Wieczór Trzech Króli: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m szablon
poprawa przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK+Bn
Linia 1:
{{Inne znaczenia}}
[[Plik:Edmund Blair Leighton - Olivia.jpg|thumb|250px|''Olivia'' (1888), [[Edmund Blair Leighton]]]]
'''Wieczór Trzech Króli''' ([[język{{w angielskijęzyku|en|ang.]] ''Twelfth Night, or What You Will''}}) – [[komedia]] autorstwa [[William Szekspir|Williama Shakespeare'aShakespeare’a]], napisana około [[1600]] roku. Jej nazwa nawiązuje do święta "[[Objawienie Pańskie|Trzech Króli]]", obchodzonego [[6 stycznia]]. Imię głównego bohatera, ''Orsino'', zostało prawdopodobnie zapożyczone od [[Włochy|włoskiego]] możnowładcy, Orsiniego, księcia Bracciano, który odwiedził [[Londyn]] zimą 1600-011601.
 
== Inscenizacja i publikacja ==
Sztuka ta została prawdopodobnie wystawiona na scenie po raz pierwszy w [[1602]] roku przez grupę teatralną [[William Szekspir|Szekspira]], [[Trupa Lorda Szambelana|Lord Chamberlain'sChamberlain’s Men]]. Wiadomo także o późniejszych przedstawieniach, datowanych na [[1618]] i [[1623]] rok.
 
Nie ukazała się drukiem przed wydaniem w [[Pierwsze Folio|Pierwszym Folio]] w [[1623]] roku.
 
== Opis fabuły ==
[[Plik:Orsino and viola Frederick Richard Pickersgill.jpg|left|thumb|left|150px|Orsino i Viola, [[Frederick Richard Pickersgill]]]]
Akcja toczy się w krainie o nazwie ''[[Iliria]]''. O ile dzisiaj możemy ją utożsamić z [[Albania|Albanią]], o tyle w czasach [[William Szekspir|Szekspira]] nazwa ta kojarzyła się raczej z fikcyjną krainą. Podobnie jak inne komedie tego autora, komedia ta jest komedią pomyłek.
 
Na początku utworu, główna bohaterka, '''Viola''' rozbija się wraz ze swoim bratem bliźniakiem, '''Sebastianem''' u wybrzeży Ilirii. Rodzeństwo jednak traci ze sobą kontakt i nie potrafi się odnaleźć. Viola postanawia przebrać się za mężczyznę i rozpoczyna służbę na dworze księcia '''Orsino''', zakochanego w pięknej damie, '''Olivii'''. Książę postanawia więc użyć rozbitka jako posłańca między nimi. Olivia, wierząc, że Viola jest mężczyzną, zakochuje się w niej. Ta zaś podkochuje się w księciu, który uznaje ją za swoją powierniczkę. Kiedy na scenie pojawia się Sebastian, zamieszanie staje się jeszcze większe. Olivia, biorąc Sebastiana za Violę, bierze z nim potajemnie ślub. Kiedy wreszcie na scenie pojawia się cała czwórka, nie ma już wątpliwości, że Viola jest kobietą w przebraniu, a Sebastian jest jej zaginionym bratem. Wszystko kończy się deklaracją małżeństwa pomiędzy Violą i księciem, Sebastianem i Olivią, a także deklaracją trzeciej pary.
Sam akt zaślubin nie zostaje jednak ukazany na scenie.
 
== Tematy ==
[[Plik:R Staines Malvolio Shakespeare Twelfth Night.jpg|250pxthumb|right|thumb250px|Malvolio i Olivia]]
[[Komedia]] ta zaliczana jest do najpopularniejszych i najzabawniejszych dzieł [[William Szekspir|Szekspira]], często jest wystawiana na scenie. Autor próbuje poruszać tematy takie, jak rozwarstwienie [[społeczeństwo|społeczeństwa]], ludzka tożsamość czy wreszcie różnice pomiędzy [[płeć|płciami]]. Fabuła tego utworu pozwala autorowi na pokazanie, jak w skrajnych sytuacjach mogą zareagować różne charaktery.
 
== Ekranizacje ==
Sztuka ta została przeniesiona na ekran po raz pierwszy w [[1910]] roku. W [[1937]] roku [[BBC]] stworzyło 37. minutową, telewizyjną wersję tego utworu. Było to zarazem pierwsze ukazanie dzieła [[William Szekspir|Szekspira]] na małym ekranie. W jedną z ról wcieliła się późniejsza zdobywczyni [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]], [[Greer Garson]].
 
W [[1996]] nakręcono brytyjsko-amerykańską adaptację sztuki [[Wieczór Trzech Króli (film)|Wieczór Trzech Króli]], której akcję umieszczono w realiach XIX wieku.
 
W [[2006]] roku powstał film [[Ona to on]], który przenosi problemy zaprezentowane w tym utworze do czasów współczesnych, podobnie, jak ma to miejsce w [[Zakochana złośnica|Zakochanej złośnicy]]. Pizzeria w fikcyjnym mieście nazywa się ''Cesario'sCesario’s'', szkoła zaś nosi nazwę ''Illyria''. Reżyserem był [[Andy Fickman]].
 
== Zobacz też ==
Linia 32:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.gutenberg.org/ebooks/1123 Tekst utworu] {{Langlang|en}}
 
{{William Szekspir}}