Czosnek pospolity: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne |
m drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 85:
; [[Surowiec zielarski]]: Cebula czosnku ''Allii sativi bulbus'' lub ''Bulbus Allii recens'', czosnek sproszkowany ''Allii sativi pulvis'' i olejek czosnkowy.
[[Plik:Allium sativum VS S Aaureus.jpg|mały|250px|Zahamowanie wzrostu gronkowca złocistego ''S. aureus'' w obecności czosnku.]]
; Działanie: Główną substancją aktywną jest [[alliina]], która przez [[enzymy|enzym]] [[alliinaza|alliinazę]] rozkładana jest za pośrednictwem produktu niestabilnego do [[allicyna|allicyny]] (w materiałach przetworzonych jest to często główny składnik). Kolejne metabolity to [[ajoen]]y będące m.in. [[inhibitor]]ami agregacji [[trombocyt|płytek krwi]] (wydłużają czas krwawienia, działają przeciwzakrzepowo){{r|wyk}}. Czosnek zwiększa wydzielanie [[sok żołądkowy|soku żołądkowego]], chroniąc równocześnie przed [[zgaga|zgagą]]<ref name=kathi>{{cytuj książkę |nazwisko=Keville |imię=Kathi |tytuł=Zielona apteka |rok=2002 |wydawca=Świat Książki |miejsce=Warszawa |isbn = 83-7311-386-X}}</ref>, działa żółciopędnie i przeciwskurczowo, wpływa korzystnie na drogi oddechowe, reguluje florę bakteryjną i sprzyja lepszemu ukrwieniu naczyń wieńcowych{{r|hlava}}. Działa jak łagodny [[antybiotyki|antybiotyk]] – ma właściwości przeciwbakteryjne, antygrzybicze i przeciwrobacze{{r|kathi}}. Najbardziej wrażliwe na olejek czosnkowy są szczepy bakterii beztlenowych z rodzaju ''[[Bacteroides]], [[Prevotella]], [[Fusobacterium]]'' i ''[[Actinomyces]]''{{r|kedzia}}. Działa także na [[paciorkowce]] ''Streptococcus'', poza tym [[gronkowce]] ''Staphylococcus'', [[Mycobacterium tuberculosis complex|mikobakterie]] wywołujące [[gruźlica człowieka|gruźlicę]] i bakterie [[okrężnica (anatomia)|okrężnicy]]{{odn|Małachowski|1990}}. Najmniejszą wrażliwość na olejek wykazują szczepy z rodzaju ''[[Veillonella]]'' i ''[[Porphyromonas]]''. Olejek eteryczny występujący w czosnku działa skutecznie w niskich stężeniach na bakterie beztlenowe uczestniczące w zakażeniach jamy ustnej i górnych dróg oddechowych<ref name=kedzia>{{cytuj|autor=Anna Kędzia|data=2000|czasopismo=Postępy Fitoterapii|wydanie=1/2000|tytuł=Działanie olejku czosnkowego na bakterie beztlenowe wyodrębnione z jamy ustnej i górnych dróg oddechowych}}</ref>. Zwalcza [[zakażenie|infekcje]] dróg moczowych. Aktywność przeciwgrzybiczą przypisuje się zdolności hamowania syntezy [[lipidy|lipidów]] w [[grzybnia|grzybni]]{{r|wyk}}. Ekstrakt z czosnku zalecany jest jako dodatek do past do zębów lub płynów do płukania jamy ustnej<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Fani | imię = MM. | nazwisko2 = Kohanteb | imię2 = J. | nazwisko3 = Dayaghi | imię3 = M. | tytuł = Inhibitory activity of garlic (Allium sativum) extract on multidrug-resistant Streptococcus mutans. | czasopismo = J Indian Soc Pedod Prev Dent | wolumin = 25 | numer = 4 | strony = 164-8 | miesiąc = Oct-Dec | rok = 2007 | doi = | pmid = 18007101 |język=en}}</ref>. Czosnek działa profilaktycznie i leczniczo także przy zatruciach [[ołów|ołowiem]]{{r|korczikow}}. Stosowany zewnętrznie do [[lewatywa|lewatywy]] w leczeniu [[owsica|owsicy]] i [[irygacja (medycyna)|irygacji]] przy [[rzęsistek pochwowy|rzęsistkowym]] zapaleniu [[Pochwa człowieka|pochwy]]. Świeży sok hamuje także rozwój wirusów [[grypa|grypy]]. Działa napotnie, obniża [[gorączka|gorączkę]] i [[ciśnienie tętnicze|ciśnienie krwi]]. Redukuje [[zapalenie|zapalenia]]. Jest [[przeciwutleniacze]]m chroniącym [[wątroba|wątrobę]]. Obniża poziom [[prostaglandyny]] PG2 zmniejszając ból w czasie [[Menstruacja|miesiączki]]. Opisywany także jako środek przeciwmiażdżycowy, obniżający poziom [[cholesterol]]u we krwi{{r|kathi}}<ref name=zielnik>{{cytuj książkę |nazwisko=Kiljańska |imię=I. |nazwisko2=Mojkowska |imię2=H. |tytuł=Zielnik polski |rok=1988 |wydawca=Interpress |miejsce=Warszawa |isbn = 83-223-2319-0}}</ref>. Ta ostatnia właściwość dowiedziona została w testach przeprowadzanych na zwierzętach<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Sovová | imię = M. | nazwisko2 = Sova | imię2 = P. | tytuł = [Pharmaceutical importance of Allium sativum L. 5. Hypolipemic effects in vitro and in vivo]. | czasopismo = Ceska Slov Farm | wolumin = 53 | numer = 3 | strony = 117-23 | miesiąc = May | rok = 2004 | doi = | pmid = 15218732
; Dawkowanie: W oficjalnych publikacjach Komisji Europejskiej zażywanie świeżego czosnku nie jest zalecane i dlatego stosować należy raczej preparaty gotowe, zwłaszcza w przypadku podwyższonej zawartości tłuszczów we krwi i w przypadku zapobiegania zmianom postępującym z wiekiem w naczyniach krwionośnych<ref name="frohne">{{Cytuj książkę | autor = Dietrich Frohne | tytuł = Leksykon roślin leczniczych | wydawca = MedPharm Polska | miejsce = Wrocław | data = 2010 | strony = 48–51 | isbn = 978-83-60466-40-7}}</ref>. Inne źródła zalecają stałą obecność czosnku w codziennym jadłospisie w dowolnej postaci. Przy czym dawka dzienna czosnku o działaniu leczniczym powinna wynosić 3–5 g{{odn|Lutomski|1989|s=30}}. Zaleca się np. wypijanie rano i wieczorem po pół szklanki mleka z 1–2 ząbkami czosnku. Na dolegliwości zewnętrzne stosować można kompresy z miazgi ze świeżych ząbków. Dostępne są również tabletki i krople zawierające substancje czynne z czosnku{{r|zielnik}}. Przy zwalczaniu pasożytów, leczeniu infekcji dróg oddechowych i innych chorób wewnętrznych zaleca się stosowanie octu czosnkowego (kilka łyżeczek dziennie). Tworzy się go poprzez dodanie 4 zmiksowanych główek czosnku do połowy litra [[ocet|octu]] jabłkowego, następnie odcedzenie mikstury po odstaniu przez 2 tygodnie w temperaturze pokojowej{{r|kathi}}. W [[Rosja|Rosji]] przy przeziębieniach wkrapla się do nosa 2–3 krople 3 razy dziennie świeżego soku, a brodawki i nagniotki leczy się miksturą uzyskiwaną ze zmieszania w równych częściach zmiażdżonych ząbków ze smalcem{{r|korczikow}}.
|