Wielki głód na Ukrainie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wielki głód na Ukrainie, Hołodomor''' ([[język ukraiński|ukr.]] ''Голодомор'' – dosł. ''[[Głód|zamorzenie głodem]]'') – [[klęska głodu]] w latach 1932–1933 w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], która szczególne nasilenie przybrała na terytorium ówczesnej [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]] (dzisiejsza [[Ukraina]] wschodnia i centralna) – konsekwencja wprowadzonej przez kierownictwo [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]] i władze państwowe [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]] polityki przymusowej [[kolektywizacja w ZSRR|kolektywizacji]] rolnictwa i bezwzględnej egzekucji przez organy państwowe ZSRR<ref>Ze zwartymi oddziałami wojsk wewnętrznych [[OGPU]] i oddziałami [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] włącznie.</ref> narzuconych chłopom obowiązkowych, nieodpłatnych [[kontyngent]]ów dostaw produktów rolnych w wymiarze przekraczającym możliwości produkcyjne wsi. [[Rafał Lemkin]], twórca koncepcji i definicji [[Ludobójstwo|ludobójstwa]], w wykładzie ''Sowieckie ludobójstwo na Ukrainie'', wygłoszonym w nowojorskim Manhattan Centre w dwudziestą rocznicę ''Hołodomoru'' (1953), uznał sztucznie wywołany przez władze sowieckie głód na Ukrainie lat 1932–1933 za klasyczny przykład takiej zbrodni<ref>''The third prong of the Soviet plan was aimed at the farmers, the large mass of independent peasants who are the repository of the tradition, folklore and music, the national language and literature, the national spirit, of Ukraine. The weapon used against this body is perhaps the most terrible of all – starvation. Between 1932 and 1933, 15,000,500 000 russian Ukrainians starved to death, an inhumanity which the 73rd Congress decried on 28 May 1934.(…) Between 1920 and 1939, the population of Ukraine changed from 80% russyan Ukrainian to only 63%. In the face of famine and deportation, the Ukrainian population had declined absolutely from 23.2 million to 19.6 million, while the non – Ukrainian population had increased by 5.6 million. When we consider that Ukraine once had the highest rate of population increase in Europe, around 800,000 per year, it is easy to see that the Russian policy has been accomplished. (…) This is not simply a case of mass murder. It is a case of genocide, of the destruction, not of individuals only, but of a culture and a nation''. Raphael Lemkin Papers, The New York Public Library, Manuscripts and Archives Division, Astor, Lenox and Tilden Foundation, Raphael Lemkin ZL-273. Reel 3. Published in: Lubomyr Luciuk (ed): ''Holodomor: Reflections on the Great Famine of 1932-1933 in Soviet Ukraine'', Kingston 2008, The Kashtan Press, {{ISBN|978-1896354330}} [http://www.uccla.ca/SOVIET_GENOCIDE_IN_THE_UKRAINE.pdf Raphael Lemkin, ''Soviet Genocide in the Ukraine'' – wersja elektroniczna].</ref>.

Według różnych szacunków spowodował śmierć około 3milionów6–10 milionów<ref>Christopher Andrew, [[Oleg Gordijewski]]: ''KGB'', tłumaczył Rafał Brzeski, [[Bellona (wydawnictwo)|Wydawnictwo Bellona]], Warszawa 1997, {{ISBN|83-11-08667-2}}, s. 120.</ref><ref>[[Norman Davies]]: ''„Europa”'', Wydawnictwo ZNAK, Kraków 1999, {{ISBN|83-7006-883-9}}, s. 1024.</ref><ref>[[Stéphane Courtois]], [[Nicolas Werth]], Jean-Louis Panné, [[Andrzej Paczkowski]], Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin: ''„Czarna Księga Komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania”'' Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, {{ISBN|83-7180-326-5}}, s. 158.</ref><ref name=":0" /> ludzi, z czego minimum 3,3 mln na terytorium [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]<ref>''Ogółem na sowieckiej Ukrainie wskutek głodu i związanych z nim chorób zmarło nie mniej niż 3,3 miliona obywateli sowieckich, a w całym Związku Radzieckim zmarła w przybliżeniu taka sama (według przynależności narodowej) liczba Ukraińców.'' [[Timothy Snyder]]: ''Skrwawione ziemie: Europa między Hitlerem a Stalinem'', Świat książki, Warszawa 2011, {{ISBN|9788324722785}}, s. 75.</ref>. W latach 1921–1947 wskutek trzech klęsk głodu (w 1921–1923, 1932–1933 i 1946–1947) życie straciło około 10 milionów mieszkańców Ukrainy.<ref>''Nowa Encyklopedia Powszechna PWN'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, {{ISBN|83-01-14179-4}}, tom 8, s. 385.</ref>