Wojna krymska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Wojna infobox}}
Linia 1:
{{Wojna infobox
|nazwa = Wojna krymska
|epoka = nowożytność
|nazwa = Wojna krymska
|konflikt =
|grafika = Panorama dentro.JPG
|opis grafiki = [[Oblężenie Sewastopola (1854–1855)|Oblężenie Sewastopola]]
|dataczas = 16 października 1853 – 30 marca 1856
|miejsce = [[Półwysep Krymski]], [[Bałkany]], [[Morze Czarne]], [[Morze Bałtyckie]] i [[Ocean Spokojny]]
|terytorium =
|wynik = zwycięstwo [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskiego]], [[Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii|Wielkiej Brytanii]], [[II Cesarstwo Francuskie|Francji]] i [[Królestwo Sardynii|Sardynii]]
|przyczyna = wkroczenie wojsk [[Rosja|rosyjskich]] do tureckich [[Księstwa naddunajskie|księstw naddunajskich]]: [[Hospodarstwo Mołdawskie|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]]
|wynik = zwycięstwo [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskiego]], [[Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii|Wielkiej Brytanii]], [[II Cesarstwo Francuskie|Francji]] i [[Królestwo Sardynii|Sardynii]]
|terytorium =
|strona1 = {{państwo|TUR|wariant =1844}} [[Turcja]]<br />{{państwo|GBR|wariant=1801}}[[Wielka Brytania]] (od [[1854]])<br />{{flaga|Francja}} [[II Cesarstwo Francuskie]] (od 1854)<br />{{flaga|Włochy|bandera-wojenna-1900}} [[Królestwo Sardynii]] (od [[1855]])<br />[[Plik:Flagge Herzogtum Nassau (1806-1866).svg|20px]] [[Księstwo Nassau]]
|strona2 = {{państwo|RUS|wariant =1721}} [[Rosja]],<br />[[Bułgaria|bułgarscy ochotnicy]]
|dowódca1 = {{flaga|TUR|wariant =1844}} [[Abdülmecid I]]<br />{{flaga|TUR|wariant=1844}} [[Omar Pasza]]<br />{{flaga|TUR|wariant=1844}} [[Antoni Aleksander Iliński]]<br />{{flaga|TUR|wariant=1844}} [[Abdulkerim Nadir Pasza]]<br />{{flaga|FRA}} [[Napoleon III Bonaparte|Napoleon III]]<br />{{flaga|FRA}} [[Jacques Leroy de Saint Arnaud]]<br />{{flaga|FRA}} [[François Certain de Canrobert]]<br />{{flaga|FRA}} [[Aimable Pélissier]]<br />{{flaga|FRA}} [[François Achille Bazaine]]<br />{{flaga|FRA}} [[Patrice Mac-Mahon]]<br />{{flaga|GBR}} [[George Hamilton-Gordon]]<br />{{flaga|GBR}} [[FitzRoy Somerset (1. baron Raglan)|FitzRoy Somerset]]<br />{{flaga|GBR}} [[William Williams, 1. Baronet Kars|William Williams]]<br />{{flaga|Włochy|bandera-wojenna-1900}} [[Camillo Cavour]]<br />{{flaga|Włochy|bandera-wojenna-1900}} [[Alfonso Ferrero La Marmora]]
|dowódca2 = {{flaga|RUS|wariant =1721}} [[Mikołaj I Romanow|Mikołaj I]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Aleksandr Mienszykow (1787–1869)|Aleksandr Mienszykow]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Pawieł Nachimow|Paweł Nachimow]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Wasili Zawojko]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Nikołaj Murawiow-Amurski]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Jefimij Putiatin]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Władimir Istomin]]<br />{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Jegor Tołstoj]]<br />
{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Michaił Gorczakow]]<br />
{{flaga|RUS|wariant=1721}} [[Piotr Gorczakow (1789–1868)|Piotr Gorczakow]]
|siły1 = ok. 300 tys. Francuzów<br />ok. 250 tys. Brytyjczyków<br />ok. 165 tys. Turków<br />ok. 10 tys. Sardyńczyków
|siły2 = ok. 700 tys. Rosjan<ref>Военная Энциклопедия, М., Воениздат 1999, Tom 4, s. 315.</ref><br />ok. 4 tys. Bułgarów<br />2 tys. Czarnogórców<br />ok. 1 tys. Greków
|straty1 = Zabici, zaginieni i ofiary chorób:<br />ok. 95 tys. Francuzów<br />ok. 45 tys. Turków<br />ok. 22 tys. Brytyjczyków<br />ok. 2,2 tys. Sardyńczyków
|straty2 = Zabici, zaginieni, ofiary chorób i ranni:<br />ok. 522 tys.<ref>Военная Энциклопедия, М., Воениздат 1999, Tom 4, s. 317.</ref><ref>The Osprey Companion to Military History, R Cowley and G Parker (eds.), Osprey Publishing, 1996, {{ISBN|1-85532-663-9}}, s. 116.</ref> z czego zabici 60 tys.<ref>Royle. The Books „Crimea” and The Great crimean war”.</ref> – 110 tys.<ref>John Sweetman, ''Crimean War, Essential Histories 2'', Osprey Publishing, 2001, {{ISBN|1-84176-186-9}}, p.89.</ref><ref>Clive Pointing, ''The Crimean War: The Truth Behind the Myth'', Chatto & Windus, London, 2004, {{ISBN|0-7011-7390-4}}, s. 344.</ref>
|kod mapy =
|commons = Category:Crimean War
|współrzędne =
|commons = Category:Crimean War
}}
'''Wojna krymska''' – wojna między [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]] a [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]] i jego sprzymierzeńcami, tj. [[Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii|Wielką Brytanią]], [[II Cesarstwo Francuskie|Francją]] i [[Królestwo Sardynii|Królestwem Sardynii]], toczona w latach 1853–1856. Wojnę wywołała rosyjska ekspansja, a Rosja przegrała ją w wyniku starcia się ze sprawnymi i dobrze wyposażonymi technicznie armiami państw zachodnich oraz w wyniku wewnętrznej korupcji i kradzieży w administracji cywilnej oraz wojskowej. Dodatkowo broniący się na [[Półwysep Krymski|Krymie]] Rosjanie ponieśli większe straty w ludziach od atakujących, co dowiodło dużych dysproporcji w umiejętności organizacji działań wojennych. Był to pierwszy konflikt zbrojny mocarstw [[Europa|europejskich]] od czasów [[Napoleon Bonaparte|napoleońskich]]. Łącznie poległo i zmarło z powodu ran 500 tysięcy żołnierzy<ref>[[Andrzej Chwalba]] ''Historia powszechna. Wiek XIX'', wyd. 2009 r., s. 337–339.</ref>. Mocarstwa zachodnie osiągnęły czasowe zahamowanie rosyjskiej ekspansji w kierunku [[Bałkany|Bałkanów]] oraz zapobiegły upadkowi [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskiego]], który nastąpił dopiero w następnym stuleciu. Konflikt ten był przełomowy w historii wojen; po raz pierwszy tak wielki wpływ na pole walki miały nauka i technika<ref name="Historia sztuki wojennej">''Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych'', pod redakcją Geoffreya Parkera, wyd. 2008, s. 243-245</ref>.