Kondakion: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
poprawa linków
Linia 1:
'''Kondakion''', '''kontakion''' ([[Język grecki|gr.]] κόντάκιον – zwój, κοντός – drążek, na który nawijano [[pergamin]]) – rodzaj [[hymn]]u [[liturgia|liturgicznego]], typowego dla [[Cerkiew prawosławna|Cerkwi prawosławnej]] względnie katolickiej obrządku bizantyjskiego. Niektórzy badacze sądzą, że kondakia (l.mn.) stanowią ślad tradycji [[Syria|syryjskiej]] (aramejskiej) w Cerkwi. Ich rodowód jest w każdym razie bardzo dawny – były znane już w pierwszych wiekach [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]].
 
Pierwotnie kondakion był długim [[hymn]]em, złożonym z krótkiej strofy początkowej (''proiomion'') i 18–24 strof zwanych ikosami (''oikos'' – dosłownie gr. „mieszkanie“). Strofa początkowa zawiera napisany prozą poetycką zwięzły opis pochwalny dokonań adresata kondakionu ([[Jezus Chrystus|Chrystusa]], [[NajświętszaMaria Maryjaz PannaNazaretu|Matki Boskiej]] czy też danego [[święty|świętego]]). Ikosy składają się z dwóch części: pierwsza zawiera opis historii adresata kondakionu, a druga stanowi serię obrazów i paralel, przedstawiających jego znaczenie dla wiernych i świata. Każdy wers drugiej części ikosu zaczyna się od inkantacji „Bądź pozdrowiony“ (gr. ''chaire''). Pierwszy ikos nazywał się ''hirmos'' (etymologia niejasna, prawdopodobnie od gr. ''harmozo'' – „nastrajać się“). Strofa początkowa i ikosy kończyły się identycznym refrenem (''ethymion''). Pierwsze litery ikosów często tworzą [[akrostych]]. Wczesny kondakion niejednokrotnie miał charakter dramatyczny – z dialogami itp. elementami.
 
W dzisiejszej formie kondakion składa się tylko ze strofy początkowej i jednego ikosu, a nawet – jeśli występuje jako składowa część większego utworu – z samej strofy początkowej (ikos traktuje się wówczas jako odrębną część). Kondakion jest śpiewany w toku nabożeństwa po innym krótkim hymnie określanym jako [[Tropar|troparion]]. Na każdy dzień roku liturgicznego przewidziany jest inny kondakion.