Wikipedia

Kalevi Aho: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Fiszka (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
19 977 edycji
uzupełnienia, formatowanie, wikizacja, źródła/przypisy, infobox, etc
Fiszka (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
19 977 edycji
uzupełnienia, formatowanie cd., źródła/przypisy, wikizacja, drobne techniczne
Linia 17:
|zawód = [[kompozytor]], [[pedagog]]
|aktywność =
|wytwórnia płytowa = [[BIS Records]]{{r|Gramophone}}
|powiązania = wyd.: Fennica Gehrman, Boosey & Hawkes{{r|Boosey & Hawkes}}
|współpracownicy =
Linia 33:
Edukację muzyczną rozpoczął w wieku 10 lat od nauki gry na skrzypcach, w rodzinnym Forssa, na południu Finlandii. Już wtedy podejmował pierwsze próby kompozytorskie{{r|Naxos}}. W 1968 wyjechał do [[Helsinki|Helsinek]] by kontynuować naukę gry na skrzypcach i studiować kompozycję w [[Akademia Sibeliusa|Akademii Sibeliusa]] pod kierunkiem [[Einojuhani Rautavaara|Einojuhaniego Rautavaary]]{{r|Naxos|AllMusic}}. Dyplom otrzymał w 1971{{r|Naxos}}. Następnie przez rok (1971–1972) kontynuował studia kompozytorskie w Staatliche Hochschule für Musik und darstellende Kunst w [[Berlin]]ie u [[Boris Blacher|Borisa Blachera]]{{r|Naxos|AllMusic}}.
 
W latach 1974–1988 wykładał [[muzykologia|muzykologię]] na [[Uniwersytet Helsiński|Uniwersytecie Helsińskim]], a w latach 1988-19931988–1993 piastował stanowisko profesora kompozycji w [[Akademia Sibeliusa|Akademii Sibeliusa]]{{r|Naxos|Bach Cantatas}}. W 1992 został kompozytorem-rezydentem [[Orkiestra Symfoniczna Lahti|Orkiestry Symfonicznej Lahti]]. Dyrygent [[Osmo Vänskä]] wraz z tą orkiestrą nagrał wiele jego ówczesnych kompozycji{{r|Bach Cantatas|AllMusic}}. W 1993 zdecydował się zrezygnować z dalszej działalności pedagogicznej i całkowicie poświęcić się twórczości kompozytorskiej.

W 1994 otrzymał 15-letnie [[grant|stypendium]] twórcze od rządu fińskiego{{r|Naxos}}.
 
== Twórczość ==
W swojej twórczości Aho preferuje wielkie formy orkiestrowe – symfonie, koncerty. Komponuje też opery, utwory kameralne i instrumentalne. Jego utwory z tych czasów wykazują powiązania z [[Neoklasycyzm (styl muzyczny)|neoklasycyzmem]] jak np. wykorzystanie [[Kontrapunkt (muzyka)|kontrapunktu]] (głównie [[Fuga (muzyka)|fugi]]) i stylizacje na starsze formy, takie jak walc. W następnej dekadzie komponował w stylach modernistycznym oraz postmodernistycznym. Użycie przez niego ironii oraz zestawienie kontrastujących nastrojów, stylów muzycznych i gatunków jest porównywane do twórczości [[Gustav Mahler|Gustava Mahlera]] i [[Alfred Sznitke|Alfreda Sznitke]]{{r|Gramophone}}. W twórczości widać również wpływy Einojuhaniego Rautavaary i [[Dmitrij Szostakowicz|Dmitrija Szostakowicza]]
{{r|Fennica Gehrman|MusicWeb}}.
 
== Nagrody i wyróżnienia ==
(na podstawie ''The New Grove Dictionary of Music and Musicians'' {{odn|Oramo|2004}})
 
* 1974 – Leonie Sonning Prize (Dania)
* 1990 – Henrik Steffens Prize (Niemcy)
* 1996 – Nagroda Flisaka – III Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich „Probaltica” w Toruniu{{r|Polmic|GW}}
* 2015 – ECHO Klassik Award (Concert Recording of the Year) – za Koncert na [[theremin]] i Koncert na [[Róg (instrument muzyczny)|róg]]{{r|Fennica Gehrman}}
 
 
== Kompozycje ==
(na podstawie źródeł{{odn|Oramo|2004}}{{r|Bach Cantatas}})
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
=== Opery ===
* ''Avain'' (''The Key'') – monolog dramatyczny na [[baryton]], zespół kameralny i orkiestrę (1979)
The Key (1978-1979)
* ''Hyönteiselämää'' (''Insect Life'') (1985-1987)
* ''Salaisuuksien krija'' (''The Book of Secrets'') (1998)
Before We Are All Drowned (1995/1999)
* ''Ennen kuin me kaikki olemme hukkuneet'' (''Before We Are All Drowned'') (1999)
The Book of Secrets (1998)
 
=== Symfonie ===
Symphony* No.Symfonia nr 1 (1969)
Symphony* No.Symfonia nr 2 (1970/1995)
* Symfonia nr 3, symfonia koncertująca na skrzypce i orkiestrę (1973)
Symphony No. 3, for violin and orchestra (1971-1973)
Symphony* No.Symfonia nr 4 (1972-1973)
Symphony* No.Symfonia nr 5 (1975-1976)
Symphony* No.Symfonia nr 6 (1979-1980)
Symphony* Symfonia No.nr 7 ''Insect Symphony'' (1988)
Symphony* No.Symfonia nr 8, forna organorgany andi orchestraorkiestrę (1993)
* Symfonia nr 9, symfonia koncertująca na puzon i orkiestrę (1994)
Symphony No. 9, for trombone and orchestra (1993-1994)
Symphony* No.Symfonia nr 10 (1996)
Symphony* No.Symfonia nr 11, forna six6 percussionistsperkusjonistów andi orchestraorkiestrę (1997-1998)
Symphony* No.Symfonia nr 12 ''Luosto'', forna two2 orchestrasorkiestry (2002-2003)
Symphony* No.Symfonia nr 13 ''Symphonic Characterizations'' (2003)
Symphony* No.Symfonia nr 14 ''Rituals'', forna darabuka[[darbuka|darbukę]], [[djembe]], gongs[[gong|gongi]] i and[[Orkiestra chamberkameralna|orkiestrę orchestrakameralną]] (2007)
Symphony* No.Symfonia nr 15 (2009-2010)
 
=== Koncerty ===
* Koncert skrzypcowy (1981)
* Koncert wiolonczelowy (1984)
* Koncert fortepianowy nr 1 (1989)
* Koncert na [[tuba|tubę]] (2001)
* Koncert fortepianowy nr 2 (2002)
* Koncert na flet (2002)
* Koncert na 2 wiolonczele i orkiestrę (2003)
* Koncert na [[fagot]] (2004)
* Koncert na [[kontrafagot]] (2005)
* Koncert [[klarnet]]owy (2005)
* Koncert na [[kontrabas]] (2005)
* Koncert skrzypcowy (2006)
* Koncert [[obój|obojowy]] (2007)
* ''Kellot'' (''The Bells''}, koncert ma kwartet [[saksofon]]owy i orkiestrę (2008)
* Koncert na [[puzon]] (2010)
* Koncert na perkisję (2010)
* Koncert na trąbkę (2011)
* Koncert na [[róg (instrument muzyczny)|róg]] i orkiestrę kameralną(2011)
* ''Acht Jahreszeiten'' (''Eight Seasons''), koncert [[theremin]] i orkiestrę kameralną (2011)
{{Col-break}}
=== Utwory orkiestrowe ===
* Symfonia kameralna nr 1 na 20 [[Chordofony smyczkowe|smyczków]] (1976)
Chamber Symphony No. 1 for 20 strings (1976)
Chamber* SymphonySymfonia No.kameralna nr 2 forna 20 stringssmyczków (1991-1992)
Chamber* SymphonySymfonia No.kameralna nr 3, forna alto[[saksofon saxophonealtowy]] andi 20 stringssmyczków (1995-1996)
* ''Hiljaisuus'' (''Silence'') (1982)
* ''Paloheimo Fanfare'' (1989)
* ''Pergamon'' forna 4 recitersgrupy instrumentów, 4 orchestralgłosy recytujące groupsi andorgany organelektryczne (1990)
* ''Syvien vesien juhla'' {''The Rejoicing of the Deep Waters'') (1995)
* ''Tristia'' fantazja na [[Orkiestra dęta|orkiestrę]] [[instrument dęty drewniany|dętą]] (1999)
Tristia. Fantasy for wind orchestra (1999)
* ''Hommage à Uuno Klami'' (''Symphonic Dances'') (2001)
* ''Louhi'' (2003)
* ''Lamu'' na [[instrument dęty blaszany|instrumenty dęte blaszane]] (2008)
Lamu. Music in the space for young brass players (2008)
* ''Minea. Concertante Music for Orchestra'' (2008)
 
=== KoncertyUtwory kameralne ===
* Trio na klarnet, [[altówka|altówkę]] i fortepian (2006)
Violin Concerto (1981)
* Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
Cello Concerto (1983-1984)
* Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
Piano Concerto No. 1 (1988–1989)
* Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
Tuba Concerto (2000-2001)
* ''Kimasen lento'' (''Kimanen's Flight'') na kwartet smyczkowy (1998)
Piano Concerto No. 2, for piano and 20 strings (2001-2002)
* Kwartet smyczkowy nr 1 (1967)
Flute Concerto (2002)
* Kwartet smyczkowy nr 2 (1970)
Concerto for Two Cellos and Orchestra (2003)
* Kwartet smyczkowy nr 3 (1971)
Bassoon Concerto (2004)
* Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
Contrabassoon Concerto (2004–2005)
* Kwartet smyczkowy ''Kimasen lento'' (''Kimanen's Flight'') (1998)
Clarinet Concerto (2005)
* ''Lamento'' na 2 skrzypiec i 2 altówki (2001)
Double-Bass Concerto (2005)
* Kwartet ''HAHE'' na 4 wiolonczele (2008)
Viola Concerto (2006)
* Kwintet obojowy (1973)
Oboe Concerto (2007)
* Kwintet fagotowy (1977)
The Bells. Concerto for Saxophone Quartet and Orchestra (2008)
* Kwintet na flet, obój i [[trio smyczkowe]] (1977)
Trombone Concerto (2010)
* Kwartet na flet, saksofon, gitarę i perkusję (1982)
Percussion Concerto (2010)
* Kwintet na saksofon, fagot, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1994)
Trumpet Concerto (2011)
* Kwintet klarnetowy (1998)
Horn Concerto (2011)
* Kwintet na flet, skrzypce, 2 altówki i wiolonczelę (2000)
 
* Kwintet na [[instrument dęty drewniany|instrumenty dęte]] (2006)
=== Utwory kameralne i instrumentalne ===
* Kwintet smyczkowy ''Hommage à Schubert'' (2009)
Solo I for Violin (1975), II for Piano (1985), III for Flute (1990-91), IV for Cello (1997), V for Bassoon (1999), VI for Double-Bass (1999), VII for Trumpet (2000), VIII for Baritone Horn (2003), IX for Oboe (2010), X for Horn (2010)
{{Col-end}}
In memoriam Pehr Henrik Nordgren for Violin Solo (2009)
oraz kompozycje na intrumenty solowe, utwory wokalnych i in.
Sonata for Violin Solo (1973)
Piano Sonata (1980)
Sonata No. 1 for Accordion (1989)
Sonata No. 2 Black Birds for Accordion (1990)
Ludus Solemnis for Organ (1978)
In Memoriam for Organ (1980)
Three Interludes for Organ (1993)
Alles Vergängliche. Symphony for Organ (2007)
Oboe Sonata (1985)
Sonata for 2 Accordions (1989)
Epilogue for Trombone and Organ (1998)
Lamento for 2 Violins or 2 Violas (2001)
Trio for Clarinet, Viola, and Piano (2006)
HAHE for 4 Cellos (2008)
String Quartet No. 1 (1967)
String Quartet No. 2 (1970)
String Quartet No. 3 (1971)
Kimasen lento [Kimanen's Flight] for String Quartet (1998)
Three Tangos for Violin, Accordion, Guitar, Piano and Double-Bass (1999)
Quartet for Flute, Saxophone, Guitar, and Percussion (1982)
Oboe Quintet (1973)
Bassoon Quintet (1977)
Quintet for Flute, Oboe, and String Trio (1977)
Quintet for Saxophone, Bassoon, Viola, Cello, and Double-Bass (1994)
Clarinet Quintet (1998)
Quintet for Flute, Violin, Two Violas, and Cello (2000)
Wind Quintet (2006)
String Quintet Hommage à Schubert (2009)
 
<!--
 
== robocze ==
{{odn|Oramo|2004}}
 
{{r|Naxos}} - bio
{{r|Fennica Gehrman}} - bio i utwory
{{r|Bach Cantatas}} - bio i wykaz utworów
{{r|MusicWeb}} - o utworach
{{r|AllMusic}} - bio
{{r|Boosey & Hawkes}} - kto wydaje jego nuty
{{r|Polmic}} - o Probaltica
{{r|GW}} - o Flisaku
 
{{r|Fennica Gehrman|MusicWeb}}
-->
 
== Przypisy ==
Linia 159 ⟶ 138:
* <ref name="Naxos">{{Cytuj stronę | url = https://www.naxos.com/person/Kalevi_Aho_25893/25893.htm | tytuł = Kalevi Aho | praca = Naxos. Classical Music | język = en | data dostępu = 2018-01-24 | archiwum = https://archive.is/ZcmYB | zarchiwizowano = 2018-01-24}}</ref>
* <ref name="Fennica Gehrman">{{Cytuj stronę | url = http://www.fennicagehrman.fi/composers/aho-kalevi/ | tytuł = Kalevi Aho | praca = Fennica Gehrman | język = en | data dostępu = 2018-01-24 | archiwum = https://archive.is/ztoB6 | zarchiwizowano = 2018-01-24}}</ref>
 
* <ref name="Gramophone">{{Paywall}} {{Cytuj pismo | tytuł = Kalevi Aho: David Fanning Argues That the Finnish Composer Has a Strong Claim to the Title of Greatest Living Symphonist | czasopismo = Gramophone | wolumin = 90 | rok = 2013 | miesiąc = 02 | id = via Questia | język = en | url = https://www.questia.com/magazine/1G1-328107603/kalevi-aho-david-fanning-argues-that-the-finnish}}</ref>
 
* <ref name="Bach Cantatas">{{Cytuj stronę | url = http://www.bach-cantatas.com/Lib/Aho-Kalevi.htm | tytuł = Kalevi Aho (Composer) | strony = Bach Cantatas Website | język = en | data dostępu = 2018-01-24 | archiwum = https://archive.is/hFx6J | zarchiwizowano = 2018-01-24}}</ref>
* <ref name="MusicWeb">{{Cytuj stronę | url = http://www.musicweb-international.com/Aho/Aho.htm | tytuł = The Music of Kalevi Aho | autor = Dan Morgan | data = 2017 | praca = MusicWeb International | język = en | data dostępu = 2018-01-24 | archiwum = https://archive.is/w0KcM | zarchiwizowano = 2018-01-24}}</ref>
Linia 173 ⟶ 155:
== Linki zewnętrzne ==
* {{AllMusic|id=mn0000053340|tytuł=Kalevi Aho}}
* [https://www.bbc.co.uk/music/artists/2660777f-3722-44ab-84a2-acdefc31020e Kalevi Aho – fragmenty wybranych kompozycji (audio)] BBC Music
 
 
 
{{Kontrola autorytatywna}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalevi_Aho”