Wikipedia

82 Syberyjski Pułk Piechoty: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Strzelcy syberyjscy: drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 9:
|opis grafiki =
|państwo = 2RP
|sformowanie = [[19181920]]
|rozformowanie = [[1939]]
|nazwa wyróżniająca = Syberyjski
|patron = [[Tadeusz Kościuszko]]
|święto = [[1 lipca]]<ref>Dziennik rozkazów MSWojsk. nr 16 z 19 maja 1927 roku</ref>
|nadanie sztandaru =
|rodowód = [[1 Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki]]<br>1 Syberyjski Pułk Piechoty
|kontynuacja = 82 Pułk Piechoty Armii Krajowej
|dowódca pierwszy = mjrpłk [[JanFranciszek SkorobohatyDindorf-JakubowskiAnkowicz]]
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni = ppłk dypl. [[Antoni Chruściel]]
|działania zbrojne = [[wojna polsko-bolszewicka]], <br>[[kampania wrześniowa]]
|numer =
|dyslokacja = [[Brześć]]{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=131}}
|rodzaj sił zbrojnych = [[Wojska lądowe|wojsko]]
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[Piechota II RP|piechota]]
|podległość = [[Brygada Syberyjska|Syberyjska Brygada Piechoty]]<br>[[30 Poleska Dywizja Piechoty|Syberyjska Dywizja Piechoty]]<br>[[30 Poleska Dywizja Piechoty]]
|skład =
|odznaczenia =
Linia 32:
|www =
}}
[[Plik:82spp 1.png|150px240px|thumb|left|Udział Pułku w Bitwie Warszawskiej 1920]]▼
'''82 Syberyjski Pułk Strzelców im. Tadeusza Kościuszki''' (82 pp) – [[oddział wojskowy|oddział]] [[piechota II RP|piechoty]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] [[II Rzeczpospolita|II RP]].▼
[[Plik:BrestFortress7.JPG|250px240px|thumb|right|[[Twierdza brzeska]] - miejsce stacjonowania pułku]]▼
[[Plik:Armia lodz 1939.png|250px|right240px|thumb|Pułk walczył w składzie 30 DP]]▼
▲'''82 Syberyjski Pułk Strzelców im. Tadeusza Kościuszki''' (82 pp) – [[oddziałOddział wojskowy|oddział]] [[piechotaPiechota II RP|piechoty]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] [[II Rzeczpospolita|II RP]].
 
== Geneza ==
10 lipca 1920 roku na pokładzie statku „Jarosław” przypłynęła do [[Gdańsk]]a ocalała część żołnierzy [[1 Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki|1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki]] z większością oficerów oraz część zesłańców z rodzinami. Następnego dnia „Odrębny baon 1 pułku strzelców” i Legia Oficerska została załadowana do pociągu. 3 lipca oba oddziały przybyły do Chełmna. Legia Oficerska i rodziny zostały zakwaterowane w [[Grupa-Osiedle|Grupie]]. 10 lipca baon został skierowany na tereny plebiscytowe na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]], stając garnizonem w Działdowie i Lubawie. Dowództwo pozostało w Chełmnie{{odn|Dindorf-Ankowicz|1929|s=32-33}}.
▲[[Plik:82spp 1.png|150px|thumb|left|Udział Pułku w Bitwie Warszawskiej 1920]]
 
82 Pułk Piechoty wywodził się z powstałego 1 lipca 1918 na terenie [[Syberia|Syberii]] w [[Rosja|Rosji]] 1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki. 17 sierpnia tego roku na jego czele stanął mjr [[Jan Skorobohaty-Jakubowski]]. Pułk na pocz. 1919 wszedł w skład formującej się [[5 Dywizja Strzelców Polskich (WP na Wschodzie)|5 Dywizji Strzelców Polskich]] płk. [[Kazimierz Rumsza|Kazimierza Rumszy]]. Szlak bojowy jego żołnierzy w walkach z bolszewikami wiódł przez całą Syberię i zakończył się 21 lutego 1920 w [[Harbin]]ie w [[Mandżuria|Mandżurii]]. 15 kwietnia tego roku ocalała część żołnierzy Pułku wraz z większością oficerów i częścią rodzin wojskowych wyruszyła angielskim okrętem z portu [[Dalian|Dairen]] do [[Polska|Polski]], przybywając 1 lipca 1920 do [[Gdańsk]]a. Po włączeniu żołnierzy do [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], już 10 lipca zostali skierowani na tereny plebiscytowe [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]]. Część batalionu Pułku i część Legii Oficerskiej stała się ostatecznie kadrą 1 Syberyjskiego Pułku Piechoty, organizującego się przy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Pułku Piechoty]] w [[Toruń|Toruniu]]. 13 sierpnia 1 Syberyjski Pułk Piechoty przybył nad [[Wkra (dopływ Narwi)|Wkrę]] w okolice [[Borkowo (województwo mazowieckie)|Borkowa]], gdzie wszedł w skład 5 Armii. Od 22 sierpnia walczył z bolszewickimi oddziałami 4 Armii i 3 Korpusu Konnego [[Gaj Dimitriewicz Gaj|Gaj-Chan]].
 
▲[[Plik:BrestFortress7.JPG|250px|thumb|right|[[Twierdza brzeska]] - miejsce stacjonowania pułku]]
Część batalionu Pułku i część Legii Oficerskiej stała się ostatecznie kadrą 1 Syberyjskiego Pułku Piechoty, organizującego się przy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Pułku Piechoty]] w Toruniu. 16 lipca został wydany pierwszy rozkaz pułku{{odn|Dindorf-Ankowicz|1929|s=33-34}}.
 
13 sierpnia 1 Syberyjski Pułk Piechoty przybył nad [[Wkra (dopływ Narwi)|Wkrę]] w okolice [[Borkowo (województwo mazowieckie)|Borkowa]], gdzie wszedł w skład 5 Armii. Od 22 sierpnia walczył z bolszewickimi oddziałami 4 Armii i 3 Korpusu Konnego [[Gaj Dimitriewicz Gaj|Gaj-Chan]].
{{osobny artykuł|Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP}}
 
Linia 53 ⟶ 59:
 
3 września wieczorem pułk obsadził swój odcinek na głównej pozycji obronnej na rz. [[Widawka (rzeka)|Widawce]] pod [[Szczerców|Szczercowem]].
 
▲[[Plik:Armia lodz 1939.png|250px|right|thumb|Pułk walczył w składzie 30 DP]]
4 i 5 września pułk i cała 30 DP toczyła pod [[Szczerców|Szczercowem]] zacięte walki z niemieckim XI Korpusem i utrzymał swoje pozycje.
 
Linia 72 ⟶ 78:
Batalion marszowy 82 pp pod dowództwem kpt. [[Wacław Radziszewski|Wacława Radziszewskiego]] w składzie [[Zgrupowanie "Brześć"|Zgrupowania "Brześć"]] walczył między innymi w [[Obrona twierdzy brzeskiej (1939)|obronie twierdzy brzeskiej]].
 
W 1944 roku 82 Pułk Piechoty został odtworzony w 1944 w składzie [[30 Poleskiej DywizjiDywizja Piechoty AKArmii (OkręgKrajowej|30 Dywizji Piechoty PolesieArmii AK)Krajowej]].▼
== Odtworzenie w ramach AK ==
▲82 Pułk Piechoty został odtworzony w 1944 w składzie 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK (Okręg Polesie AK).
 
== Strzelcy syberyjscy ==
;Dowódcy pułku
* ppłkmjr / płk piech. [[Franciszek Dindorf-Ankowicz]] (14 VII 1920 - 3119 III 1927 → dowódca piechoty dywizyjnej 30 DP)▼
* mjr [[Jan Skorobohaty-Jakubowski]] (17 VIII - 23 X 1918 )
* ppłk [[Kazimierz Rumsza]] (23 X 1918 - 25 I 1919 )
* mjr Maksymilian Lipiński (25 I - 27 III 1919)
* płk Ludwik Bołdok (27 III 1919 - 14 VII 1920)
▲* ppłk [[Franciszek Dindorf-Ankowicz]] (14 VII 1920 - 31 III 1927 → dowódca piechoty dywizyjnej 30 DP)
* ppłk / płk dypl. piech. [[Stanisław Świtalski]] (31 III 1927 – 23 X 1931 → dowódca piechoty dywizyjnej 9 DP)
* ppłk piech. Prymus Żelichowski (VIII 1931{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 326}} – XI 1935 → kierownik Okr. Urz. WFiPW OK IX)
Linia 198 ⟶ 199:
 
== Symbole pułkowe ==
''';Sztandar''' <br>
Nadanie nowego [[Polskie sztandary wojskowe|sztandaru]] i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. z 1928 roku, nr 22, poz. 247. Sztandar, ufundowany przez ludność powiatu Brześć, wręczył pułkowi prezydent RP [[Ignacy Mościcki]] w Brześciu 1 lipca 1928 roku{{odn|Satora|1990|s=154}}.
 
Linia 205 ⟶ 206:
Sztandar odnaleźli żołnierze 2 pułku saperów w okolicy mostu w Kazuniu. 1 lutego 1960 roku Gabinet Ministra Obrony Narodowej przekazał do zbiorów Muzeum WP płat z orłem od sztandaru 82 pp<{{odn|Satora|1990|s=154}}.
 
''';Odznaka''' <br>pamiątkowa
Odznaka pułku w kształcie okrągłej tarczy była pokryta ciemnozieloną emalią (nawiązanie do barwy dawnych mundurów strzelców) z cyfrą pułkową dawnego pułku '''1''' i skrótem nazwy '''SYB''' wpisanej w koło z oksydowanego srebra z cyfrą i nazwą aktualną pułku '''82 PUŁK PIECHOTY.''' Odznaka oficerska jednoczęściowa tłoczona była w srebrze i emaliowana, żołnierska też jednoczęściowa, tłoczona w tombaku bez emalii.
Zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 17, poz. 198 z 28 czerwca 1928 roku. Wymiary: 38 mm. Projekt: Tadeusz Brąglewicz Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=131}}.
 
Na naramiennikach noszone były stylizowane inicjały pułku„TK” – stylizowanepatrona litery '''TK''', czylipułku TadeuszTadeusza KościuszkoKościuszki.
 
== Przypisy ==
Linia 218 ⟶ 219:
* M. Bielski, ''Grupa Operacyjna "Piotrków" 1939'', Warszawa 1991
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Jagiełło | imię = Zdzisław| tytuł = Piechota Wojska Polskiego 1918-1939 | data = 2007 | wydawca = Bellona | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-11-10206-4 |odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | imię=Franciszek|nazwisko=DindorDindorf-Ankowicz| autor link =|Franciszek Dindorf-Ankowicz|tytuł = Zarys historjihistorii wojennej pułków polskich 191882-1920.go 82Syberyjskiego SyberyjskiPułku pułk piechotyPiechoty| wydawca seria= [[WojskoweZarys Biurohistorii wojennej pułków polskich Historyczne1918–1920]] |wydawca=Zakłady miejsceGraficzne =„Polska Zjednoczona”|miejsce=Warszawa | data rok= 1929 |odn=tak|url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=51487&from=publication|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Prugar-Ketling| imię=[red.]Bronisław |autor link=Bronisław Prugar-Ketling|tytuł= Księga chwały piechoty| data=1992| wydawca=Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona| miejsce=Warszawa|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Satora | imię=Kazimierz | tytuł= Opowieści wrześniowych sztandarów | data=1990 | wydawca=Instytut Wydawniczy Pax | miejsce=Warszawa | isbn=83-211-1104-1 |odn=tak}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/82_Syberyjski_Pułk_Piechoty”