Kąkol polny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m →‎Nazewnictwo: drobne redakcyjne
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 35:
== Biologia ==
=== Rozwój ===
[[Roślina jednoroczna]]. Kwiaty są [[przedprątność|przedprątne]], w zależności od obszaru występowania i populacji mogą kwitnąć w różnych terminach<ref name=firbank/>. Populacje środkowoeuropejskie zakwitają od czerwca do lipca (sierpnia<ref name="tymrakiewicz"/>) i są [[owadopylność|owadopylne]] – zapylane są przez [[motyle]]<ref name=seidl>{{Cytuj książkę|imię=Olga |nazwisko=Seidl |imię2=Józef |nazwisko2=Rostafiński |tytuł=Przewodnik do oznaczania roślin |miejsce=Warszawa |rok=1973 |wydawca= PWRiL}}</ref> i [[pszczoły]]<ref name=kluk/>. Nasiona dojrzewają równocześnie z nasionami zbóż, wśród których rośnie kąkol<ref name="tymrakiewicz"/>, tj. w sierpniu i wrześniu<ref name=henneberg/>. Na jednej roślinie powstać może do 2,5 tysięcy nasion<ref name="nowak">{{Cytuj książkę | autor = Sylwia Nowak, Arkadiusz Nowak, Andrzej Jermaczek | tytuł = Zagrożone chwasty polne Opolszczyzny i ich ochrona | wydawca = Wydawnictwo Klubu Przyrodników | miejsce = Świebodzin | data = 2013 | isbn = 978-83-63426-07-1}}</ref>. Po dojrzeniu nasion rośliny zamierają<ref name=firbank/>. W glebie nasiona zachowują zdolność kiełkowania najwyżej przez jeden rok<ref>{{Cytuj książkę |imię=Horst |nazwisko=Klaasen |imię2=Joachim |nazwisko2= Freitag |tytuł=Profesjonalny atlas chwastów |wydawca= Limbergerhof|data=2004}}</ref>. Nasiona rozprzestrzeniane są głównie w wyniku zebrania owocujących roślin wraz z rośliną uprawianą. Jeśli owoce nie zostaną zebrane nasiona rozsiewają się zwykle w odległości do 1 m od rośliny macierzystej, wyrastając w takiej sytuacji w kolejnym roku w dużym zwarciu<ref name=firbank/>. Jeśli zebrane zostaną wraz ze zbożami – nasiona przedostają się do ziarniaków zbóż w czasie ich omłotu<ref name="mowszowicz_1990"/><ref name="tischler"/>. Wschody pojawiają się jesienią (głównie i dlatego uznawany jest za [[Rośliny ozime|roślinę ozimą]]<ref name="sudnik">{{Cytuj książkę | autor = Barbara Sudnik-Wójcikowska | tytuł = Rośliny synantropijne | wydawca = Multico Oficyna Wydawnicza | miejsce = Warszawa | data = 2011 | strony = 188 | isbn = 978-83-7073-514-2}}</ref>), rzadziej wiosną<ref name="tymrakiewicz"/> i są stosunkowo obojętne na temperaturę kiełkowania<ref name="tischler"/>.
=== Liczba chromosomów ===
Linia 86:
 
== Zagrożenia i ochrona ==
Gatunek niegdyś będący pospolitym [[chwast]]em upraw zaczął zanikać i stał się rzadki w Europie Zachodniej w latach 1910–1960<ref name=firbank/>. Także w Polsce dawniej pospolity kąkol zaczął zanikać<ref name=sudnik/>. W 2016 został umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (''neat threatened'') – [[gatunek bliski zagrożenia|NT]]''' (bliski zagrożenia)<ref>{{Cytuj książkę | autor =Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.| tytuł = Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants | wydawca =Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk | miejsce =Kraków | rok =2016 | strony = | isbn =978-83-61191-88-9}}</ref>. ByłPrzyczyną pospolitymustępowania [[chwast]]emgatunku zbóż.było Wskuteczniejsze związkuczyszczenie znasion postępem w zakresie [[Ochrona roślin|ochrony roślin]] (zwalczania chwastów), gatunki takie jak kąkol spotykane są w wielu rejonach coraz rzadziej. W celu zachowania [[różnorodność biologiczna|różnorodności biologicznej]] zakładane są dla ginących gatunków chwastów specjalne [[ogródki chwastów]]. W Polsce zajmuje się tym np. [[Klub Przyrodników]] i [[Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu]]siewnych<ref name=nowakfirbank/>.
 
W celu zachowania [[różnorodność biologiczna|różnorodności gatunkowej]] siedlisk związanych z uprawami zakładane są dla ginących gatunków chwastów specjalne [[uprawy zachowawcze]] (ogródki chwastów). W Polsce zajmuje się tym np. [[Klub Przyrodników]] i [[Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu]]<ref name=nowak/>. W niektórych krajach Europy Zachodniej (np. w Wielkiej Brytanii) kąkol występuje już wyłącznie jako gatunek uprawiany w ogrodach i w specjalnie tworzonych dla ochrony takich jak ten gatunków – polowych rezerwatach przyrody<ref name=firbank/>.
 
== Zwalczanie ==