Mudra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie literki
Dodano zapisy w devanagari, hanzi i kanji
Linia 3:
[[Plik:Buddha 1251876.jpg|thumb|Dhyana-mudra]]
[[Plik:VajraMudra.JPG|thumb|Vajra-mudra]]
'''Mudry''' ([[Sanskryt|sanskr.]] मुद्रा ''mudrā'' – pieczęć, znak, symbol; [[język chiński|chiń.]] ''yinyìn'', nayin''nàyìn'', shouyin手印 ''shǒuyìn''; [[język koreański|kor.]] ''in'', ''naein'', ''suin''; [[język japoński|jap.]] ''in'', ''nain'', 手印 ''shuin''; [[język wietnamski|wiet.]] ''ấn'', ''nôi ấn'', ''thủ ấn''; [[język tybetański|tyb.]] ''p’jag rgja'') – w [[medytacja|medytacji]] symboliczne gesty. Mudry są stosowane zwłaszcza w [[buddyzm]]ie
ezoterycznym ([[wadżrajana|wadżrajanie]]). Te specjalne układy dłoni i palców często stosowane są podczas rytuałów religijnych przez mnichów. W szkole [[mahajana|mahajany]] mudr jest wiele, natomiast w bardziej zachowawczej południowej szkole [[therawada]] wykorzystywane są głównie cztery podstawowe tradycji buddyjskiej mudry:
* [[dhjanamudra]] – mudra medytacji
Linia 29:
=== Mudry Wielkich Buddów ===
Są to mudry, które charakteryzują wyobrażenia historycznego Buddy i pięciu „Dżinów” (Zwycięzców), którzy symbolizują wydarzenia z jego życia. Te mudry, materializujące naturę i funkcje tych Buddów, są często wykonywane dwoma rękami, zarówno złączonymi, jak i oddzielnie. Są one czasami wykorzystywane w przedstawieniach bodhisattwów, a nawet innych bóstw, z wyjątkiem specyficznych mudr [[Mahawairoczana|Mahawairoczany]] i jego różnorodnych ezoterycznych form.
* [[Abhajamudra|Mudra abhaja]]; ([[sanskryt|sans.]] अभय ''abhaya''; [[język chiński|chiń.]] 施無畏印 ''shiwuwei yinshīwúwèi-yìn''; [[język japoński|jap.]] 施無畏印 ''semui-in'')
* [[Waradamudra|Mudra warada]]; ([[sanskryt|sans.]] वरद ''varada''; [[język chiński|chiń.]] 施願印 ''shinyan yinshīyuàn-yìn''; [[język japoński|jap.]] 施願印 ''segan-in'')
* [[Witarkamudra|Mudra witarka]]; ([[sanskryt|sans.]] वितर्क ''vitarka''; [[język chiński|chiń.]] 安慰印 ''anwei yinānwèi-yìn''; [[język japoński|jap.]] 安慰印 ''anian’i-in'')
* [[Dharmaczakramudra|Mudra Dharmaczakra]]; ([[sanskryt|sans.]] धर्मचक्र ''dharmacakra''; [[język chiński|chiń.]] 轉法輪印 ''juanfalun yinzhuǎnfǎlún-yìn''; [[język japoński|jap.]] 転法輪印 ''tenbōrin-in'')
* [[Bhumisparśamudra|Mudra bhumisparsia]]; ([[sanskryt|sans.]] भूमिस्पर्श ''bhūmisparśa''; [[język chiński|chiń.]] 觸地印 ''chudi yinchùdì-yìn''; [[język japoński|jap.]] 触地印 ''sokuchi-in'')
* [[Dhjanamudra|Mudra dhjana]]; ([[sanskryt|sans.]] ध्यान ''dhyāna''; [[język chiński|chiń.]] 定印 ''ding yindìng-yìn''; [[język japoński|jap.]] 定印 ''jō-in'')
* [[język chiński|chiń.]] Wusuobuzhi無所不至印 yin''wúsuǒbùzhì-yìn''; [[język japoński|jap.]] 無所不至印 ''mushofushi-in'', także 大日拳印 ''Dainichi ken-in''
* [[Dźnianamusztimudra|Mudra dźnianamuszti]] ([[sanskryt|sans.]] ज्ञानमुष्टि ''jñānamuṣṭi''; [[język chiński|chiń.]] Zhiquan智拳印 yin''zhìquán-yìn''; [[język japoński|jap.]] 智拳印 ''chiken-in'')
* [[Buddhapatramudra|Mudra buddhapatra]]; ([[sanskryt|sans.]] बुद्धपात्र ''buddhapātra''; [[język chiński|chiń.]] 佛鉢印 ''fobo yinfóbō-yìn''; [[język japoński|jap.]] 仏鉢印 ''buppatsu-in'')<ref>Louis Frédéric, ''Buddhism. Flammarion Iconographic Guides'', s. 40–47.</ref><ref>{{Cytuj książkę | imię = Robert E. | nazwisko = Buswell Jr. | imię2 = Donald S. | nazwisko2 = Lopez Jr. | tytuł = The Princeton Dictionary of Buddhism | wydawca = Princeton University Press | miejsce = Princeton | rok = 2014 | isbn = 978-0-691-15786-3}}</ref>.
 
=== Mudry innych bóstw i bodhisattwów ===
Mudry używane przez bodhisattwów i inne bóstwa, występują w stosunkowo niewielkiej ilości i ogólnie odpowiadają jasno określonej kategorii bóstw. Służą głównie do odróżniania jednej formy bóstwa od drugiej, poprzez symbolizowanie ich natury i funkcji.
* [[Ańdzialimudra|Mudra ańdziali]]; ([[sanskryt|sans.]] अंजलि ''añjali''; [[język chiński|chiń.]] 合掌印 ''hezhang yinhézhǎng-yìn''; [[język koreański|kor.]] ''hapchang -in''; [[język japoński|jap.]] 合掌印 ''gasshō-in'')
* [[język chiński|chiń.]] Yinxing陰形印 yin''yīnxíng-yìn''; [[język japoński|jap.]] 陰形印 ''ongyō-in''
* [[język chiński|chiń.]] 寶珠印 ''bǎozhū-yìn''; [[język japoński|jap.]] Hōshu宝珠印 ''hōshu-in;'', także [[język chiński|chiń.]] 如意印 ''ruyizurúyì-yìn''; [[język japoński|jap.]] 如意印 ''nyoi-in''
* [[język chiński|chiń.]] 吉祥印 ''jíxiáng-yìn''; [[język japoński|jap.]] Kichijō吉祥印 ''kichijō-in;''
* [[Maitrejamudra|Mudra Maitrei]] ([[sanskryt|sans.]] मैत्रेय ''maitreya''; [[język chiński|chiń.]] 思惟印 ''sīwéi-yìn''; [[język japoński|jap.]] 思惟印 ''shiyui-in'')
* [[Abhiszekamudra|Mudra abhiszeka]]; ([[sanskryt|sans.]] अभिषेक ''abhiṣeka''; [[język chiński|chiń.]] 灌頂印 ''guanding yinguàndǐng-yìn''; [[język japoński|jap.]] 潅頂印 ''kanjō-in''
* [[Musztimudra|Mudra muszti]] ([[sanskryt|sans.]] मुष्टि ''muṣṭi)''; [[język chiński|chiń.]] 拳印 ''quán-yìn''; [[język japoński|jap.]] 拳印 ''ken-in'')<ref>Louis Frédéric, ''Buddhism. Flammarion Iconographic Guides'', s. 47–51.</ref><ref>Robert E. Buswell Jr., Donald S. Lopez Jr., ''The Princeton Dictionary of Buddhism''.</ref>.
 
=== Mudry gniewnych form ===
Te mudry, które zawierają niektóre mudry muszti, są szczególne dla gniewnych form emanujących z Wielkich Buddów i bodhisattwów, w celu zwyciężenia pożądań, namiętności oraz sił zła. Ogólna nazwa dla gniewnych form to Widjaradża ([[sanskryt|sans.]] Vidyārāja).
* [[Tardżanimudra|Mudra tardżani]] ([[sanskryt|sans.]] तर्जनी ''tarjanī''; [[język japoński|jap.]] 不動印 ''fudō-in'' lub 忿怒印 ''funnu-in'';)
* [[język japoński|jap.]] Gōzanze降三世印 ''gōzanze-in'' lub 二羽印 ''niwa-in;''
* [[język japoński|jap.]] Gundari軍荼利印 ''gundari-in''
* [[język japoński|jap.]] Batō馬頭印 ''batō-in''
* [[język japoński|jap.]] Baku縛印 ''baku-in''<ref>Louis Frédéric, ''Buddhism. Flammarion Iconographic Guides'', s. 51–52.</ref><ref>Robert E. Buswell Jr., Donald S. Lopez Jr., ''The Princeton Dictionary of Buddhism''.</ref>.
 
=== Przybory i akcesoria bóstw ===
Linia 61:
 
; [[Lotos]]
* Biały lotos ([[sanskryt|sans.]] पुण्डरीक ''pundarikapuṇḍarīka''; [[język japoński|jap.]] 白蓮華 ''byakurenge'')
* Czerwony lotos ([[sanskryt|sans.]] कमल ''kamala''; [[język japoński|jap.]] 赤蓮華 ''shakurenge'')
* Niebieski lotos ([[sanskryt|sans.]] उत्पल ''utpala''; [[język japoński|jap.]] 青蓮華 ''shōrenge'')
* Różowy lotos ([[sanskryt|sans.]]) पद्म ''padma''; [[język japoński|jap.]] 紅蓮華 ''gurenge'')
* Purpurowy lotos ([[język japoński|jap.]] 紫蓮華 ''shirenge'')
 
; [[Dordże|Wadżra]] (piorunowe berło)
* Wadżra jednoszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 独鈷杵 ''dokkosho'')
* Wadżra dwuszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 二鈷杵 ''nikosho'')
* Wadżra trójszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 三鈷杵 ''sankosho'')
* Wadżra czwórszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 四鈷杵 ''shikosho'')
* Wadżra pięcioszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 五鈷杵 ''gokosho'')
* Wadżra dziewięcioszpiczastasiedmioszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 七鈷杵 ''kyūkoshonanakosho'')
* Wadżra dziewięcioszpiczasta ([[język japoński|jap.]] 九鈷杵 ''kyūkosho'' lub ''kukosho'')
 
; Dzwonki ([[sanskryt|sans.]] ghanta)
Linia 85 ⟶ 86:
* Łuki i strzały ([[sanskryt|sans.]] czapa, śara)
; Wazony i flakony ([[sanskryt|sans.]] kalaśa, kamandalu)
** Flakony na kwiaty ([[sanskryt|sans.]] kalaśa, bhadraghata)
** Naczynia z wodą i nektarem ([[sanskryt|sans.]] kundika, amritakalaśa)
; Pręty i kije ([[sanskryt|sans.]] danda, gada)
* Kij mądrości ([[sanskryt|sans.]] [[khatwanga]])