Hilary Minc: Różnice pomiędzy wersjami

'''Hilary Minc''' (ur. [[24 sierpnia]] [[1905]] w [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]], zm. [[26 listopada]] [[1974]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski ekonomista i polityk [[komunizm|komunistyczny]], od 1921 członek [[Komunistyczna Partia Polski|KPP]]. W początkowym [[Polska Ludowa|okresie rządów PPR i PZPR]] był osobą faktycznie kierującą polityką gospodarczą państwa. Poseł do [[Krajowa Rada Narodowa|Krajowej Rady Narodowej]], na [[Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I kadencji]], od 1944 kierownik resortu, następnie minister przemysłu, a w latach 1947–1949 [[Ministerstwo Przemysłu i Handlu|minister przemysłu i handlu]], przewodniczący [[Centralny Urząd Planowania|Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego]] (1949–1954), od 1949 wiceprezes, a następnie [[Wiceprezes Rady Ministrów|I zastępca Prezesa Rady Ministrów]] (1949–1956). Był członkiem (od lipca 1944), członkiem tajnego [[Centralne Biuro Komunistów Polskich|Centralnego Biura Komunistów Polskich]] przy [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego|KC WKP(b)]] (od 11 lipca 1944), członek [[Komisja Bezpieczeństwa KC PZPR|Komisji Bezpieczeństwa]] [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|KC PZPR]], nadzorującej [[Organy[[Ministerstwo bezpieczeństwaBezpieczeństwa państwaPublicznego|aparat represji komunistycznych]] w Polsce. W latach 1949–1956 w najściślejszym kierownictwie PZPR (obok [[Bolesław Bierut|Bolesława Bieruta]] i [[Jakub Berman|Jakuba Bermana]]).

Urodził się w [[Historia Żydów w Polsce|żydowskiej]] rodzinie Oskara Minca i Stefanii z domu Fajersztajn. Uczęszczał do I Gimnazjum w [[Warszawa|Warszawie]] przy [[Ulica Żurawia w Warszawie|ul. Żurawiej]] 49<ref>Henryk Janczewski: ''Całe życie z Warszawą'', PIW 1986, {{ISBN|83-06-01409-X}}, s. 47.</ref>. W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczpospolitej]] wstąpił do [[Związek Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej|Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej]] i do Związku Młodzieży Komunistycznej (następnie [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polski]]). Od 1921 członek [[Komunistyczna Partia Polski|Komunistycznej Partii Polski]]. W 1922 obwodowiec ZMK na na teren [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]], [[Województwo krakowskie (II Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]], [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]] i [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]], a w latach 1922–1923 członek Komitetu Centralnego KZMP. Później studiował prawo i ekonomię w kraju, a następnie we Francji, gdzie się doktoryzował. W 1928 wydalony przez władze francuskie. Udał się do [[Moskwa|Moskwy]], gdzie przebywał tam do początku 1929, pracując jako ekonomista. Przyjęty do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)]], był wykładowcą Komitetu Moskiewskiego WKP(b). Skierowany do [[Polska|Polski]] i powołany do wojska, ukończył [[Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie|Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie]]. W 1931 zaczął pracować w sekcji naukowo-badawczej [[Główny Urząd Statystyczny|Głównego Urzędu Statystycznego]] w Warszawie, następnie był radcą w Departamencie Spisów Ludności. Z ramienia GUS przeprowadzał w 1935 spis ludności [[Gdynia|Gdyni]]. W latach 1931–1935 członek, następnie sekretarz Centralnej Redakcji Krajowej Komitetu Centralnego KPP. Za działalność komunistyczną w 1937 usunięty z GUS. Pracował następnie w Biurze Planowania Krajowego przy [[Ministerstwo Skarbu|Ministerstwie Skarbu]], badał problem tzw. zbędnych rąk w rolnictwie (ukryte [[bezrobocie]] agrarne), później zatrudniony w Biurze Planowania Magistratu m.st. Warszawy.

Po [[Atak Niemiec na ZSRR|wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej]], na przełomie lat 1942/1943 pracował w redakcji polskiej radia w [[Saratów|Saratowie]], a następnie w Moskwie. W lutym 1943 w komitecie organizacyjnym [[Związek Patriotów Polskich|Związku Patriotów Polskich]]. Był pracownikiem redakcji wydawanego od marca 1943 pisma ZPP „[[Wolna Polska]]”, gdzie zamieszczał wiele programowych artykułów w sprawie kształtu geograficznego i społeczno-gospodarczego przyszłej Polski. W maju 1943 był jednym z współtwórców [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]], 14 maja został [[Politruk|oficerem politycznym]] w 1 Dywizji Piechoty współpracującym z [[NKWD]]<ref>Edward Kospath-Pawłowski, [[Sławomir Cenckiewicz]]: ''Długie ramię Moskwy'', s. 44.</ref> – najpierw jako szef jej Wydziału Kulturalno-Oświatowego, a od 1 czerwca 1943 szef Wydziału Oświatowego w stopniu majora. W sierpniu 1943 mianowany prokuratorem dywizyjnym, po wyłonieniu się różnicy zdań między nim a [[Zygmunt Berling|Zygmuntem Berlingiem]] i [[Włodzimierz Sokorski|Włodzimierzem Sokorskim]] zdegradowany do stopnia plutonowego podchorążego. Uczestnik [[Bitwa pod Lenino|bitwy pod Lenino]], za co został odznaczony sowieckisowieckim [[Order Wojny Ojczyźnianej|Orderem Wojny Ojczyźnianej]] II stopnia i polskim Srebrnym [[Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”|Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały”]]. Przywrócono mu stopień majora, później awansowano na podpułkownika oraz odznaczono [[Order Krzyża Grunwaldu|Orderem Krzyża Grunwaldu]] II klasy i [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari]] V klasy.