Żydzi: Różnice pomiędzy wersjami

{{Wikicytaty|dopełniacz=o Żydach}}

'''Żydzi''' (dosł. „chwalcy /[[Jahwe]]/” lub „czciciele /Jahwe/” z [[Język hebrajski|hebr.]] Jehudim, '''יהודים''', [[jidysz|jid.]] Jidn, '''ייִדן''', [[ladino (dialekt judeo-hiszpański)|ladino]] '''ג׳ודיוס''' ''Djudios'') – naród [[ludy semickie|semicki]] zamieszkujący w starożytności [[Palestyna|Palestynę]] (określany wtedy jako [[Hebrajczycy]] albo Izraelici), posługujący się wówczas [[język hebrajski|językiem hebrajskim]], a w średniowieczu i czasach nowożytnych mieszkający w [[diaspora (naród)|diasporze]] na całym świecie i posługujący się wieloma różnymi językami. Żydzi nie stanowią jednolitej grupy religijnej i etnicznej. Dla żydów ortodoksyjnych Żydem jest tylko osoba, która ma ortodoksyjną matkę lub przeszła [[konwersja na judaizm|konwersję na judaizm]]. Za Żydów uważa się jednak wiele osób, które nie są żydami ortodoksyjnymi. '''[[Kto jest Żydem?|Kto jest Żydem]]''' ([[język hebrajski|hebr.]]? מיהו יהודי) jest pytaniem, na które nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, gdyż może to być identyfikacja kulturowa, etniczna lub religijna. Wiele osób, które uważają się z jakichś powodów za Żydów, nie są uznawane przez inne grupy lub instytucje. Dotyczy to na przykład [[judaizm reformowany|żydów reformowanych]], którzy nawet pomimo etnicznego pochodzenia żydowskiego czasem nie są uznawani przez żydów ortodoksyjnych. Według prawa izraelskiego Żydem jest osoba, która ma ortodoksyjną żydowską matkę, chociaż prawo do obywatelstwa bez oficjalnego uznania takiej osoby za Żyda ma każda osoba, która ma przynajmniej jednego dziadka, który był ortodoksyjnym Żydem.

 

Hebrajczycy wchodzili prawdopodobnie w skład grupy [[Habiru]], którą w II tysiącleciu p.n.e. tworzyły ludy przybyłe do [[Syropalestyna|Syropalestyny]] z obszarów [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. Uważa się, iż termin [[Hebrajczycy]] pochodzi właśnie od nazwy Habiru<ref>Józef Wolski, ''Historia Powszechna. Starożytność'', Warszawa 2002, s. 69.</ref><ref>Zenon Kosidowski, ''Opowieści biblijne'', Warszawa 1983, s. 72.</ref><ref>Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski, ''Polski słownik judaistyczny: dzieje, kultura, religia, ludzie'', tom 1, Warszawa 2003, s. 572.</ref>.