Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej: Różnice pomiędzy wersjami

|ustrój kościelny = [[Kościół episkopalny|episkopalno]]-[[synod]]alny<ref>Prawo Wewnętrzne Kościoła Polskokatolickiego w RP z [[27 czerwca]] [[1995]] (§ 7).</ref>

[[Polskokatolicyzm|Polskokatolicy]] pojawili się na ziemiach [[Polska|polskich]] jako reemigranci zze [[Stany Zjednoczone|USAStanów Zjenoczonych]], gdzie należeli do [[Polski Narodowy Kościół Katolicki|Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego]] (PNKK). W 1919 do [[Kraków|Krakowa]] przybył z upoważnienia Rady Głównej [[Polski Narodowy Kościół Katolicki|PNKK]] i Polskiej Narodowej „Spójni” ks. Bogusław Krupski. Miał on zająć się akcją charytatywną, którą objęto osoby najuboższe. Jego działania doprowadziły do powstania w lipcu 1920 pierwszej<ref>Ks. Wiktor Wysoczański, ''Polski Nurt Starokatolicyzmu'', Warszawa 1977.</ref> w [[Kraków|Krakowie]] parafii. Wkrótce zawiązywały się kolejne wspólnoty w innych miastach Polski.

We wrześniu 1944 zwołano do [[Lublin]]a zjazd duchowieństwa i wiernych wyzwolonego spod okupacji niemieckiej rejonu Polski, na którym wybrano Tymczasową Radę Kościoła. Kolejny taki zjazd odbył się 2 marca 1945 w Warszawie. Zjazd ten postanowił że stolica diecezji polskiej [[Polski Narodowy Kościół Katolicki|PNKK]] zostanie przeniesiona z [[Kraków|Krakowa]] do Warszawy, a Kościołem tymczasowo kierować będzie ks. Stanisław Piekarz. 26 czerwca 1945 wybrano nową Radę Kościoła, której przewodniczącym został ks. Jan Kwolek. 14 września 1945 Rada Kościoła wniosła pismo do [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji|Ministerstwa Administracji Publicznej]] z prośbą o prawne uznanie Kościoła, co też stało się 1 lutego 1946 roku. Normalizacja administracji kościelnej nastąpiła po powrocie do kraju 20 lutego 1946 ks. bp Józefa Padewskiego, który został ponownie wybrany zwierzchnikiem wspólnoty. Siedzibę władz przeniesiono ponownie do Krakowa.

Na początku lat 50. ubiegłego wieku służby bezpieczeństwa państwa podjęły działania prowadzące do uzyskania całkowitej kontroli nad działalnością wszystkich związków wyznaniowych w Polsce. W 1951 grupa duchownych na czele z ks. [[Józef Dobrochowski|Józefem Dobrochowskim]], sterowana przez funkcjonariuszy V Departamentu [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] postanowiła przejąć kontrolę nad polską gałęzią [[Polski Narodowy Kościół Katolicki|PNKK]]. Aby ułatwić działalność [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|bezpiece]] najpierw wielokrotnie namawiano biskupa Józefa Padewskiego do złożenia urzędu, ale widząc jego nieustępliwość i wierność misji powierzonej przez bp. [[Franciszek Hodur|Franciszka Hodura]], ostatecznie aresztowano go i osadzono w więzieniu. Biskupowi postawiono zarzut złamania dekretu [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|prezydenta RP]] z dnia 26 kwietnia 1936 o obrocie pieniężnym z zagranicą i obrocie pieniężnym zagranicznymi i krajowymi środkami płatniczymi. Inni jego współpracownicy (tj. ks. [[Edward Narbutt-Narbuttowicz]] i ks. [[Franciszek Koc]]) usłyszeli oskarżenia o współpracę z [[Gestapo]] oraz szpiegostwo na rzecz wywiadów [[Wielka Brytania|brytyjskiego]] i amerykańskiego. 10 maja 1951 [[Radio Wolna Europa]] podało wiadomość: „''Ks. bp Józef Padewski został śmiertelnie zakatowany przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]]''”. Za oficjalną przyczynę śmierci władze podawały zawał serca, czemu przeczyły widoczne rozległe rany na ciele od bicia i przypalania. Pogrzeb odbył się 14 maja 1951 nocą, w gronie kilku najbliższych współpracowników bpa Padewskiego na [[Parafia Świętego Ducha w Warszawie#Kaplica Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Warszawie (ul. Powązkowska 43/45)|cmentarzu Kościoła Polskokatolickiego w Warszawie]]. Funkcjonariusze bezpieczeństwa gęsto obstawili przycmentarny teren, zaś pierwotnie zamordowanego planowano pochować w [[garnitur]]ze i po świecku, na co nie zgodzili się wierni polskokatoliccy i szybko zorganizowali godne urzędu szaty. W tym czasie prześladowano wielu duchownych, m.in. ks. Franciszka Koca, którego śledztwo zostało umorzone, oraz ks. [[Edward Narbutt-Narbuttowicz|Edwarda Narbutt-Narbuttowicza]], którego skazano początkowo na karę śmierci, zamienioną najpierw na dożywocie, a potem na 15 lat więzienia. Ostatecznie został wypuszczony na mocy amnestii z 1956 roku<ref>[http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=35A56019-6AB3-41FE-877E-9FB631874FF0 dr Konrad Białecki, „[[Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej|Biuletyn IPN]]” 3/38/2004 – Lepsi Katolicy?'', Warszawa 2004]</ref>.

Ogólnopolski Zjazd Kapłanów [[Polski Narodowy Kościół Katolicki|PNKK]] z 15 grudnia 1951 zadecydował o odłączeniu diecezji Polskiej PNKK od całości Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz utworzeniu w pełni niezależnego Kościoła Polskokatolickiego. Rozpoczęto także czystkę w szeregach kapłańskich, wykluczając wszystkich tych, którzy sprzeciwiali się nowym porządkom – niepokornych szybko wydalano ze wspólnoty. W ten sposób [[Polska Ludowa|komunistyczne władze]] przejęły pełną kontrolę nad nowym odłamem wyznaniowym: mianowały [[biskup]]ów, wyrzucały ich ze stanowisk, kierowały polityką kadrową, obsadzały duchownych, finansowały całą działalność organizacyjną; był to Kościół funkcjonujący tak, jak w obrębie [[Prawosławie|prawosławia]] [[Rosja|rosyjskiego]] w międzywojniu, słynny ''ruch obnowlenczeski''. Kościół organizował [[Msza|msze]] dziękczynne z okazji [[22 lipca]], wysyłano do władz listy gratulacyjne z okazji państwowych rocznic, wydawano listy potępiające [[Stefan Wyszyński|kard. St. Wyszyńskiego]] (np. z okazji Milenium [[Chrzest Polski|Chrztu Polski]]). Według podobnego schematu w latach 1948-1953 wymieniono kierownictwo w prawie wszystkich wspólnotach wyznaniowych w [[Polska|Polsce]]. Podobieństwo doktrynalne i organizacyjne do [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] sprawiło, że Kościół Polskokatolicki coraz częściej stawał się narzędziem w walce na linii [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Państwo]] – [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopat Polski]]. Prognozowano również, że w przeciągu 20-30 lat Kościół Polskokatolicki, będzie wiodącym związkiem wyznaniowym w Polsce Ludowej.

Kościół Polskokatolicki w RP jest samodzielny i niezależny organizacyjnie od jakiejkolwiek zagranicznej władzy kościelnej i świeckiej. Kościół pozostaje w jedności wiary i moralności z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim w Stanach Zjednoczonych Ameryki i Kanadzie (PNKK)<ref>Prawo Wewnętrzne Kościoła Polskokatolickiego w RP z dn. [[27 czerwca]] [[1995]] r. (§ 2).</ref>.

* 1957–1958 – bp [[Julian Pękala]] (1904-19771904–1977)

* 1959–1965 – bp prof. dr [[Maksymilian Rode]] (1911-19991911–1999)

* 1975–1994 – bp [[Tadeusz Ryszard Majewski|Tadeusz Majewski]] (1926-20021926–2002)

[[Kategoria:Kościół Polskokatolicki w RP|* ]]