Alkohole: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Właściwości chemiczne alkoholi: utlenianie wg źródła
Linia 56:
* katalityczna [[Dehydratacja (chemia)|dehydratacja]] (odwodnienie)
* [[estryfikacja]] – reakcja z kwasami organicznymi lub nieorganicznymi, w wyniku której powstaje ester
* [[utlenianie]] – przebieg reakcji zależy od rzędowości alkoholu i rodzaju utleniacza; przykładowo<ref name = MB613>{{Cytuj książkę | nazwisko=Morrison | imię=Robert T.| nazwisko2=Boyd| imię2=Robert N. | tytuł=Chemia organiczna| data=1985 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn= 83-01-04166-8| tom = 1|strony= 613–614}}</ref>:
:*alkohole I-rzędowe
::*[[dichromiany]] utleniają alkohole I-rzędowe do [[aldehydy|aldehydów]] (aby zapobiec ich dalszemu utlenianiu, należy usuwać produkt ze środowiska reakcji od razu po powstaniu)<ref name = MB613>{{Cytuj książkę | nazwisko=Morrison | imię=Robert T.| nazwisko2=Boyd| imię2=Robert N. | tytuł=Chemia organiczna| data=1985 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn= 83-01-04166-8| tom = 1|strony= 613–614}}</ref>:
::::{{chem2|RCH2OH + Cr2O7(2+) -> RCHO + Cr(3+)}}
:::Ze względu na trudności w zatrzymaniu powyższej reakcji na etapie aldehydu, w skali laboratoryjnej wydajniejszym utleniaczem jest [[chlorochromian pirydyny]] (PCC)<ref name = McMurry>{{Cytuj książkę | nazwisko = McMurry | imię = John |autor link = John McMurry | tytuł = Chemia organiczna | data = 2005 | wydanie = 3 | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce = Warszawa | isbn = 83-01-14406-8 | tom =3 | strony = 657–660 }}</ref>.
::*[[nadmanganian potasu]]{{r|MB613}} i [[tlenek chromu(VI)]] w środowisku kwaśnym{{r|McMurry}} utleniautleniają alkohole I-rzędowe od razu do soli [[kwasy karboksylowe|kwasów karboksylowych]] lub ich soli, np.:
::::{{chem2|RCH2OH + KMnO4 -> RCOOK + [[Tlenek manganu(IV)|MnO2]] + [[wodorotlenek potasu|KOH]]}}
:*alkohole II-rzędowe
::*dichromiany w środowisku kwaśnym{{r|MB613|McMurry}} i PCC{{r|McMurry}} utleniają alkohole II-rzędowe do [[ketony|ketonów]]:
::::{{chem2|R2CHOH + Cr2O7(2+) -> R2CO + Cr(3+)}}
::*nadmanganian potasu utlenia alkohole II-rzędowe także do ketonów, ale reakcja zazwyczaj biegnie dalej, z rozerwaniem wiązania C–C