Zygmunt Hertz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Gregul (dyskusja | edycje)
m link fix.
Gregul (dyskusja | edycje)
m drobne techniczne, usuwanie (pół)pauz z linków wew.
Linia 1:
[[Image:Zygmunt_Hertz.JPG|150px|thumb|left|Zygmunt Hertz]]'''Zygmunt Hertz''' (1908-1979), współzałożyciel i pracownik [[Instytut Literacki|Instytutu Literackiego]], paryskiej [[Kultura (miesięcznik)|„Kultury”"Kultury"]].
 
Urodził się 18 stycznia 1908 w [[Warszawa|Warszawie]]. Syn Mieczysława Hertza i Marii Maybaum. Dzieciństwo spędził w [[Łódź|Łodzi]] i w [[Warszawa|Warszawie]], od 1920 mieszkał na stałe w [[Łódź|Łodzi]]. Po maturze (1926, [[Szkoła Zgromadzenia Kupców w Łodzi]]) przez rok studiował ekonomię w [[Owens College]] w [[Manchester|Manchesterze]], w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po powrocie do [[Polska|Polski]] pracował w biurze handlowym swego ojca – przedstawicielstwo firmy [[Solvey]]. W lutym 1939 poślubił [[Zofia Hertz|Zofię Neuding]]. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] 1939 w artylerii przeciwlotniczej. W czerwcu 1940 aresztowany – wraz z żoną – we [[Lwów|Lwowie]], podczas masowej akcji [[NKWD]]. Deportowani do [[Cyngłok|Cyngłoku]] ([[Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka|Maryjska ASRR]]), spędzili 14 miesięcy w łagrze, pracując przy wyrębie lasu. Amnestionowani na mocy [[Układ Sikorski-Majski|układu Sikorski-Majski]]. Pod koniec września 1941 oboje wstąpili do [[Armia Andersa|Armii Polskiej]], utworzonej w [[ZSRR]] pod dowództwem [[Anders|gen. Andersa]]. Wcielony do 6 Dywizji [[Armia Andersa|Armii Polskiej]] (następnie 7 DAPl, 8 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej Ciężkiej). Wraz z [[2. Korpus Polski|2.Korpusem]] przeszedł cały szlak bojowy do [[Włochy|Włoch]].
 
[[Image:Zespol_Kultury.JPG|250px|thumb|right|Zespół „Kultury”, koniec lat 50-tych, (od lewej) Henryk Giedroyc (w ILP od 1952), Zofia Hertz, Jerzy Giedroyc, Zygmunt Hertz, Maisons – Laffitte (fot. Archiwum ILP)]]Współzałożyciel – wraz z [[Jerzy Giedroyc|Jerzym Giedroyciem]], żoną [[Zofia Hertz|Zofią Hertz]] i [[Józef Czapski|Józefem Czapskim]] – [[Instytut Literacki|Instytutu Literackiego]] (powołany w 1946 w [[Rzym|Rzymie]], w 1947 przeniesiony do [[Maisons-Laffitte|Maisons-Laffitte]] pod [[Paryż|Paryżem]]). Zajmował się stroną administarcyjną. Był rzecznikiem i opiekunem wielu pisarzy, malarzy, działaczy politycznych – zarówno tych przyjeżdżających z Polski tylko z wizytami i tych którzy wybierali los emigrantów. [[Instytut Literacki|Instytut Literacki]] stał się ośrodkiem skupiającym i współpracującym z wybitnymi polskimi publicystami i pisarzami emigracyjnymi, autorami objętymi cenzurą w komunistycznej [[Polska|Polsce]] i [[Europa Środkowo-Wschodnia|Europie Środkowo–WschodniejŚrodkowo-Wschodniej]]. Jego działalność wydawnicza obejmowała: miesięcznik [[Kultura (miesięcznik)|„Kultura”"Kultura"]] (1947-2000), serię [[„Biblioteka Kultury”]], w skład której wchodziły: [[Zeszyty Historyczne|„Zeszyty"Zeszyty Historyczne”Historyczne"]] (1962-1972 półrocznik, następnie kwartalnik – dotyczący najnowszej historii [[Polska|Polski]] i krajów środkowo-europejskich) – założycielem i redaktorem obu periodyków był [[Jerzy Giedroyc|Jerzy Giedroyc]] – oraz setki tytułów książek (dzieła literackie i książki o charakterze politycznym i pamiętnikarskim). Nigdy nie wystąpił o obywatelstwo francuskie, miał status polskiego uchodźcy politycznego (od grudnia 1948). Zmarł 5 października 1979 w [[Maisons-Laffitte|Maisons – Laffitte]]. Pochowany jest na pobliskim na cmentarzu, w [[Mesnil-le-Roi]], gdzie spoczywają również inni twórcy paryskiej [[Kultura (miesięcznik)|„Kultury”"Kultury"]]. Dla uczczenia jego pamięci [[Instytut Literacki|Instytut Literacki]] ustanowił Nagrodę Literacką im. Zygmunta Hertza (przyznawana 1979-1999).
 
----
Linia 10:
 
<!-- [[Image:Hertz_Milosz.JPG|55px|left]] image deleted on commons -->
* Zygmunt Hertz, ''Listy do Czesława Miłosza 1952-1979'' (wybór i opracowanie [[Renata Gorczyńska]], [[Instytut Literacki]], Paryż 1992, ISBN 2-7168-0142-8)
 
W posłowiu wspomnienie pośmiertne o Zygmuncie Hertzu, ''Był raz...'', pióra [[Czesław Miłosz|Czesława Miłosza]] – w znakomity sposób portretujące najbliższego przyjaciela.
 
----