Fantastyka naukowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Definicja: przykład
Linia 15:
Najbardziej charakterystyczne motywy utworów fikcji naukowej to umiejscowienie akcji na innych [[planeta]]ch lub na pokładzie [[statek kosmiczny|statku kosmicznego]], [[podróżowanie w czasie|podróż w czasie]], kontakt z obcą cywilizacją lub obrona planety przed zagrożeniem z kosmosu<ref name=":0" />. Akcja utworów fikcji naukowej może się jednak również toczyć w całości na [[Ziemia|Ziemi]] w przewidywanej odległej przyszłości lub w nieznacznie tylko zmodyfikowanych realiach współczesnych, czy też w czasie równoległym do naszej rzeczywistości<ref name=":1" />. Bywa także, że spora część akcji toczy się w przeszłości (jak w ''[[Linia czasu|Linii czasu]]'' [[Michael Crichton|Michaela Crichtona]]).
 
[[Samuel R. Delany]] proponuje określić science fiction jako literaturę mówiącą o „tym, co się nie zdarzyło” („events that have not happened”). Obszary tematyczne fantastyki naukowej wyznaczają rozmaite odmiany tej sytuacji. „To, co się nie zdarzyło, ale mogłoby się zdarzyć” opisuje SF futurologiczna i spekulacyjna (''speculative fiction''), skoncentrowana na technologii; „to, co się ''jeszcze'' nie wydarzyło” - fantastyka utopijna lub dystopijna (''[[Nowy wspaniały świat]]'', ''[[Rok 1984]]'', etc.); „to, co się nie wydarzyło ''w przeszłości''” jest przedmiotem dzieł traktujących o światach równoległych lub alternatywnych. Wreszcie przedstawienie t„ego„tego, co się nie nie zdarzy” jest według Delaneya dziedziną science-fantasy<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Latham | imię =Rob | autor link = | tytuł =Science Fiction Criticism: An Anthology of Essential Writings | inni = | wydawca =Bloomsbury | miejsce = | rok =2017 | strony=112 |rozdział=About 5.750 words |autor r=[[Samuel R. Delany]]}}</ref>.
 
[[Arthur C. Clarke]] we wstępie do swoich dzieł zebranych, napisanym w czerwcu 2000 roku, zadając pytanie „Czym właściwie jest fantastyka naukowa?” odpowiada żartobliwie: próby zdefiniowania fikcji naukowej będą kontynuowane tak długo, jak długo ludzie będą pisać prace doktorskie. Zgadza się jednak z definicją zaproponowaną przez jednego z doktorantów, [[Damon Knight|Damona Knighta]] – „fantastyka naukowa to to, na co wskazując mówię: ''To jest fantastyka naukowa''”<ref name="clarke">A.C. Clarke, ''The Collected Stories, Gollancz Science Fiction'', London 2002, IX.</ref>.