Alexander Kluge: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawiłam literówkę
Linia 24:
Urodził się w 1932 r. w [[Halberstadt]] jako syn lekarza. Po ukończeniu szkoły średniej w Berlinie studiował prawo, historię i muzykę na uniwersytetach w [[Marburg]]u i [[Frankfurt nad Menem|Frankfurcie nad Menem]]. W 1956 r. uzyskał tytuł doktora prawa<ref name="madman.com.au">{{cytuj stronę|url=https://www.madman.com.au/actions/directors.do?directorId=1116&method=view|tytuł=Alexander Kluge|opublikowany=Madman Entertainment|język=en|data dostępu=2017-12-24}}</ref>.
 
W czasie studiów we Frankfurcie Kluge zaprzyjaźnił się z filozofem [[Theodor Adorno|Theodorem Adorno]], który przedstawił go reżyserowi [[Fritz Lang|Fritzowi Langowi]]. Pierwsze kroki na planie filmowym stawiał Kluge jako asystent Langa w czasie produkcji ''Tygrysa z Esznapuru'' (1959).
 
Niedługo później stał się jednym z 26 sygnatariuszy Manifestu z Oberhausen (1962), który dał początek ruchowi znanemu jako ''nowe kino niemieckie'' (niem. ''Neuer Deutscher Film'')<ref>{{cytuj stronę|url=https://mubi.com/notebook/posts/i-am-a-patriot-of-the-20s-an-interview-with-alexander-kluge|tytuł=“I am a patriot of the 20s”: An Interview with Alexander Kluge|opublikowany=Mubi|język=en|data dostępu=2017-12-25}}</ref>. Kluge wraz z kolegami-filmowcami domagał się odnowienia rodzimej kinematografii poprzez nowy język filmowy, odejście od obowiązującego ''kina papy'' i rozliczenie się z nazistowską przeszłością.
 
=== Film ===
Debiut fabularny Klugego, ''Pożegnanie z dniem wczorajszym'' (1966), był sztandarowym filmem ''nowego kina niemieckiego''<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.facetsdvd.com/Yesterday-Girl-p/dv97092.htm|tytuł=Yesterday Girl|opublikowany=Facets|język=en|data dostępu=2017-12-25}}</ref>. Stał się także pierwszym powojennym obrazem niemieckim, który zdobył ważne wyróżnienie na międzynarodowym festiwalu filmowym ([[Wielka Nagroda Jury (Festiwal Filmowy w Wenecji)|Wielka Nagroda Jury na MFF Wenecji]]). Kolejny film twórcy, ''[[Artyści pod kopułą cyrku: bezradni]]'' (1968), nagrodzono w Wenecji główną nagrodą, czyli [[Złoty Lew|Złotym Lwem]].
 
Jego filmy nigdy nie odniosły sukcesów komercyjnych. Miały jednak olbrzymie znaczenie na formowanie się nurtu ''nowego kina niemieckiego'' i zajmują ważne miejsce w historii kina. Od 1988 r. Kluge nie nakręcił żadnego filmu, koncentrując się na pracy dla telewizji<ref name="madman.com.au" />.
 
=== Literatura ===
Kluge to również jedna z najważniejszych postaci niemieckiej literatury końca XX w. Jego utwory prozatorskie to przeważnie opowiadania, które wyróżnia eksperymentalna forma i zdeklarowana krytyka społeczna<ref name="volksbuehne.berlin" />. Jest laureatem najbardziej prestiżowego niemieckojęzycznego wyróżnienia literackiego, [[Nagroda im. Georga Büchnera|Nagrody im. Georga Büchnera]] (2003)<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.britannica.com/topic/Buchner-Prize|tytuł=Büchner Prize|opublikowany=Encyclopaedia Britannica|język=en|data dostępu=2017-12-25}}</ref>.
 
=== Filozofia ===
{{Dopracować|sekcja|źródła=2018-03}}
 
W 1972 roku Kluge wydał napisaną wraz z filozofem, Oskarem Negtem, monumentalną krytykę sformułowanej przez Jurgena Habermasa koncepcji mieszczańskiej sfery publicznej, zatytułowaną "Sfera„Sfera publiczna i doświadczenie. Proletariackie i mieszczańskie kontrpubliczności"kontrpubliczności” (niem: ''Öffentlichkeit und Erfahrung – Zur Organisationsanalyse von bürgerlicher und proletarischer Öffentlichkeit''). Książka ta stanowiła przełom w analizach politycznych działań klas ludowych i po dzień dzisiejszy stanowi główny punkt odniesienia wszystkich lewicowych krytyk Habermasa i ograniczania sfery publicznej wyłącznie do mieszczaństwa. Na Klugego i Negta powołują się między innymi: Nancy Fraser, autorka koncepcji feministycznych kontrpubliczności czy Michael Warner, analizujący queerowe i antyrasistowskie kontrpubliczności. Punktem wyjścia rozważań Klugego i Negta jest przyjęte przez Habermasa założenie o "braku„braku historycznego znaczenia"znaczenia” plebejskich sfer publicznych (zawarte w Przedmowie "Strukturalnego„Strukturalnego przeobrażenia sfer publicznych"publicznych” Habermasa i krytykowane również przez historyków ruchów społecznych, zob. np. C. Calhoun, "Habermas„Habermas and the Public Sphere"Sphere” 1990). Zaproponowana w "Sfera„Sfera publiczna i doświadczenie"doświadczenie” konstrukcja kontrpubliczności zwraca uwagę na proces wytwarzania podmiotowości w jej społecznym i kulturowym kontekście, koncentruje się - po marksowsku - na produkcji i określa ludowe sfery publiczne jako zawsze działające w podwójnej opozycji: względem aparatu państwa i jego ideologii oraz wobec elit społeczno-kulturowych.
 
== Wybrana filmografia ==
Linia 45:
* [[1968 w filmie|1968]]: ''[[Artyści pod kopułą cyrku: bezradni]]'' (''Die Artisten in der Zirkuskuppel: Ratlos'')
* [[1971 w filmie|1971]]: ''Der große Verhau''
* [[1972 w filmie|1972]]: ''Willi Tobler i zatonięcie VI Floty'' (''Willi Tobler und der Untergang der 6. Flotte'') - film telewizyjny
* [[1973 w filmie|1973]]: ''Gelegenheitsarbeit einer Sklavin''
* [[1974 w filmie|1974]]: ''In Gefahr und größter Not bringt der Mittelweg den Tod'' - współreżyser
* [[1976 w filmie|1976]]: ''Mocny Ferdynand'' (''Der starke Ferdinand'')
* [[1979 w filmie|1979]]: ''Patriotka'' (''Die Patriotin'')
Linia 58:
== Linki zewnętrzne ==
* {{IMDb|osoba|0460176|Alexander Kluge}}
 
{{ka}}
 
{{SORTUJ:Kluge, Alexander}}