Wan (jezioro): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
ilustracja, WP:SK+Bn, przeniesienie refów na koniec |
||
Linia 4:
|nazwa oryginalna =
|inne nazwy =
|grafika =
|opis grafiki = Jezioro Wan widziane z orbity okołoziemskiej
|państwo =
|lokalizacja =
|miasta nadbrzeżne =
Linia 16:
|max szerokość = 80 km
|głębokość średnia = 171
|głębokość max = 451
|długość brzegu =
|objętość = 607 km³
Linia 25:
|rzeki wypływające = ''bezodpływowe''
|rodzaj = endoreiczne
|współrzędne = 38°33′55
|mapka jeziora = Map of Lake Van.svg
|opis mapki jeziora = Jezioro i okoliczne miejscowości
|commons = Category:Lake_Van
}}
'''Wan''' ([[język turecki|tur.]] ''Van Gölü''; [[język ormiański|arm.]]: ''Վանա լիճ''; [[język kurdyjski|kurd.]]: ''Gola Wanê'') – [[Jezioro endoreiczne|bezodpływowe]], [[Jezioro słone|słone
Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez [[Nemrut (wulkan)|wulkan Nemrut]]. Jako jezioro bezodpływowe ma zmienny poziom wód. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy
▲'''Wan''' ([[język turecki|tur.]] ''Van Gölü''; [[język ormiański|arm.]]: ''Վանա լիճ''; [[język kurdyjski|kurd.]]: ''Gola Wanê'') – [[Jezioro endoreiczne|bezodpływowe]], [[Jezioro słone|słone]] [[jezioro]] leżące na [[Wyżyna Armeńska|Wyżynie Armeńskiej]], największe i najgłębsze w [[Turcja|Turcji]]. Jezioro jest największym na świecie jeziorem [[węglan sodu|sodowym]], silnie zasadowym ([[skala pH|pH]] 9,8)<ref name=EBoF>{{cytuj pismo |nazwisko = M.Sari|tytuł = Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van, Turkey |czasopismo = Environmental Biology of Fishes| wolumin = 81|wydanie = 1|strony = 21-23|data = I.2008| doi = 10.1007/s10641-006-9154-9|pmid =}}</ref>. Soda i inne sole pozyskiwane są przez odparowanie wody. W wodach jeziora żyje 1 gatunek ryb - endemiczny ''[[Chalcalburnus tarichi]]'' z rodziny [[karpiowate|karpiowatych]] odbywający wędrówki na tarło do słodkowodnych dopływów jeziora. Z powodu przełowienia gatunek jest zagrożony wyginięciem<ref name=EBoF/>. Na dnie jeziora odkryto największe znane [[stromatolity]] - wapienne kolumny o wysokości 40 m utworzone przez [[sinice]]<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = S. Kempe, J. Kazmierczak, G. Landmann, T. Konuk, A. Reimer i A. Lip|tytuł = Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey |czasopismo =Nature| wolumin = 349|wydanie = |strony = 605 - 608|data = II.1991| doi = 10.1038/349605a0| url=http://www.nature.com/nature/journal/v349/n6310/abs/349605a0.html |pmid =}}</ref>.
Do Wan wpływają rzeki: [[Bendimahi]], [[Zilan]], [[Karasu (Turcja)|Karasu]], [[Micinger]].<br />
▲Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez [[Nemrut (wulkan)|wulkan Nemrut]]. Jako jezioro bezodpływowe ma zmienny poziom wód. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy<ref name=GR>{{cytuj pismo |nazwisko = E. T. Degens, H. K. Wong, S. Kempe i F. Kurtman|tytuł = A geological study of lake van, Eastern Turkey |czasopismo =Geologische Rundschau| wolumin = 73|wydanie = 2|strony = 701-734|data = VI.1984| doi = 10.1007/BF01824978|pmid =}}</ref>.
▲Do Wan wpływają rzeki: [[Bendimahi]], [[Zilan]], [[Karasu (Turcja)|Karasu]], [[Micinger]].<br /> Na jeziorze znajdują się liczne wyspy, największe z nich to: [[Gadir (wyspa)|Gadir]], [[Carpanak]], [[Ahtamar]], [[Atrek (wyspa)|Atrek]].
Na położonej w południowej części jeziora wyspie Ahtamar znajduje się [[Ormianie|ormiański]] kościół z [[X wiek]]u.
== Przypisy ==▼
{{Przypisy}}▼
== Zobacz też ==
* [[Potwór z jeziora Van]]
▲== Przypisy ==
<ref name="EBoF">{{cytuj pismo|nazwisko=M.Sari|tytuł=Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van, Turkey|czasopismo=Environmental Biology of Fishes|wolumin=81|wydanie=1|strony=21–23|data=I.2008|doi=10.1007/s10641-006-9154-9}}</ref>
<ref name="GR">{{cytuj pismo|nazwisko=E. T. Degens, H. K. Wong, S. Kempe i F. Kurtman|tytuł=A geological study of lake van, Eastern Turkey|czasopismo=Geologische Rundschau|wolumin=73|wydanie=2|strony=701–734|data=VI.1984|doi=10.1007/BF01824978}}</ref>
<ref name="Kempe1991">{{cytuj pismo|nazwisko=S. Kempe, J. Kazmierczak, G. Landmann, T. Konuk, A. Reimer i A. Lip|tytuł=Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey|url=http://www.nature.com/nature/journal/v349/n6310/abs/349605a0.html|czasopismo=Nature|wolumin=349|wydanie=|strony=605–608|data=II.1991|doi=10.1038/349605a0}}</ref>
}}
{{Kontrola autorytatywna}}
| |||