MacOS: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Wersje systemu: Aktualizacja daty wydania systemu macOS 10.13
ppooprawka
Linia 1:
{{małą literą}}
{{Nie mylić z|[[MacMać OSÓŚ]]}}
{{System operacyjny infobox
|nazwa = macOSmaćÓŚ
|celownik =
|logo = MacOSMaćÓŚ wordmark.svg
|rozmiar = 85px
|grafika =
|rodzina = [[MacMać OSÓŚ]], [[Unix]]<ref>http://images.apple.com/macosxmaćosx/pdf/L355785A_UNIX_TB.pdf, przed MacMać OSÓŚ X 10.5 system uniksopodobny</ref>
|producent = [[Apple Inc.]]
|system = [[PowerPC]] – ([[MacMać OSÓŚ X 10.0|10.0]] - [[MacMać OSÓŚ X 10.5|10.5.8]])<br />[[x86]] – ([[MacMać OSÓŚ X 10.4|10.4.4]] - [[MacMać OSÓŚ X 10.6|10.6.8]])<br />x86_64 – (od [[MacMać OSÓŚ X 10.4|10.4.7]] do teraz)
|data = {{Data wydania|2001|03|24}}
|wersja = [[macOSmaćÓŚ High Sierra|macOSmaćÓŚ 10.13]]
|wersja_data = {{Data wydania|2016|09|20}}
|wersja_testowa_data =
Linia 17:
|kernel = [[jądro hybrydowe|hybrydowe]]
|środowisko = [[Graficzny interfejs użytkownika|Interfejs graficzny]] [[Aqua (informatyka)|Aqua]]
|starsza wersja = [[MacMać OSÓŚ 9|Classic MacMać OSÓŚ]]
|nowsza wersja =
|pakiety =
|live =
|commons = Category:macOSmaćÓŚ
|wikibooks =
|wikinews =
|distrowatch =
|www = https://www.apple.com/pl/macosmaćos/
}}
'''macOSmaćÓŚ''' (wymowa: {{IPA|mækoʊɛs}}, dawniej '''OSÓŚ X''', a także '''MacMać OSÓŚ X'''<ref name="nazwa">{{cytuj stronę|url=http://www.theverge.com/2012/2/16/2802281/apple-officially-renames-macmać-os-x-to-os-x-drops-the-macmać|tytuł=Apple officially renames MacMać OSÓŚ X to OSÓŚ X, drops the 'MacMać'|nazwisko=Patel|imię=Nilay|opublikowany=The Verge|język=en|data dostępu=2012-05-03}}</ref>) – rodzina [[Unix|uniksowych]] [[system operacyjny|systemów operacyjnych]] produkowanych i rozprowadzanych przez [[Apple Inc.]] dostępnych (oficjalnie) jedynie dla [[komputer]]ów [[MacintoshMaćintosh]], instalowany fabrycznie w nich od 2002 roku. 13 czerwca 2016 roku na [[Worldwide Developers Conference|WWDC]] została ogłoszona zmiana nazwy na macOSmaćÓŚ w związku z potrzebą unifikacji nazw używanych przez Apple dla swoich systemów operacyjnych ([[iOSiÓŚ]], [[watchOSwatchÓŚ]], [[tvOStvÓŚ]])<ref>{{Cytuj|tytuł=Apple’s MacMać OSÓŚ X Is Dead. Long Live MacOSMaćÓŚ|data dostępu=2016-06-15|opublikowany=WIRED|url=http://www.wired.com/2016/06/apple-os-x-dead-long-live-macosmaćos/|język=en}}</ref>.
 
macOSmaćÓŚ jest zbudowany na podstawie dawnego systemu [[NeXTStep (system operacyjny)|NeXTStep]] z drugiej połowy lat 80., wykupionym przez Apple wraz z producentem tegoż systemu [[NeXT]] w 1996 r. Jest on następcą systemu [[MacMać OSÓŚ 9]], wydanego w 1999 r. i ostatniej wersji "klasycznego" [[MacMać OSÓŚ]], który był głównym systemem komputerów MacintoshMaćintosh od 1984 roku.
 
macOSmaćÓŚ oryginalnie działał jedynie na MacachMaćach o architekturze [[PowerPC]]. W 2006 wydano pierwszą wersję dla nowych MacówMaćów o architekturze [[x86]] – [[MacMać OSÓŚ X 10.4]]. W 2005 roku wydano pierwszą wersję w pełni zgodną z [[Single UNIX Specification]] w wersji trzeciej – [[MacMać OSÓŚ X 10.5]], działający zarówno na MacachMaćach [[PowerPC]] i [[x86]] z pomocą technologii zwanej [[Universal binary]], czyli formatu [[plik wykonywalny|plików wykonywalnych]] działających na obu architekturach. [[MacMać OSÓŚ X 10.6|10.6 Snow Leopard]] to ostatnia wersja, która obsługuje programy dla procesorów [[PowerPC]] przy użyciu narzędzia [[Rosetta (oprogramowanie)|Rosetta]]. [[MacMać OSÓŚ X 10.7]] przestaje również obsługiwać komputery o architekturze [[x86|32-bitowej]], ograniczając się do procesorów [[X86-64|64-bitowych]].
 
Pierwszą opublikowaną wersją systemu był [[MacMać OSÓŚ X Server 1.0]] z 1999 roku i [[MacMać OSÓŚ X 10.0|Cheetah]] (wersja desktopowa) wydany 24 marca 2001 roku. Poszczególne wydania nazywane są od wielkich [[kotowate|kotów]], np. [[MacMać OSÓŚ X 10.7]] nosi nazwę handlową Lion, czyli [[Lew afrykański|lew]]. Wersja serwerowa, [[OSÓŚ X Server]] technicznie nie różniła się wiele od OSÓŚ X – posiadała jedynie wiele wbudowanych aplikacji serwerowych. Obecnie, czyli od wersji Lion nie ma już możliwości zakupu OSÓŚ X Server osobno – jest on dostępny jako pakiet aplikacji do macOSmaćÓŚ, a także ładowany do wersji serwerowych MacówMaćów [[MacMać mini|Mini]] oraz [[MacMać Pro|Pro]].
 
[[iOSiÓŚ]], system firmy Apple działający na urządzeniach przenośnych [[iPhone]], [[IPod touch|iPod Touch]], [[iPad]] oraz [[Apple TV]] drugiej i trzeciej generacji został stworzony w oparciu o macOSmaćÓŚ, z którym to dzieli jądro i wiele mechanizmów działania, jednak aplikacje dla macOSmaćÓŚ są tworzone za pomocą [[Cocoa]], a dla iOSiÓŚ za pomocą [[Cocoa Touch]] dostosowanego do [[ekran dotykowy|ekranów dotykowych]].
 
== Historia systemu ==
{{Osobny artykuł|Historia macOSmaćÓŚ}}
macOSmaćÓŚ powstał w oparciu o jądro [[MachMaćh (jądro)|MachMaćh]]. Niektóre części z implementacji [[Unix]]a: [[FreeBSD]] i [[NetBSD]] zostały włączone w [[NeXTStep (system operacyjny)|NextStep]], który był obiektowo zorientowanym systemem opracowanym przez firmę [[Steve Jobs|Steve'a Jobsa]] – [[NeXT]], która została założona po jego odejściu z Apple w 1985<ref name="whats">{{cytuj stronę|url=http://osxbook.com/book/bonus/ancient/whatismacosxwhatismaćosx/arch.html|tytuł=What is MacMać OSÓŚ X?|nazwisko=Singh|imię=Amit|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>. Podczas nieobecności Jobsa w Apple, próbowano stworzyć system nowej generacji, czego efektami były projekty tj. [[Taligent]], [[Copland]] i [[Gershwin]], jednak wszystkie szybko upadły<ref name="facts">{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20110721021809/http://www.theapplemuseum.com/index.php?id=44|tytuł=Apple Facts|opublikowany=The Apple Museum|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>.
 
W końcu [[system operacyjny]] firmy [[NeXT]], później nazywany [[OpenStep]], został wybrany jako podstawa do stworzenia nowego systemu [[Apple Inc.|Apple]]. Apple w tym celu wykupiło firmę [[NeXT]]<ref name="heaven">{{cytuj stronę|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F06E1D71331F930A15751C1A960958260|tytuł=Why Apple Sees Next as a Match Made in Heaven|data=1996-12-23|opublikowany=The New York Times|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>. Steve Jobs powrócił do firmy z [[Cupertino]] i stał się tymczasowym, a później głównym [[Dyrektor generalny|dyrektorem generalnym]], kierując zmianami w kierunku przekształcenia przyjaznego dla programistów OpenStep w system, który mógłby być wykorzystany przez Apple dla rynku domowego i twórczych profesjonalistów (np. grafików komputerowych). Projekt na początku nazywał się [[Rhapsody (system operacyjny)|Rhapsody]] i został później przemianowany na MacMać OSÓŚ X<ref>{{cytuj stronę|url=http://business.highbeam.com/411267/article-1G1-20334085/rhapsody-suffers-identity-crisis|tytuł=Rhapsody suffers an identity crisis|nazwisko=Fawcett|imię=Neil|data=1998-02-12|opublikowany=Computer Weekly|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>.
 
[[MacMać OSÓŚ X Server 1.0|Pierwsza edycja]] MacMać OSÓŚ X Server była niekompatybilna z oprogramowaniem napisanym dla [[MacMać OSÓŚ]] i nie posiadała wsparcia dla standardu Apple'a – interfejsu [[FireWire]]. Następne wersje posiadały już większą wsteczną kompatybilność i funkcjonalność, zawierając [[Carbon (informatyka)|API Carbon]] i wsparcie dla FireWire. Podczas rozwoju systemu stopniowo oddalano się od spuścizny po [[MacMać OSÓŚ]]-ie i kierowano się w stronę nowego "cyfrowego stylu życia" wydając takie programy jak [[iLife]], [[iWork]] czy zintegrowany z systemem program służący do domowej rozrywki [[Front Row]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.joelonsoftware.com/articles/APIWar.html|tytuł=How Microsoft Lost the API War|nazwisko=Spolsky|imię=Joel|data=2004-06-13|data dostępu=2012-06-12}}</ref>. Każda nowa wersja zawiera również modyfikacje ogólnego interfejsu, jak styl "[[brushed metal|szlifowanego metalu]]", który został dodany w wersji 10.3 i usunięty w 10.5 na rzecz jednolitego gradientowego wyglądu okien<ref>{{cytuj stronę|url=http://helpdesk.wisc.edu/page.php?id=6609|tytuł=MacMać OSÓŚ X (10.5)&nbsp;– User Interface Changes|nazwisko=W.|imię=Jeff|data=2008-05-27|opublikowany=University of Wisconsin|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://reviews.cnet.com/macintoshmaćintosh-os/apple-macmać-os-x/4505-3673_7-30584530-2.html|tytuł=Apple MacMać OSÓŚ X 10.3 Panther review|nazwisko=Rizzo John|data=2003-09-12|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>.
 
== O systemie ==
macOSmaćÓŚ jest dziesiątą główną wersją [[system operacyjny|systemu operacyjnego]] [[MacMać OSÓŚ]] dla komputerów [[MacintoshMaćintosh]]. Poprzednie wersje nazwy systemów były oznaczane arabskimi numerami, np. [[MacMać OSÓŚ 8]], [[MacMać OSÓŚ 9|9]]. Litera ''X'' w starej nazwie ''MacMać OSÓŚ X'' oznaczała numer 10 w [[rzymski system zapisywania liczb|rzymskim systemie liczbowym]]. Dlatego poprawną formą wymowy jest "ten" ([{{IPA|tɛn}}]) lub "dziesięć"<ref name="ten_nie_x">{{cytuj stronę|url=http://support.apple.com/kb/TA2254|tytuł=What is an operating system (OSÓŚ)?|data dostępu=2012-06-12|opublikowany=[[Apple Inc.]]|język=en}}</ref>, jednakże wymawianie jak litery [[X]] (wymowa angielska [{{IPA|ɛks}}]) także jest popularne, choć z zasady niepoprawne<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/iplayer/episode/b00z8dnj/Click_26_02_2011/|tytuł=BBC Click|data=2011-02-26|opublikowany=[[BBC]]|język=en|data dostępu=2012-06-13}}</ref>.
 
Podstawa systemu macOSmaćÓŚ jest zgodna z definicją systemu typu [[POSIXPÓŚIX]] (systemu uniksowego) i opiera się na [[Jądro systemu operacyjnego|jądrze]] [[XNU]] posiadając charakterystyczne komendy Unix dostępne z poziomu [[Wiersz poleceń|wiersza poleceń]].
 
Apple wydało tę podstawę jako [[Otwarte oprogramowanie|otwarty]] system operacyjny [[Darwin (system operacyjny)|Darwin]], który po dodaniu licznych komponentów [[zamknięte oprogramowanie|własnościowych]], np. interfejsu [[Aqua (informatyka)|Aqua]] i eksploratora [[Finder]] tworzy kompletny system – macOSmaćÓŚ<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.tuaw.com/2011/04/12/macmać-os-x-lion-to-tone-down-the-aqua/|tytuł=MacMać OSÓŚ X Lion to tone down the Aqua|data=2011-04-12|praca=The Unofficial Apple Weblog|opublikowany=AOL|język=en|data dostępu=2012-06-13}}</ref>.
 
macOSmaćÓŚ wprowadza wiele nowych możliwości w stosunku do swego poprzednika [[MacMać OSÓŚ 9]], np. [[wywłaszczenie (informatyka)|wywłaszczeniową]] [[wielozadaniowość]] i [[ochrona pamięci|ochronę pamięci]], które polepszają zdolność systemu do uruchamiania wielu aplikacji jednocześnie bez zakłócania ich działania<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.faqs.org/docs/artu/ch03s01.html#id2892085|tytuł=The Elements of Operating-System Style. Multitasking Capability|nazwisko=Raymond|imię=Eric|język=en|data dostępu=2012-06-13}}</ref>. Wiele aspektów architektury macOSmaćÓŚ wywodzi się z systemu [[OpenStep|OPENSTEP]] o wysokiej przenośności, tj. łatwości przeniesienia na inne architektury. Na przykład NeXTSTEP został [[Port (informatyka)|sportowany]] z oryginalnych stacji roboczych NeXT o architekturze [[M68000|68k]] na architekturę [[x86]] i inne jeszcze przed wykupieniem NeXT przez [[Apple Inc.|Apple]]<ref name="nextstep">{{cytuj stronę|url=https://developer.apple.com/library/macmać/documentation/cocoa/conceptual/cocoafundamentals/WhatIsCocoa/WhatIsCocoa.html#//apple_ref/doc/uid/TP40002974-CH3-SW12|tytuł=Cocoa Fundamentals Guide: A Bit of History|opublikowany=[[Apple Developer Connection]]|język=en|data dostępu=2012-06-13}}</ref>. W podobnym procesie system został przeniesiony na architekturę [[PowerPC]] podczas trwania projektu [[Rhapsody (system operacyjny)|Rhapsody]].
 
Najbardziej widoczną zmianą było wprowadzenie [[Powłoka systemowa|powłoki]] [[Aqua (informatyka)|Aqua]]. Użycie gładszych krawędzi okien, półprzezroczystych tekstur i kolorów podobnych do wyglądu [[iMaciMać G3|pierwszych iMacówiMaćów]] wniosło wiele świeżości w porównaniu do powłoki [[Platinum]] znanej z systemów [[MacMać OSÓŚ X Server 1.0]] oraz [[MacMać OSÓŚ 9]] i wcześniejszych. Zdaniem Johna Siracusa, redaktora portalu [[Ars Technica]] wprowadzenie Aqua i odstępstwo od konwencjonalnego wyglądu ''uderza jak tona cegieł''<ref>{{cytuj stronę|url=http://arstechnica.com/reviews/os/macmać-os-x-10-5.ars/3|tytuł=MacMać OSÓŚ X 10.5 Leopard: the Ars Technica review|nazwisko=Siracusa|imię=John|data=2007-10-29|opublikowany=Ars Technika|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>. [[Bruce Tognazzini]] z kolei stwierdził, że interfejs Aqua w [[MacMać OSÓŚ X 10.0]] stanowi krok wstecz w użyteczności w porównaniu z oryginalnym interfejsem [[MacMać OSÓŚ]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.asktog.com/columns/034OSX034ÓŚX-FirstLook.html|tytuł=OSÓŚ X: A First Look|nazwisko=Bruzze|imię=Tongazzi|data=2000-02|opublikowany=Ask Tog|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>. Jednak pomimo słów krytyki deweloperzy spoza Apple szybko zaczęli wydawać [[Skórka (informatyka)|skiny]] dla swoich aplikacji oraz nakładki na inne systemy operacyjne, które miały naśladować nowy wygląd macOSmaćÓŚ. Okazał się on sukcesem [[marketing]]owym, w związku z czym Apple stosowało procesy prawne przeciwko twórcom niektórych takich nakładek i skórek<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.zdnet.com/zdnn/stories/newsbursts/0,7407,2681914,00.html?chkpt=p1bn|tytuł=Apple lowers boom on Aqua 'skins'|data=2001-02-02|opublikowany=ZDNet|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>.
 
W architekturze systemu macOSmaćÓŚ został zaimplementowany [[framework]] warstowy<ref>{{cytuj stronę|url=https://developer.apple.com/library/macmać/#documentation/MacOSXMaćÓŚX/Conceptual/OSX_Technology_OverviewÓŚX_Technology_Overview/About/About.html|tytuł=About the Technologies for Developing MacMać OSÓŚ X Software|opublikowany=Apple Inc.|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>, który znacząco upraszcza tworzenie aplikacji dostarczając wiele gotowych [[Obiekt (programowanie obiektowe)|obiektów]] i [[podprogram|funkcji]] do wykorzystania<ref>{{cytuj stronę|url=http://homepage.macmać.com/tom_zepko/cocoa/why-cocoa.html|tytuł=Why Cocoa?|nazwisko=Zepko|imię=Tom|data=2003-09-06|język=en|data dostępu=2012-06-22|archiwum=http://web.archive.org/20040529183713/homepage.macmać.com/tom_zepko/cocoa/why-cocoa.html|zarchiwizowano=2004-05-29}}</ref>.
 
macOSmaćÓŚ dostarcza własne narzędzia do [[Programowanie komputerów|programowania aplikacji]] pod ten system, z których najważniejsze jest IDE [[Xcode]]. Xcode dostarcza interfejs programistyczny dla kompilatorów kilku języków programowania, wliczając w to [[C]], [[C++]], [[Objective-C]] (najbardziej typowy dla platform Apple język, stosowany szczególnie dla [[iOSiÓŚ]]) oraz [[Java]]. [[Przejście Apple na procesory firmy Intel|Po przejściu na procesory Intela]] narzędzie zostało rozbudowane o możliwość tworzenia plików wykonywalnych na obu platformachplatformaćh – [[Universal binary]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://developer.apple.com/legacy/macmać/library/documentation/MacOSXMaćÓŚX/Conceptual/universal_binary/universal_binary.pdf|tytuł=Universal Binary Programming Guidelines, Second Edition|opublikowany=Apple Inc.|język=en|data dostępu=2012-06-12}}</ref>.
 
Podsystem [[Darwin (system operacyjny)|Darwin]] kieruje systemem plików [[HFS+]], w którym stosuje się [[Unix|uniksowy]] system kontroli dostępu do plików. W 2003 i 2005 roku dwóch redaktorów z [[MacworldMaćworld]] sformułowało krytykę schematu uprawnień; Ted Landau nazwał rozregulowanie uprawnień "najczęstszym powodem frustracji" w systemie macOSmaćÓŚ<ref>{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20090614032806/http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-23097965_ITM|tytuł=Exterminate OSÓŚ X troubles|nazwisko=Landau|imię=Ted|data=2003-02-01|opublikowany=MacworldMaćworld|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>, a Rob Griffiths zasugerował, że niektórzy użytkownicy muszą naprawiać uprawnienia nawet codziennie co trwa do 15 minut<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.macworldmaćworld.com/article/1042286/preventmacdisasterspreventmaćdisasters.html|tytuł=Prevent MacMać Disasters|nazwisko=Griffiths|imię=Rob|data=2005-01-24|opublikowany=MacworldMaćworld|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>. Z kolei Dan Frakles wyraził zdanie przeciwne – nazwał procedurę naprawy uprawnień nadużywaną. Twierdzi on, iż OSÓŚ X zwykle "trzyma" uprawnienia w poprawnym kształcie bez potrzeby interwencji użytkownika, a naprawa uprawnień powinna być tylko stosowana w wypadku pojawienia się problemów<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.macworldmaćworld.com/article/1052220/repairpermissions.html|tytuł=Repairing permissions: What you need to know |nazwisko=Frakes|imię=Dan|data=2006-08-05|opublikowany=MacworldMaćworld|język=en|data dostępu=2012-06-22}}</ref>.
 
Opierając się na danych z września 2010 roku, macOSmaćÓŚ jest drugim najbardziej popularnym systemem operacyjnym ogólnego przeznaczenia używanym przez użytkowników internetu, po systemie [[Microsoft Windows]], posiadając 8,26% udziałów, według statystyk stworzonych przez W3Counter<ref>{{Cytuj | url=http://w3counter.com/globalstats.php | tytuł=W3Counter: Global Web Stats<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=w3counter.com | język=en | data dostępu=2017-11-25}}</ref>. Dla porównania, jest to system [[Unix|uniksowy]] o największym sukcesie w ilości użytkowników systemów operacyjnych przeznaczonych dla stacji roboczych, posiadając ponad 5,5-krotną przewagę nad wolnym [[GNU/Linux|GNU/Linuksem]], którego udział wynosi 1,45%. macOSmaćÓŚ jest dostępny w wielu językach, m.in. polskim, angielskim, japońskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, portugalskim i włoskim.
 
== Kompatybilność ==
=== Oprogramowanie ===
Obecnie system ten przybiera coraz bardziej na popularności, a co za tym idzie – powiększa się liczba kompatybilnego z nim oprogramowania. Użytkownicy systemu macOSmaćÓŚ mają dostęp nie tylko do programów graficznych i filmowych, ale także do wielu innych aplikacji i gier. Jeżeli nie została wydana odpowiednia wersja programu, przygotowana z myślą o tym systemie, możemy posłużyć się oprogramowaniem umożliwiającym wykonywanie aplikacji przeznaczonych dla systemu Microsoft Windows. Najbardziej znane programy tego typu to [[Wine]]/Darwine i [[CrossOver]], który bazuje na [[Wine]]. Obecnie wiele gier jest przebudowywanych przez programistów do wersji MacMać, często przy użyciu Cidera.
 
=== Sprzęt ===
System można zainstalować tylko na komputerach firmy [[Apple Inc.|Apple]], czyli komputerach [[MacintoshMaćintosh|MacMać]]. Chodzi tu nie tylko o kwestie legalności ([[EULA]] zabrania instalacji na komputerach [[Komputer osobisty|PC]]), ale także o kwestie sprzętowe – [[MacintoshMaćintosh]] korzysta z podsystemu [[System Management Controller|SMC]] wbudowanego w procesory [[Intel|Intela]], który pozwala na określenie na jakim urządzeniu pracujemy. Przez co nie da się zainstalować systemu na komputerach [[Komputer osobisty|PC]]. Jednakże istnieją modyfikacje które pozwalają zainstalować system na standardowym komputerze opartym na procesorze Intel, a nawet AMD - głównie polegające na emulacji odpowiednich komponentów podsystemu podanego powyżej.
 
Sprzęt dedykowany:
* [[iBook]]
* [[PowerBook]]
* [[Power MacMać]]
* [[MacBookMaćBook]]
* [[MacBookMaćBook Air]]
* [[MacBookMaćBook Pro]]
* [[MacMać Pro]]
* [[iMaciMać]]
* [[MacMać mini]]
 
=== Przejście na architekturę x86 ===
{{osobny artykuł|Przejście Apple na procesory firmy Intel}}
Przejście Apple na procesory firmy Intel zostało zapowiedziane na [[Worldwide Developers Conference|konferencji WWDC]] w [[2005]] roku i obejmowało przejście komputerów MacMać z architektury [[PowerPC]] na [[IA-32]] [[x86]] w procesorach [[Intel]]. Przejście rozpoczęło się ukazaniem pierwszych [[iMaciMać]]ów i [[MacBookMaćBook Pro|MacBookówMaćBooków Pro]] z procesorami [[Intel Core|Intel Core Duo]] pod koniec lutego [[2006]], a zakończyło się wydaniem systemu [[MacMać OSÓŚ X 10.6|10.6 Snow Leopard]] w sierpniu [[2009]], który jako ostatni obsługuje programy dla procesorów [[PowerPC]] przy użyciu narzędzia [[Rosetta (oprogramowanie)|Rosetta]].
 
== Cechy systemu ==
Kernel systemu macOSmaćÓŚ powstał w oparciu o mikrojądro [[MachMaćh (jądro)|MachMaćh]] oraz [[FreeBSD]], z którego wzięto m.in. stos sieciowy, warstwę funkcji systemowych, oraz VFS-a. Tradycyjne uniksowe narzędzia userlandowe wzięto z projektów [[NetBSD]] oraz [[FreeBSD]]. Jego podstawą jest opracowany w Apple Computer system operacyjny [[Darwin (system operacyjny)|Darwin]]. [[Graficzny interfejs użytkownika]] nosi nazwę ''[[Aqua (informatyka)|Aqua]]'' i jest własnym rozwiązaniem opracowanym przez Apple z wykorzystaniem doświadczeń i wzorów z poprzednich systemów tej firmy. Apple udostępnia także własną wersję [[X Window System]].
 
Tworząc MacMać OSÓŚ X wykorzystano doświadczenia z nieukończonego systemu ''[[Rhapsody (system operacyjny)|Rhapsody]]'', który w prostej linii jest następcą rewolucyjnego [[NeXTStep (system operacyjny)|NeXTStep]] firmy [[NeXT]] założonej przez [[Steve Jobs|Steve'a Jobsa]], a przejętej przez Apple Computer, gdy ten powrócił do jego zarządu.
 
{|- align="right" style="text-align: center; margin: 0 0 1em 1em;" cellpadding="10" cellspacing="0" border="1"
|+Architektura systemu macOSmaćÓŚ
|- style="font-size: 150%"
|colspan="3" bgcolor="#acd3ff"|[[Aqua (informatyka)|Aqua]]
Linia 108:
 
Jego silne strony to między innymi:
* możliwość uruchamiania programów napisanych dla wcześniejszych wersji systemu [[MacMać OSÓŚ]],
* łatwość adaptacji, kompilacji i wykorzystania oprogramowania stworzonego dla systemów uniksowych, zwłaszcza typu&nbsp;BSD,
* Quartz Extreme, format [[Portable Document Format|PDF]] jako podstawa [[Graficzny interfejs użytkownika|interfejsu graficznego]],
Linia 115:
* wbudowane zaawansowane narzędzia [[sieć komputerowa|sieciowe]].
 
Na konferencji [[Worldwide Developers Conference|WWDC]] (''Worldwide Developers Conference'') 6 czerwca 2005 prezes Apple, [[Steve Jobs]] potwierdził pojawiające się raz na jakiś czas wiadomości, jakoby MacMać OSÓŚ X był tworzony z myślą o procesorach firmy [[Intel]] i kompatybilnych<ref>{{Cytuj |tytuł=Picking up the pieces: John Siracusa mourns the Power PC |czasopismo=Ars Technica |data dostępu=2017-03-28 |url=https://arstechnica.com/apple/2005/06/macmać-20050607/ |język=en}}</ref>. Zaprezentował działanie najnowszej wersji (10.4) systemu na procesorze [[Pentium]] i zapowiedział przejście w ciągu dwóch lat całej linii komputerów [[MacintoshMaćintosh]] (a co za tym idzie – systemu operacyjnego i oprogramowania) na procesory [[Intel]]a. Jako przyczyny przejścia wymieniane były problemy firmy [[IBM]] z wyprodukowaniem energooszczędnych, szybkich procesorów do komputerów przenośnych.
 
== Języki ==
Do obsługi systemu znajdziemy domyślnie języki<ref>{{cytuj stronę | url = http://support.apple.com/pl-pl/HT201841 | tytuł = Zmiana języka w OSÓŚ X | data dostępu = 2012-02-16 | opublikowany = Apple | język =pl}}</ref>: [[angielski]], [[japoński]], [[francuski]], [[niemiecki]], [[hiszpański]], [[włoski]], [[portugalski]] (brazylijski), [[portugalski]] (europejski), [[niderlandzki]], [[szwedzki]], [[norweski]], [[duński]], [[fiński]], [[rosyjski]], [[polski]], [[chiński]], [[koreański]], [[język arabski|arabski]], [[czeski]], [[język węgierski|węgierski]], turecki, tajski, [[kataloński]], chorwacki, [[grecki]], [[hebrajski]], [[rumuński]], [[język słowacki|słowacki]] oraz [[ukraiński]].
 
W macOSmaćÓŚ od wersji 10.7 VoiceOver (czytnik ekranowy) oprócz języka angielskiego, jest dostępny w 25 innych językach (w tym w języku polskim). Oprócz powyższych znajdziemy tam także język hindi.
 
== Wersje systemu ==
{| class="wikitable"
|+ InformacjeInformaćje o wersjach systemu MacMać OSÓŚ X / OSÓŚ X / macOSmaćÓŚ
|-
! Wersja
Linia 142:
| DR2 ({{Data wydania|1998|05|14}})
|-
| [[MacMać OSÓŚ X Server 1.0]]
| Hera
| PowerPC
Linia 150:
| 1.2v3 ({{Data wydania|2000|10|27}})
|-
| MacMać OSÓŚ X Developer Preview
|style="background: #EAEAEA; color: grey; font-size: smaller; vertical-align: middle; text-align: center;"|nieznana
| PowerPC
Linia 158:
| DP4 ({{Data wydania|2000|04|05}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X Public Beta|Public Beta]]
| Kodiak
| PowerPC
Linia 166:
|style="background: #EAEAEA; color: grey; font-size: smaller; vertical-align: middle; text-align: center;"|nieznana
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.0|10.0]]
| Cheetah
| PowerPC
Linia 174:
| 10.0.4 ({{Data wydania|2001|06|22}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.1|10.1]]
| Puma
| PowerPC
| 32-bitowa
| 18 lipca 2001<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2001/jul/18macosx18maćosx.html | tytuł =Apple Previews Next Version of MacMać OSÓŚ X | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 25 września 2001
| 10.1.5 ({{Data wydania|2002|06|06}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.2|10.2]]
| Jaguar
| PowerPC
| 32-bitowa
| 6 maja 2002<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2002/may/06jaguar.html | tytuł =Apple Previews “Jaguar,” the Next Major Release of MacMać OSÓŚ X | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 24 sierpnia 2002
| 10.2.8 ({{Data wydania|2003|10|03}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.3|10.3]]
| Panther
| PowerPC
| 32-bitowa
| 23 czerwca 2003<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2003/jun/23panther.html | tytuł =Apple Previews MacMać OSÓŚ X “Panther” | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 24 października 2003
| 10.3.9 ({{Data wydania|2005|04|15}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.4|10.4]]
| Tiger
| PowerPC, Intel
| 32-bitowa
| 4 maja 2004<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2004/may/04wwdc.html | tytuł =Steve Jobs to Kick Off Apple’s Worldwide Developers Conference 2004 with Preview of MacMać OSÓŚ X "Tiger" | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 29 kwietnia 2005
| 10.4.11 ({{Data wydania|2007|11|14}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.5|10.5]]
| Leopard
| PowerPC, Intel
| 32-bitowa
| 26 czerwca 2006<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2006/jun/26wwdc.html | tytuł =Apple Executives to Preview MacMać OSÓŚ X “Leopard” at WWDC 2006 Keynote | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 26 października 2007
| 10.5.8 ({{Data wydania|2009|08|05}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.6|10.6]]
| Snow Leopard
| Intel (PowerPC with Rosetta)
| 32/64-bitowa
| 9 czerwca 2008<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/pr/library/2008/06/09snowleopard.html | tytuł =Apple Previews MacMać OSÓŚ X Snow Leopard to Developers | data dostępu = 2010-10-19| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 28 sierpnia 2009
| 10.6.8 ({{Data wydania|2011|06|23}})
|-
| MacMać OSÓŚ X [[MacMać OSÓŚ X 10.7|10.7]]
| Lion
| Intel
| 64-bitowa
| 20 października 2010<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.engadget.com/2010/10/20/os-x-10-7-lion-announced/ | tytuł =MacMać OSÓŚ X 10.7 Lion announced, coming summer 2011 | data dostępu = 2010-10-20| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 20 lipca 2011
| 10.7.5 ({{Data wydania|2012|09|19}})
|-
| OSÓŚ X [[OSÓŚ X 10.8|10.8]]
| Mountain Lion
| Intel
| 64-bitowa
| 16 lutego 2012<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.apple.com/macosxmaćosx/mountain-lion/ | tytuł =MacMać OSÓŚ X 10.8 Mountain Lion announced, coming summer 2012 | data dostępu = 2012-02-16| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 25 lipca 2012
| 10.8.5 (12F45) ({{Data wydania|2013|10|03}})
|-
| OSÓŚ X [[OSÓŚ X 10.9|10.9]]
| Mavericks
| Intel
Linia 246:
| 10.9.5 (13F1077) ({{Data wydania|2014|09|18}})
|-
| OSÓŚ X [[OSÓŚ X 10.10|10.10]]
| Yosemite
| Intel
Linia 254:
| 10.10.5 (14F1713) ({{Data wydania|2015|08|13}})
|-
| OSÓŚ X [[OSÓŚ X 10.11|10.11]]
| El Capitan
| Intel
| 64-bitowa
| 8 czerwca 2015<ref>{{cytuj stronę| url =https://www.apple.com/pr/library/2015/06/08Apple-Announces-OSÓŚ-X-El-Capitan-with-Refined-Experience-Improved-Performance.html | tytuł =Apple Announces OSÓŚ X El Capitan with Refined Experience & Improved Performance | data dostępu = 2015-06-08| autor = | opublikowany =Apple | praca = | data = | język =en}}</ref>
| 30 września 2015
| 10.11.6 (15A284) ({{Data wydania|2016|09|16}})
|-
|macOSmaćÓŚ [[MacOSMaćÓŚ Sierra|10.12]]
|Sierra
|Intel
Linia 270:
|10.12.6 (16G29) ({{Data wydania|2017|07|19}})
|-
|macOSmaćÓŚ 10.13
|High Sierra
|Intel
|64-bitowa
|5 czerwca 2017
|nieznana
|25 września 2017
|10.13.3 (17C2205) ({{Data wydania|2018|01|8}})
|}
Linia 283:
* [[Fink (informatyka)|Fink]]
* [[Gentoo/Alt]]
* [[MacPortsMaćPorts]]
* [[OpenDarwin]]
* [[Rhapsody (system operacyjny)|Rhapsody]]
Linia 292:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.apple.com/pl/macosmaćos/sierra/ Oficjalna strona internetowa systemu]
 
{{MacOSMaćÓŚ}}
{{Produkty firmy Apple}}
{{Systemy operacyjne Apple}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:MacOSMaćÓŚ|*]]