Grawitacja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
grafiki
Linia 1:
{{Inne znaczenia|jednego z czterech oddziaływań podstawowych|[[Grawitacja (ujednoznacznienie)|inne znaczenia]]}}
'''Grawitacja''' ('''ciążenie powszechne''') – jedno z czterech [[oddziaływania podstawowe|oddziaływań podstawowych]], będące [[zjawisko naturalne|zjawiskiem naturalnym]] polegającym na tym, że wszystkie [[ciało (fizyka)|obiekty]] posiadające [[Masa (fizyka)|masę]] oddziałują na siebie, wzajemnie przyciągając się.
[[Plik:Apollo 15 feather and hammer drop.ogv|mały|Upuszczenie młotka i piór: astronauta [[David Scott]] (z misji [[Apollo 15]]) na [[Księżyc|Księżycu]] przedstawiający legendarny eksperyment [[Galileusz|Galileusza]]]]
 
We współczesnej fizyce grawitację opisuje [[ogólna teoria względności]]. Oddziaływanie grawitacyjne jest w niej skutkiem zakrzywienia [[czasoprzestrzeń|czasoprzestrzeni]] przez różne formy [[materia (fizyka)|materii]]. W ramach fizyki klasycznej grawitacja jest opisana [[prawo powszechnego ciążenia|prawem powszechnego ciążenia]] sformułowanym przez [[Isaac Newton|I. Newtona]].
 
Linia 36:
 
== Grawitacja na powierzchni Ziemi ==
[[Plik:Gravity action-reaction.gif|mały|Gdyby obiekt o masie porównywalnej do masy Ziemi poruszałby się w jej kierunku, wówczas obserwowane byłoby o
dpowiednie przyspieszenie Ziemi.
]]
[[Plik:Falling ball.jpg|mały|Obiekt początkowo nieruchomy, który może swobodnie opadać pod wpływem siły grawitacji, zmniejsza odległość, która jest proporcjonalna do kwadratu czasu, który upłynął. Obraz ten obejmuje pół sekundy i został uchwycony z prędkością 20 ujęć na sekundę.]]
W pobliżu powierzchni naszej planety (z dokładnością do kilometrów) i niezbyt dużym obszarze można przyjąć, że pole grawitacyjne jest jednorodne. Warunek ten spełniony jest, gdy wysokość nad powierzchnią i przemieszczenie w poziomie jest dużo mniejsze od promienia Ziemi.
 
Linia 76 ⟶ 80:
 
gdzie <math> r_g\ </math> jest '''promieniem grawitacyjnym''' definiującym rozmiar '''horyzontu zdarzeń''' [[czarna dziura|czarnej dziury]].
[[Plik:GalacticRotationVelocityDistanceCurves.png|mały|Krzywa obrotu typowej galaktyki spiralnej: przewidywana (A) i obserwowana (B). Rozbieżność między krzywymi przypisywana jest ciemnej materii.
 
Oś pionowa - prędkość, oś pozioma - odległość
]]
W ujęciu ogólnej teorii względności postuluje się, że źródłem grawitacji jest [[Tensor napięć-energii|tensor energii-pędu]]. Nawet [[cząstka (fizyka)|cząstki]] pozbawione [[masa spoczynkowa|masy spoczynkowej]] ([[foton]]) doznają wpływu wynikającego z zakrzywienia przestrzeni, a więc oddziałują grawitacyjnie. Generalnie, źródłem grawitacji są wszelkie postacie energii dające wkład do wyżej wymienionego tensora energii pędu: masy, gęstość energii promieniowania i ciśnienia. W szczególności, wkład ciśnienia jest identyczny z wkładem masy, czyli wzrost ciśnienia powoduje wzrost sił przyciągających a nie, jak podpowiada nam intuicja, spadek.