Kościół maronicki: Różnice pomiędzy wersjami

|liczba wiernych = 3,4 mln<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.cnewa.org/source-images/Roberson-eastcath-statistics/eastcatholic-stat15.pdf | tytuł = The Eastern Catholic Churches 2015; Source: Annuario Pontificio | data dostępu = 2016-08-18| język = en}}</ref>

'''Kościół maronicki''' – jeden z [[Kościoły wschodnie|Kościołów wschodnich]], powstały w [[VII wiek]]uwieku na terenach obecnego [[Liban]]u i [[Syria|Syrii]] i tam pierwotnie działający. Jako jedyny z [[Kościoły wschodnie|tej]] grupy w całości pozostaje w unii z [[Stolica Apostolska|Rzymem]], odnowionej w czasach [[Krucjata|wypraw krzyżowych]]. Wyodrębnił się z [[Melchici|melchitów]] wskutek odrzucenia [[monoteletyzm]]u.

Należy zaznaczyć, że sami maronici zaprzeczają, jakoby ich Kościół kiedykolwiek był heretycki i rzeczywiście brak bezpośrednich tego dowodów. Z pewnością nigdy nie został oficjalnie potępiony jako taki. Według wersji maronickiej ustanowienie odrębnego [[patriarcha]]tu maronickiego było skutkiem długotrwałego braku patriarchy w [[Antiochia (Turcja)|Antiochii]], bowiem od czasu najazdu arabskiego rezydował on w [[Konstantynopol]]u (od [[685]]), a potem w ogóle przestał być powoływany (w latach [[702]]-[[742]]702–742). Jednakże wersji tej nie potwierdzają żadne źródła pochodzące spoza kręgu maronickiego, w szczególności spisy patriarchów antiocheńskich nie wymieniają [[Święty Jan Maron|świętego Jana Marona]], który miałby być pierwszym maronickim patriarchą.

W VII wieku w kościele Wschodu, już wówczas podzielonym na odłam monofizycki i [[melchici|melchicki]], doszło do następnej herezji – [[monoteletyzm]]u. Maronici odrzucili tę herezję, wskutek czego zaczęli ich prześladować również [[melchici]]. Do tego doszedł podbój tych terenów przez [[Arabowie|Arabów]]. Po potępieniu monoteletyzmu przez [[sobór konstantynopolitański III]] w [[681]] roku doszło do całkowitej migracji maronitów w góry Libanu, gdzie w roku [[687]] w dolinie Jbeil obrali własnego patriarchę – świętego Jana Marona [chronologia się zapętla], biskupa [[Al-Batrun|Botrys]] w Libanie. Pod jego wodzą maronici pokonali bizantyjską karną ekspedycję w bitwie pod [[Amjun|Amioun]] ([[694]]). Po nieudanej próbie powrotu do Antiochii w [[938]] roku patriarchowie pozostali w dolinie Batroun. Maronici zamieszkiwali trudno dostępne górskie doliny, a najazd arabski spowodował ich całkowite odcięcie od reszty Kościoła, który był przekonany o ich wyginięciu.

Stan taki trwał do czasów wypraw krzyżowych. W [[1099]] roku krzyżowcy, ku swemu zdumieniu, napotkali w górach Libanu chrześcijan – maronitów, którzy wkrótce stali się ich sprzymierzeńcami. Maronici wstępowali do zakonów rycerskich i wspierali krzyżowców militarnie, a oprócz tego doszli do dużej zażyłości z europejskimi mieszkańcami Ziemi Świętej. W [[1181]] roku patriarcha maronicki złożył przysięgę wierności papieżowi przed [[Łaciński patriarcha Antiochii|łacińskim patriarchą Antiochii]] [[Aimery z Limoges]]. W ten sposób Kościół maronicki porzucił herezję monoteletyzmu (o ile przyjąć, że ją wyznawał) i przystąpił do unii z Rzymem. Obyło się przy tym bez rozłamu, zarówno wśród hierarchii, jak i wśród wiernych. Kontakt z Rzymem nie został już później zerwany i hierarchie obu kościołów komunikowały się ze sobą. Patriarcha Jeremi z Amshiti uczestniczył nawet w [[Sobór laterański IV|soborze laterańskim IV]] w 1215 roku. Od roku [[1246]] maronici utrzymywali kontakt z [[I Zakon franciszkański|franciszkanami]]. Okres krucjat okazał się renesansem maronitów.

Po klęsce wypraw krzyżowych maronici stali się celem najcięższych w swej historii prześladowań ze strony muzułmanów – najpierw egipskich [[Mamelucy|mameluków]] ([[1291]]-[[1516]]1291–1516), a następnie Turków osmańskich ([[1516]]-[[1919]]1516–1919). W dodatku między [[1260]] a [[1303]] Liban został czterokrotnie najechany przez [[Mongołowie|Mongołów]]. Chroniąc się przed wojną, maronici ponownie wycofali się w górskie doliny, gdzie żyli przemieszani z [[Szyizm|szyitami]] i [[druzowie|druzami]]. Zachowali organizację patriarchalno-biskupią. Administrację cywilną sprawowali starsi poszczególnych wsi (arab. ''mukaddam'', l.mn. ''mukaddimin''). W [[1440]] roku patriarchowie przenieśli się w dolinę Kannoubine.

Na synodzie w Kannoubine w [[1580]] roku kościół maronicki przyjął naukę soboru trydenckiego. W [[1606]] roku pod wpływem Rzymu maronici przyjęli [[kalendarz gregoriański]].

W wyniku zabiegów jezuity [[Jan Eliano|Jana Eliano]] w [[1584]] roku [[Grzegorz XIII|papież Grzegorz XIII]] ustanowił w Rzymie [[Kolegium Maronickie]], w którym wykształciło się wielu znakomitych duchownych i świeckich maronitów, między innymi patriarcha [[Stefan Douaihy z Ehden]] (zm. [[1704]]), bibliotekarz watykański [[Józef Assemani]], profesor paryskiego Kolegium Królewskiego [[Gabriel z Syjonu]], uczony [[Mirhej ben Namroun]]. Kolegium Maronickie stało się maronickim oknem na świat. Przetrwało do czasów [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] ([[1789]]), gdy zastąpiło je seminarium duchowne w Ain Waraqah.

Od początku XVII wieku w Libanie zaczęły powstawać domy zakonów Zachodu – [[Zakon Braci Mniejszych Kapucynów|kapucynów]] ([[1626]]), [[karmelici|karmelitów]] ([[1635]]), [[jezuici|jezuitów]] ([[1656]]). W [[1694]] roku patriarcha Douaihy ustanowił pierwszy maronicki zakon – świętego Antoniego. Na początku XVIII wieku wśród maronitów doszło do sporów na tle latynizacji ich obrządku. W celu ich rozstrzygnięcia w roku [[1736]] odbył się synod w Louaizeh, który jednak nie podjął decyzji w tej kwestii, a tylko potwierdził unię z Rzymem.

W [[1845]] roku, a później w [[1860]] roku doszło do walk z druzami, w wyniku których kilka tysięcy maronitów zginęło, a wielu spośród nich uciekło. Na skutek dyplomatycznej i militarnej interwencji [[Francja|Francji]] [[Wysoka Porta|Porta Osmańska]] udzieliła maronitom autonomii. Druga fala emigracji nastąpiła po zakończeniu I wojny światowej, w czasie której wspólnota maronicka cierpiała głód wskutek blokady gór Libanu. W roku [[1919]] patriarcha [[Elias Hoayek z Hilta|Elias Hoayek]] reprezentował mieszkańców Libanu na konferencji pokojowej w Wersalu. Pod mandatem francuskim ([[1919]]-[[1943]]1919–1943) maronici cieszyli się autonomią i swobodą kultu. W niepodległym Libanie tworzą drugą liczebnie grupę wyznaniową. Do czasów wojny domowej mieli konstytucyjnie zagwarantowane współrządy z muzułmanami.

Kościół maronicki ma własny [[obrządek]] wywodzący się z rytu antiocheńskiego, ale z licznymi elementami rzymskimi. Językiem liturgicznym jest [[język aramejski|aramejski]]. Latynizacja liturgii nastąpiła głównie w XVII wieku pod wpływem Kolegium Maronickiego i zakonów, ale od czasu [[Sobór watykański II|soboru watykańskiego II]] usiłowania idą w odwrotnym kierunku – przywraca się tradycyjną liturgię maronicką. Maronicki Instytut Liturgii w Kaslik poddał już rewizji maronicki [[Mszał Rzymski|mszał]] ([[1992]]) i [[lekcjonarz]] ([[1993]]). {{fakt|Maronici wprowadzili do Kościoła rzymskiego takie wschodnie instytucje, jak różaniec i drogę krzyżową.|data=2015-04}}

Od [[2011]] roku patriarchą maronickim jest kardynał [[Béchara Boutros Raï]].