Jacob Pontusson De la Gardie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1609-1618 (strona rosyjska) → Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1609–1618 (strona rosyjska) (przy użyciu QRC)
Linia 6:
Jacob Pontusson De la Gardie urodził się w [[Tallinn|Rewlu]]. Przy porodzie zmarła jego matka, a ojciec 2 lata później w [[Narwa (miasto)|Narwie]]. Wychowywany był w [[Finlandia|Finlandii]] (wówczas części Szwecji) przez babkę [[Karin Hansdotter]].
 
WPo 1617[[Oblężenie DeWolmaru|oblężeniu laWolmaru]][[Michaił GardieSkopin-Szujski|Skopina-Szujskiego]] byłi głównymruszyły negocjatorem w czasie zawieraniaprzez [[pokójNowogród w StołbowieWielki|pokoju w StołbowieNowogród]] nad jezioremna [[ŁadogaMoskwa|Moskwę]], wze rezultaciewparciem któregodla RosjaWasyla straciłaIV naSzujskiego, kosztpo Szwecjidrodze dostęp doprzerywając [[Morzeoblężenie Bałtyckie|Morzamonastyru BałtyckiegoŚw. Trójcy]] (23 września 1608 – 12 stycznia 1610) przez wojska I Rzeczypospolitej. PoW czerwcu 161Po 1621 De la Gardie brał udział w wojnach polsko-szwedzkich w Inflantach przeciwko spokrewnionemu z nim królowi [[Zygmunt III Waza|Zygmuntowi III Wazie]]. W 1635 był jednym z negocjatorów w czasie zawierania [[rozejm w Sztumskiej Wsi|rozejmu w Sztumskiej Wsi]].
Po [[Oblężenie Wolmaru|oblężeniu Wolmaru]] przez Zamoyskiego trafił w grudniu 1601 roku do polskiej niewoli, z której wypuszczono go w 1606, skąd udał się do Holandii. W latach 1606–1608 służył pod rozkazami [[Holandia|holenderskiego]] [[generał]]a [[Maurycy Orański|Maurycego Orańskiego]]. Doświadczenia te posłużyły mu później do reformy armii szwedzkiej. W czasie wojny [[Wojna polsko-rosyjska 1609-1618|polsko-moskiewskiej]] (1609–1618) Szwecja poparła cara [[Wasyl IV Szujski|Wasyla Szujskiego]], a De la Gardie został oddelegowany na czele fińskich sił ekspedycyjnych królestwa Szwecji wewnątrz [[Rosja|Rosji]] przeciw [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] (tzw. [[Kampania De la Gardiego]]), później w łamiącej [[sojusz]] wojnie szwedzko-rosyjskiej 1610–1617 przeciw Rosji.
 
W 1613 został tajnym radcą dworu, w 1621 gubernatorem generalnym szwedzkich [[Inflanty|Inflant]], od 1628 [[marszałek polny]]. Był jednym z 5 [[regent]]ów rządzących Szwecją przed osiągnięciem pełnoletności przez królową [[Krystyna Waza|Krystynę Wazównę]]. Jego propolskie, profrancuskie i pacyfistyczne nastawienie było powodem częstych konfliktów z kanclerzem [[Axel Oxenstierna|Axelem Oxenstierną]], który dowodził armią szwedzką w czasie [[Wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] po śmierci Gustawa Adolfa w 1632. Prowadził skuteczną politykę ekonomiczną, która przynosiła znaczne dochody królestwustwu.
Wojska De la Gardiego wsparły rosyjskiego księcia [[Michaił Skopin-Szujski|Michaiła Skopina-Szujskiego]] i ruszyły przez [[Nowogród Wielki|Nowogród]] na [[Moskwa|Moskwę]] ze wparciem dla Wasyla IV Szujskiego, po drodze przerywając [[oblężenie monastyru Św. Trójcy]] (23 września 1608 – 12 stycznia 1610) przez wojska I Rzeczypospolitej. W czerwcu 1610 wojska szwedzko-rosyjskie pod dowództwem [[Dymitr Szujski|Dymitra Szujskiego]] wyruszyły na [[Smoleńsk]], celem przerwania oblężenia, lecz zostały pobite w [[bitwa pod Kłuszynem|bitwie pod Kłuszynem]] 4 lipca 1610. Większa część armii najemnej De la Gardiego została rozbita lub przeszła na stronę polską. Porażka ta przekreśliła plany szwedzkiego króla [[Karol IX Waza|Karola XI]] osadzenia swojego syna Karola Filipa na tronie w Nowogrodzie.
 
W 1626 nabył zamek i majątek [[Haapsalu]] w dzisiejszej [[Estonia|Estonii]]. W 1652 zmarł w Sztokholmie i został pochowany w kościele Veckholm w regionie [[Uppsala (region)|Uppsala]]. Na jego cześć powstało miasto [[Jakobstad]] w Finlandii.
W 1617 De la Gardie był głównym negocjatorem w czasie zawierania [[pokój w Stołbowie|pokoju w Stołbowie]] nad jeziorem [[Ładoga]], w rezultacie którego Rosja straciła na koszt Szwecji dostęp do [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]]. Po 1621 De la Gardie brał udział w wojnach polsko-szwedzkich w Inflantach przeciwko spokrewnionemu z nim królowi [[Zygmunt III Waza|Zygmuntowi III Wazie]]. W 1635 był jednym z negocjatorów w czasie zawierania [[rozejm w Sztumskiej Wsi|rozejmu w Sztumskiej Wsi]].
 
był ogólnie spoko xd
W 1613 został tajnym radcą dworu, w 1621 gubernatorem generalnym szwedzkich [[Inflanty|Inflant]], od 1628 [[marszałek polny]]. Był jednym z 5 [[regent]]ów rządzących Szwecją przed osiągnięciem pełnoletności przez królową [[Krystyna Waza|Krystynę Wazównę]]. Jego propolskie, profrancuskie i pacyfistyczne nastawienie było powodem częstych konfliktów z kanclerzem [[Axel Oxenstierna|Axelem Oxenstierną]], który dowodził armią szwedzką w czasie [[Wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] po śmierci Gustawa Adolfa w 1632. Prowadził skuteczną politykę ekonomiczną, która przynosiła znaczne dochody królestwu.
 
W 1626 nabył zamek i majątek [[Haapsalu]] w dzisiejszej [[Estonia|Estonii]]. W 1652 zmarł w Sztokholmie i został pochowany w kościele Veckholm w regionie [[Uppsala (region)|Uppsala]]. Na jego cześć powstało miasto [[Jakobstad]] w Finlandii.
 
== Dzieci ==