Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 111:
Ogólnopolski Zjazd Kapłanów PNKK z 15 grudnia 1951 zadecydował o odłączeniu diecezji Polskiej PNKK od całości Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz utworzeniu w pełni niezależnego Kościoła Polskokatolickiego. Rozpoczęto także czystkę w szeregach kapłańskich, wykluczając wszystkich tych, którzy sprzeciwiali się nowym porządkom – niepokornych szybko wydalano ze wspólnoty. W ten sposób [[Polska Ludowa|komunistyczne władze]] przejęły pełną kontrolę nad nowym odłamem wyznaniowym: mianowały [[biskup]]ów, wyrzucały ich ze stanowisk, kierowały polityką kadrową, obsadzały duchownych, finansowały całą działalność organizacyjną; był to Kościół funkcjonujący tak, jak w obrębie [[Prawosławie|prawosławia]] [[Rosja|rosyjskiego]] w międzywojniu, słynny ''ruch obnowlenczeski''. Kościół organizował [[Msza|msze]] dziękczynne z okazji 22 lipca, wysyłano do władz listy gratulacyjne z okazji państwowych rocznic, wydawano listy potępiające kard. [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]] (np. z okazji Milenium [[Chrzest Polski|Chrztu Polski]]). Według podobnego schematu w latach 1948–1953 wymieniono kierownictwo w prawie wszystkich wspólnotach wyznaniowych w [[Polska|Polsce]]. Podobieństwo doktrynalne i organizacyjne do [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] sprawiło, że Kościół Polskokatolicki coraz częściej stawał się narzędziem w walce na linii [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Państwo]] – [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopat Polski]]. Prognozowano również, że w przeciągu 20–30 lat Kościół Polskokatolicki, będzie wiodącym związkiem wyznaniowym w Polsce Ludowej.
 
[[Urząd do Spraw Wyznań]] potrzebował jednak dla osiągnięcia rozwoju Kościoła Polskokatolickiego odpowiedniego kapłana, a takiego w ówczesnym środowisku polskokatolickim, po prostu nie znano. Idealnym kandydatem wydawał się suspendowany przez Kościół rzymskokatolicki ks. [[Maksymilian Rode]] z [[Poznań|Poznania]]. Ks. Maksymilian Rode, po odwołaniu z godności [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiego]] kapłana, nie krył się z [[Ateizm|ateistycznymi]] i [[Komunizm|prokomunistycznymi]] deklaracjami. 20 września 1957 dyrektor Urzędu ds. Wyznań, Jan Lech, zakomunikował mu, że ma wstąpić do Kościoła Narodowego i tu zostać biskupem naczelnym<ref name=autonazwa3>Dr Konrad Białecki, ''[[Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej|Biuletyn IPN]] 3/38/2004 – Lepsi Katolicy?'', Warszawa 2004.</ref>. Po wielu rozmowach z ks. Rode, w dniu 20 grudnia 1958, powołano go na [[wikariusz]]a generalnego Kościoła Polskokatolickiego w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]. Dotychczasowy [[ordynariusz]], bp [[Julian Pękala]], ustąpił ze swego stanowiska. Nowy zwierzchnik Kościoła przez dłuższy czas realizował polecenia Służby Bezpieczeństwa.

Ks. dr Maksymilian Rode, w towarzystwie ks. kanclerza [[Tadeusz Ryszard Majewski|Tadeusza Majewskiego]] udał się do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie przebywał w dniach 3–29 maja 1959. Podczas licznych spotkań i konferencji z biskupami Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego (Kościół Polskokatolicki i rzeczony Kościół pozostawały nadal we względnie bliskiej współpracy) ustalono, że oba Kościoły mają tę samą podstawę doktrynalną, są faktycznie jednym Kościołem, rządzonym przez odrębne kierownictwo wybierane na [[synod]]ach. 5 lipca 1959 Maksymilian Rode otrzymał w [[Utrecht|Utrechcie]] sakrę biskupią. W tym samym roku, państwo zaczęło księżom wypłacać regularne pensje, wydano zezwolenie na budowę [[Katedra|katedry]] polskokatolickiej przy ul. [[Ulica Żytnia w Warszawie|Żytniej]] i [[Bursa (budynek)|bursy]] dla [[Kleryk (student)|kleryków]] przy ul. [[Ulica Szwoleżerów w Warszawie|Szwoleżerów]] w Warszawie, wspomagano finansowo wydawanie Kościelnego organu prasowego, „Posłannictwa”, zezwolono na stworzenie [[Społeczne Towarzystwo Polskich Katolików|Społecznego Towarzystwa Polskich Katolików]], chętnie przyznawano świątynie [[Protestantyzm|poewangelickie]] na [[Ziemie Odzyskane|Ziemiach Odzyskanych]]. Za swojego największego przeciwnika bp [[Maksymilian Rode]] uznawał [[prymas]]a [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]], dlatego sam siebie nakazywał obdarzać tytułem prymasa Kościoła Polskokatolickiego w PRL<ref name=autonazwa3 />.
 
Na początku lat 60. XX wieku władze coraz bardziej krytykowały politykę wewnątrzkościelną bpa Maksymiliana Rode, [[Kościół łaciński|Kościół katolicki]] rósł w siłę, a rozbudowa Kościoła Polskokatolickiego zdecydowanie zwolniła tempo. W październiku 1965 na niejawnym zebraniu duchownych, w mieszkaniu bp Juliana Pękali postanowiono o odsunięciu z urzędu zwierzchnika bpa Maksymiliana Rodego. Władze poparły ten wniosek i nakazały natychmiastowe złożenie urzędu. 1 listopada 1965 bp Maksymilian Rode oficjalnie zrzekł się urzędu Prymasa Kościoła Polskokatolickiego w PRL<ref>Ks. Tadeusz i Jerzy Piątek, ''Religie Świata – Starokatolicyzm'', Warszawa 1987.</ref>. Po gwałtownym odsunięciu od zwierzchnictwa nad Kościołem bpa Maksymiliana Rodego, przy zaangażowaniu Pierwszego Biskupa Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie [[Leon Grochowski|Leona Grochowskiego]], zwierzchnikiem Kościoła został ponownie bp Julian Pękala<ref name=autonazwa3 />. 5 lipca 1966 do grona biskupów Kościoła Polskokatolickiego w PRL dołączyli jeszcze: ks. inf. Tadeusz Ryszard Majewski (od tej pory [[ordynariusz]] [[Diecezja warszawska (Kościół Polskokatolicki w RP)|warszawski]]) oraz ks. dziek. Franciszek Koc (od tej pory ordynariusz [[Diecezja wrocławska (Kościół Polskokatolicki w RP)|wrocławski]])<ref>Bp Tadeusz Ryszard Majewski,'' Biskup Franciszek Hodur i Jego Dzieło'', Warszawa 1987.</ref>.