Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Uwagi, dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
int.
Linia 1:
[[Plik:Odznaka ORMO.jpg|thumb|Odznaka ORMO noszona na kieszeni munduru]]
'''Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej''' ('''ORMO''') – [[Organizacja paramilitarna|paramilitarna organizacja ochotnicza]] i społeczna wspierająca [[Milicja Obywatelska|MO]], powołana uchwałą Rady Ministrów z 21 lutego 1946<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Pączek | imię = Tomasz | tytuł = Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej w latach 1946–1989 : rozwój organizacyjny i rola w aparacie represji PRL | url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29-s85-129/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29-s85-129.pdf| czasopismo = Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-19891944–1989 | wolumin = 1(10) | strony = 90 | data = 2012}}</ref> oraz – wydanego na podstawie tej uchwały – zarządzenia ministra bezpieczeństwa publicznego z 22 lutego 1946<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Pączek | imię = Tomasz | tytuł = Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej w latach 1946–1989 : rozwój organizacyjny i rola w aparacie represji PRL | url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29-s85-129/Aparat_Represji_w_Polsce_Ludowej_1944_1989-r2012-t-n1%2810%29-s85-129.pdf| czasopismo = Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-19891944–1989 | wolumin = 1(10) | strony = 90–91 | data = 2012}}</ref>, zaś rozwiązana ustawą uchwaloną przez Sejm 23 listopada 1989<ref group="uwaga">[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19890640388 Ustawa z dnia 23 listopada 1989 r. o rozwiązaniu Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej] wchodziła w życie z dniem jej ogłoszenia, a zatem za faktyczną datę rozwiązania ORMO należy przyjąć 11 grudnia 1989.</ref><ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Pytel|imię = Jan|tytuł = Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (1946-19891946–1989)|rok = 2009|wydawca = Wydawnictwo Comandor|miejsce = Warszawa|strony = 372|isbn = 978-83-7473-043-3}}</ref>.
 
W okresie szczytowym liczyła ok. 400 tysięcy ludzi, w większości rekrutowanych spośród członków [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]]<ref name="zyciepabianic">{{Cytuj stronę|url=http://www.zyciepabianic.pl/wydarzenia/miasto/historia/jak-ormowcy-z-banda-murata-walczyli.html|tytuł=Jak ormowcy z bandą Murata walczyli|autor=Magdalena Gurazda|opublikowany=zyciepabianic.pl|data=2011-06-26|język=pl|data dostępu=2011-06-26}}</ref>, ale również z dużym udziałem [[Zjednoczone Stronnictwo Ludowe|ZSL]], [[Stronnictwo Demokratyczne|SD]] i bezpartyjnych.
Linia 6:
W momencie podjęcia decyzji Sejmu o likwidacji ORMO liczyła ona 328 510 członków<ref>Wypowiedź w studiu płk. Jana Świeczyńskiego, rzecznika prasowego komendanta głównego Milicji Obywatelskiej, w głównym wydaniu „Wiadomości” w TP1, 4.12.1989.</ref>.
 
== 1946-19681946–1968 ==
[[Plik:ORMO (Warsaw, 1946).jpg|thumb|Defilada oddziałów ORMO 9 czerwca 1946 w Warszawie]]
Początkowo formalnie samodzielna, w istocie ORMO podporządkowana była [[Milicja Obywatelska|MO]]. Od marca 1946 terenowe jednostki ORMO wraz z oddziałami [[Ludowe Wojsko Polskie|LWP]], [[Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego|KBW]], [[Wojska Ochrony Pogranicza|WOP]], [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|MBP]] i MO podporządkowane były wojewódzkim komisjom bezpieczeństwa podległym [[Państwowa Komisja Bezpieczeństwa|Państwowej Komisji Bezpieczeństwa]].
Linia 15:
Po tych wydarzeniach część aparatu PZPR doszła do wniosku, że ORMO trzeba zalegalizować (ów „aktyw robotniczy” dokonywał osławionych pacyfikacji nielegalnie, nie mając po temu najmniejszych uprawnień formalnych ani pretekstu, choćby w postaci właśnie legitymacji ORMO). Organizacji nadano szybko nowy statut; formalnie nie istniała ona od tej pory na szczeblu centralnym, dzieląc się na niezależne organizacje wojewódzkie, kierowane przez tzw. ''Społeczne Komitety'', powoływane w całości przez ''Komitety Wojewódzkie'' PZPR. Z reguły na czele SK&nbsp;ORMO stał ''sekretarz KW'' PZPR, nadzorujący pracę organów sprawiedliwości i bezpieczeństwa; w niektórych województwach działalnością SK&nbsp;ORMO kierowali jednak wojewodowie lub ich zastępcy (statut tego nie rozstrzygał).
 
== Struktura 1969-19891969–1989 ==
[[Plik:Odznaka Zasłużony Działacz ORMO 1wersja.JPG|thumb|[[Odznaka honorowa „Zasłużonemu Działaczowi ORMO”]]]]
Zarządzaniem bieżącą działalnością ORMO zajmowały się ''Sztaby Wojewódzkie'', powoływane formalnie przez Społeczne Komitety, faktycznie wyznaczane przez Wydziały Administracyjne KW&nbsp;PZPR. W ich skład wchodzili ''komendanci wojewódzcy'', ''szefowie sztabu'' (jako pierwsi zastępcy) i członkowie sztabu (niektórzy w randze zastępcy); w skład sztabów wchodził obowiązkowo oddelegowany specjalnie pracownik Wydziału Administracyjnego Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Komendantami wojewódzkimi byli z reguły emerytowani oficerowie MO, wojska lub – dość często – Straży Pożarnej.
Linia 25:
''Brygady Ruchu Drogowego'' powstały na bazie istniejącego od lat ruchu ''Społecznych Inspektorów Ruchu Drogowego'' (taką też nazwę nosili ich członkowie, w skrócie ''SIRD'') i zajmowały się nadzorowaniem ruchu drogowego; ich członkowie mieli dość duże uprawnienia, choć bez prawa nakładania mandatów. W składzie BRD było wielu przedstawicieli inteligencji, w tym sporo osób dość popularnych (piosenkarze, aktorzy, dziennikarze).
 
== Stan wojenny 1981-19831981–1983 ==
[[Plik:HelmORMOwca.jpg|thumb|Kask ORMO-wca z czasów stanu wojennego]]
Przy wprowadzaniu [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] PZPR używała Oddziałów Zwartych ORMO z wielką ostrożnością i niechętnie: rekrutowały się one głównie spośród wielkoprzemysłowych robotników i stąd – nie bez podstaw – obawiano się w tym środowisku sympatii prosolidarnościowych. Kilkakrotnie jednak w dużych miastach OZ&nbsp;ORMO brały udział w tłumieniu demonstracji.