Zakarpacie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne
Popups: Przywrócenie wersji autora Ciacho5 z dnia 2017-11-03 21:58:23
Linia 4:
W językach narodów osiadłych na północ od [[Karpaty|Karpat]] region jest zwany Zakarpaciem, w językach narodów na południe od Karpat – Podkarpaciem. Konwencja ta nie jest jednak ściśle przestrzegana. Nazewnictwo regionu miewa również podtekst polityczny.
 
Ruś Zakarpacka była przez prawie 1000 lat częścią składową [[Królestwo Węgier|Królestwa Węgier]]<ref>Wówczas Rusini zakarpaccy, należeliśmy do [[Patriarcha Serbii|patriarchatu serbskiego]].</ref>, a wraznastępnie z nim następnie, do końca I wojny światowej – [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]]. Od 1918 należała do [[Pierwsza Republika Czechosłowacka|Czechosłowacji]]. Pod koniec II wojny światowej (1944) została zajęta przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] i traktatem z 29 czerwca 1945 pomiędzy Czechosłowacją a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] wcielona w jego skład. 22 stycznia 1946 Prezydium [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej ZSRR]] utworzyło [[obwód zakarpacki]] w ramach [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]. Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę stała się jej częścią.
 
Do końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]] mianem Zakarpacia określano obszar całej doliny górnej [[Cisa|Cisy]], leżący w granicach węgierskich [[Komitat|komitatów]] [[Komitat Máramaros|Máramaros]], [[Komitat Bereg|Bereg]], [[Komitat Ugocsa|Ugocsa]] i [[Komitat Ung|Ung]]. W 1919 obszar ten uległ podziałowi: przy Węgrzech pozostał tylko południowy pas komitatu Bereg (region [[Tiszahát]]) oraz niewielkie skrawki komitatów Ung i Ugocsa. Zachodnia część komitatu Ung na zachód od doliny Użu została uznana za część Słowacji, do [[Rumunia|Rumunii]] zostały przyłączone południowe części komitatów Ugocsa (między [[Góry Oaş|Górami Oaş]] a rzeką [[Túr]]) i Máramaros (między doliną Cisy od północy, [[Karpaty Marmaroskie|Karpatami Marmaroskimi]] od wschodu, [[Góry Rodniańskie|Górami Rodniańskimi]] od południa oraz [[Góry Cybelskie|Górami Cybelskimi]] i [[Góry Gutyńskie|Górami Gutyńskimi]] od zachodu). Od tego czasu przez Zakarpacie rozumie się tylko ukraińską (wcześniej: czechosłowacką) część tego obszaru, powiększoną jednak o skrawki dawnych komitatów [[Komitat Szabolcs-Szatmár-Bereg|Szabolcs]] i [[Szatmár]] (nie należących do Zakarpacia przed 1919). Tak też jest on przedstawiony w niniejszym haśle.
Linia 193:
20 lutego 2014 roku, w związku z [[Euromajdan|rewolucją na Ukrainie]], region zakarpacki, jako pierwszy spośród regionów Ukrainy, wypowiedział posłuszeństwo władzy prezydenta [[Wiktor Janukowycz|Wiktora Janukowycza]]<ref>{{Cytuj stronę | url=http://www.tvn24.pl/obwod-zakarpacki-juz-wolny-wypowiedzial-posluszenstwo-rezimowi-janukowycza,400390,s.html| tytuł = Obwód zakarpacki już „wolny”. Wypowiedział posłuszeństwo „reżimowi Janukowycza” | data = 2014-02-20 | data dostępu = 2014-02-20 | opublikowany = tvn24.pl | język = pl}}</ref>.
 
== {{Przypisy ==|2}}
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
Linia 208 ⟶ 207:
* [http://all.zakarpattya.net/pol/begin.html Atlas zakarpacki]
* [http://top.turystyka.pl/?s=galeria&id=480 zdjęcia z Zakarpacia]
* [http://przeglad.org/wp-content/uploads/2017/05/XX-01-Zapa%C5%82owski.pdf Zagrożenia związane z separatyzmem na obszarze Zakarpacia]
* [http://www.carpathia.gov.ua Zakarpacie] {{Lang|uk}}
* [http://transatlas.com.ua/index.php?what=zakarp Zakarpacie Atlas] {{Lang|uk}}