Buk (województwo podkarpackie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
rozwinięcie |
||
Linia 31:
== Historia ==
Pierwsza informacja o istnieniu wsi pochodzi z 1552 roku, była to wieś prywatna [[lokacja (historia)|lokowana]] na prawie wołoskim{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=51}}. Prawdopodobnie została założona po 1543 roku dzięki akcji osadniczej prowadzonej przez [[Matjasz III Bal|Matjasza III Bala]]{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=51}}. Należała do [[Klucz (majątek ziemski)|klucza]] [[Terka|terczańskiego]] i pozostawała następnie w rodzie Balów do XVIII wieku{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=51}}. Przed 1790 rokiem właścicielem wsi został Franciszek hr. Łoś{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=52}}.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tybularnej w Buku był Karol hr. Łoś<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Karol Wild]] | tytuł = Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym | miejsce = Lwów | data = 1855 | strony = 27 | url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=268083}}</ref>.▼
▲W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tybularnej w Buku był Karol hr. Łoś<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Karol Wild]] | tytuł = Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym | miejsce = Lwów | data = 1855 | strony = 27 | url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=268083}}</ref>. Przed I wojną światową majątek był własnością rodziny Zatorskich, a w okresie międzywojennym Chwapiłów i Wóijtowiczów{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=52}}. Powierzchnia wsi wynosiła wówczas ok 1270 ha, znajdował się w niej młyn wodny i tartak parowy{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=52-53}}. Podczas I wojny światowej i w 1939 roku wieś nie ucierpiała, w 1944 roku podczas przejścia frontu spalone zostały dwa domy{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=52-53}}.
Na początku 1945 roku doszło w Buku do potyczki patrolu [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]] z Cisnej z partyzantami [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]], a w nocy 21 kwietnia do dłuższej walki{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=54}}. 30 kwietnia 1945 r. partyzanci UPA zastrzelili sołtysa Michała Duba za współpracę z milicją{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=54}}. Podczas akcji wysiedleń, Wojsko Polskie przymusowo wysiedliło na Ukrainę 13 rodzin i spaliło część domów, a resztę – 45 rodzin wysiedlono na ziemie zachodnie podczas [[akcja Wisła|akcji Wisła]] w kwietniu-maju 1947 roku i spalono wówczas ostatnie budynki{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=54}}. Ponownie kilka domów powstało w latach 60. XX wieku{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=55}}.
W 1785 roku wieś liczyła 155 mieszkańców, w 1918 – 356, w 1938 – 412 (wszyscy wyznania greckokatolickiego){{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=56}}. W 1938 roku we wsi było 59 domów{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=56}}. W 1995 roku we wsi było 12 domów, w większosci wzniesionych przez nadleśnictwo, i 52 mieszkańców{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=56, 64}}.
W czasach I Rzeczypospolitej istniała we wsi cerkiew parafialna drewniana. Parafię zlikwidowano w 1819 roku{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=59}}. Następnie we wsi istniała drewniania cerkiew filialna pw. św.św. Piotra i Pawła zbudowana w 1870 lub 1880 roku, zniszczona po 1947 roku{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=59}}. Zachowały się fragmenty podmurówki cerkwi i dzwonnicy{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=59-60}}. W południowej części wsi był dwór drewniany z zabudowaniami dworskimi{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=62-63}}. W połowie lat 30. XX wieku zbudowano we wsi szkołę czteroklasową{{odn|Kryciński (opr.)|1996|s=54}}.
== Zobacz też ==
Linia 40 ⟶ 46:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
==Bibliografia==
*{{Cytuj książkę | nazwisko =Kryciński (opr.)| imię =Stanisław | tytuł =Bieszczady. Słownik historyczno-krajoznawczy. Część 2. Gmina Cisna| wydawca =Wydawnictwo Stanisław Kryciński | miejsce =Warszawa |rok =1996 | isbn =83-85531-07-6| odn =tak }}
== Linki zewnętrzne ==
| |||