Roald Amundsen: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano wulgarną zmianę treści (wprowadzoną przez 185.102.191.70) i przywrócono wersję 52358160 autorstwa Mathieu Mars
poprawa przek., WP:SK+ToS+mSK+mSI+Bn, drobne redakcyjne, typo, -linki do dat, ujedn. zapisu "rok"
Linia 1:
{{Inne znaczenia|odkrywcy|[[Roald Amundsen (piłkarz)|Roald Amundsen]] - piłkarz}}
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Roald Amundsen
Linia 21:
 
== Życiorys ==
ZdobywałDoświadczenie doświadczeniezdobył uczestnicząc w wyprawach arktycznych i antarktycznych innych badaczy. M.in. był drugim oficerem na statku ''[[Belgica]]''<ref>Stephen R. Bown, ''The Last Viking. The Life of Roald Amundsen'', Da Capo Press 2012, s. 23.</ref> podczas [[Belgijska Wyprawa Antarktyczna|Belgijskiej Wyprawy Antarktycznej]], trwającej w latach 1897-18991897–1899 (dokonano wówczas pierwszego udanego zimowania w rejonie [[Antarktyda|Antarktydy]]).
 
W latach [[1903]]-[[1906]]1903–1906 Amundsen jako pierwszy przebył drogę łączącą [[Ocean Atlantycki]] i [[Ocean Spokojny|Spokojny]] tzw. [[Przejście Północno-Zachodnie|Przejściem Północno-Zachodnim]], prowadzącym przez [[Ocean Arktyczny]] wzdłuż północnego wybrzeża [[Kanada|Kanady]]. W [[1910]] roku planował wyprawę na [[biegun północny]]. Gdy okazało się, że jako pierwszy dotarł tam [[Stany Zjednoczone|Amerykanin]] [[Robert Edwin Peary|Robert Peary]], Amundsen zmienił plan i postanowił zdobyć [[biegun południowy|drugi z biegunów]]. TaWyprawa wyprawata była wyścigiem z ekspedycją [[Wielka Brytania|brytyjską]], której przewodził porucznik [[Robert Falcon Scott]]. Amundsen dotarł do [[biegun południowy|bieguna południowego]] jako pierwszy, [[14 grudnia]] [[1911]] roku, a Scott dopiero miesiąc później ([[17 stycznia]] [[1912]] r.;roku (zarówno Scott, jak i pozostali uczestnicy wyprawy brytyjskiej zginęli w drodze powrotnej). Norweska wyprawa na biegun odbyła się na statku [[Fram (statek1892)|„Fram”Fram]] użyczonym Amundsenowi przez rodaka [[Fridtjof Nansen|Fridtjofa Nansena]].
 
W [[1926]] roku wspólnie z pilotem [[Umberto Nobile]] i [[Lincoln Ellsworth|Lincolnem Ellsworthem]] dokonał pionierskiego przelotu nad biegunem północnym na włoskim [[sterowiec|sterowcu]], oznaczonym symbolem N-1, a przez Amundsena nazwanym „[[Norge (sterowiec)|Norge]]”.
 
Amundsen przepadł bez wieści w roku [[1928]], wyruszywszy na pomoc Umberto Nobilemu, który zaginął podczas lotu sterowcem „[[Italia (sterowiec)|Italia]]” nad [[Arktyka|Arktyką]]. Nobile został później odnaleziony., Ciałanatomiast ciała Amundsena nie odnaleziono do dzisiaj.
 
Jego nazwisko nosi część [[Ocean Spokojny|Oceanu Spokojnego]], [[lodowiec]] i [[stacje polarne w Antarktyce|stacja badawcza]] [[Amundsen-Scott]] na [[Antarktyda|Antarktydzie]].
 
== Upamiętnienie w Polsce ==
Od 25 października 1976 r.roku badacz jest patronem ulicy na terenie obecnej dzielnicy [[Ursynów]] w [[Warszawa|Warszawie]]<ref>Uchwała nr 28 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 25 października 1976 r.roku w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik„Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 31 grudnia 1976 r., nr 23, poz. 127, s. 2.</ref> oraz dzielnicy [[Piecki-Migowo]] w [[Gdańsk|Gdańsku]]u.
 
== Zobacz też ==