Stefan Korboński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika Gruzin (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT.
Znacznik: Wycofanie zmian
Gruzin (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 10:
|od =
|do =
|odznaczenia = {{order|OOB}} {{order|VM|KS}} {{order|KZM|Z}} {{order|KN|MN}} {{order|KŚWWiZ|2}} {{order|MW1918-21}} {{order|MDON}} {{order|KAK}} {{order|MW|4}} {{order|1939STAR|1}} <br />{{order|IL-SWNŚ}}
|commons = Category:Stefan Korboński
|quote = Stefan Korboński
}}
'''Stefan Korboński''', ps. „Nowak”, „Zieliński”, „Stefan Zieliński”{{r|WIEPW}} (ur. [[2 marca]] [[1901]] w [[Praszka|Praszce]], zm. [[23 kwietnia]] [[1989]] w [[Waszyngton]]ie) – polski [[polityk]] ruchu ludowego, [[prawo|prawnik]], [[publicystyka|publicysta]], działacz [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], [[Delegat Rządu na Kraj]] od 27 marca do 28 czerwca 1945, [[Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|poseł na Sejm Ustawodawczy]] z listy [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1945–1949)|PSL]].
 
== Życiorys ==
Od śmierci ojca w 1908 mieszkał z rodziną w [[Częstochowa|Częstochowie]], gdzie uczył się w miejscowym [[gimnazjum]] (obecnie liceum im. Henryka Sienkiewicza). Jako uczeń brał od stycznia do maja 1919 udział w [[Lwów#Obrona Lwowa (1918-1920)|obronie Lwowa]], dla udziału w której porzucił szkołę. Do wojska zgłosił się ponownie w lipcu 1920, podczas [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. Walczył w [[29 Pułk Strzelców Kaniowskich|29 Pułkupułku Strzelców Kaniowskich]]. Po zakończeniu wojny powrócił do częstochowskiego gimnazjum. W 1921 brał udział w [[III powstanie śląskie|III powstaniu śląskim]]. Po 15 dniach pobytu na froncie został odesłany jednak do Częstochowy, w celu zdania matury. Za udział w powstaniu został odznaczony [[Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi|Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi]]<ref name="często">{{cytuj stronę | url = http://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/1,35271,12583429,Absolwent__Sienkiewicza__spocznie_w_Panteonie_Wielkich.html | tytuł = Absolwent „Sienkiewicza” spocznie w Panteonie Wielkich Polaków | autor = Tadeusz Piersiak | data = 1 października 2012 | opublikowany = gazeta.pl | data dostępu = 1 października 2012}}</ref>.
 
W latach 20. mieszkał w [[Słupca|Słupcy]]; pracował jako nauczyciel w [[Pyzdry|Pyzdrach]].
Linia 25:
W 1925 związał się z ruchem ludowym. Wstąpił do [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”|PSL „Wyzwolenie”]], a od 1931 działał w [[Stronnictwo Ludowe|Stronnictwie Ludowym]]. W 1930 brał udział w Kongresie [[Centrolew]]u (Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu) w [[Kraków|Krakowie]]. Od 1936 był przewodniczącym SL w województwie [[Białystok|białostockim]].
 
Został awansowany do stopnia [[Podporucznik|podporucznika]] pospolitego ruszenia ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 lipca 1925 i w 1934 zweryfikowany ze 185. lokatą w Korpusiekorpusie Oficerówoficerów Piechotypiechoty<ref>{{cytuj stronę|url=http://archive.is/5MP7u|tytuł=Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Stefan Korboński|opublikowany=officersdatabase.appspot.com|data dostępu=27 lutego 2017}}</ref>.
 
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] służył w [[57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej|57 Pułkupułku Piechotypiechoty]] w stopniu [[Porucznik|porucznika]]. Jego oddział znalazł się na tej części terytorium Rzeczypospolitej, która po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939]] była okupowana przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Korboński dostał się do niewoli sowieckiej, jednak udało mu się uciec i wkrótce powrócił do okupowanej przez [[Niemcy|Niemców]] [[Warszawa|Warszawy]], gdzie podjął działalność konspiracyjną w ramach [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]] i [[Armia Krajowa|AK]]. Jednocześnie działał w podziemnym [[Stronnictwo Ludowe „Roch”|Stronnictwie Ludowym „Roch”]]. Stefan Korboński wraz z żoną [[Zofia Korbońska|Zofią]] kierował radiostacją, która z terenu okupowanego kraju codziennie przekazywała do Londynu bieżące informacje, retransmitowane następnie do Polski przez rozgłośnię „[[Świt (radiostacja)|Świt]]”. Do 1944 rozgłośnia ta, umiejscowiona w Anglii, skutecznie sprawiała wrażenie rozgłośni fonicznej, nadającej z terenu kraju (dzięki szybkiemu serwisowi Korbońskich)<ref>[[Jan Nowak-Jeziorański]], „Kurier z Warszawy”, Warszawa 1989, Stefan Korboński: ''W imieniu Rzeczypospolitej'', Warszawa 1990.</ref>.
 
Członek [[Główna Rada Polityczna|Głównej Rady Politycznej]]<ref>Stanisław Dzięciołowski, ''Parlament Polski Podziemnej 1939–1945'', Warszawa 2004, s. 12.</ref>.
Linia 33:
Od 1940 był członkiem [[Polityczny Komitet Porozumiewawczy|Politycznego Komitetu Porozumiewawczego]], a w kwietniu 1941 objął funkcję szefa [[Kierownictwo Walki Cywilnej|Kierownictwa Walki Cywilnej]]. Na tym stanowisku zajmował się organizowaniem cywilnego ruchu oporu, a także kierował działalnością sądów podziemnych. Od lipca 1943 był szefem Oporu Społecznego w [[Kierownictwo Walki Podziemnej|Kierownictwie Walki Podziemnej]].
 
Po wybuchu [[powstanie warszawskie|powstaniaPowstania warszawskiegoWarszawskiego]] w sierpniu 1944 objął stanowisko dyrektora Departamentu Spraw Wewnętrznych w [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegaturze Rządu RP na Kraj]]. Za udział w powstaniu został odznaczony przez dowódcę AK [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari]]<ref name=WIEPW>{{cytuj książkę | tytuł = Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego | wydawca = Ars Print Production | miejsce = Warszawa | data = 1997 | strony = 96, 163 | isbn = 83-87-22401-4 | inni = [[Jan Kreusch]] (red.), [[Beata Balcerzak]] (oprac.) | tom = 4}}</ref>. Po aresztowaniu przez [[NKWD]] [[Jan Stanisław Jankowski|Jana Stanisława Jankowskiego]] w marcu 1945, objął funkcję [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegata Rządu RP na Kraj]] i sprawował ją do aresztowania przez NKWD w czerwcu 1945. Pełnił też ''de facto'' obowiązki przewodniczącego [[Rada Jedności Narodowej|Rady Jedności Narodowej.]]
 
Z więzienia został zwolniony po utworzeniu [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej]]. Po uwolnieniu powrócił do praktyki adwokackiej i działalności w ruchu ludowym, został członkiem ścisłego kierownictwa [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1945–1949)|Polskiego Stronnictwa Ludowego]], największego politycznego ugrupowania opozycyjnego wobec władz [[komunizm|komunistycznych]]. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1947 roku|wyborach ze stycznia 1947]] został wybrany na posła na [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] z okręgu [[Warszawa|warszawskiego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.monitorpolski.gov.pl/MP/1947/s/10/19/1|tytuł=Protokół z posiedzenia Państwowej Komisji Wyborczej w dniu 27 stycznia 1947 r. dla ogłoszenia rezultatu wyborów w całym Państwie|opublikowany=monitorpolski.gov.pl|data dostępu=5 lipca 2014}}</ref>.
Linia 61:
* [[Krzyż i Medal Niepodległości|Medal Niepodległości]]{{r|mp2009}} (1930)
* [[Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi|Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II klasy]]<ref name=mp2009>Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie uczczenia pamięci wielkiego Polaka Stefana Korbońskiego (1901–1989) ({{Monitor Polski|2009|28|383}})</ref> (1933)
* [[Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921|Medal Pamiątkowy za udział w wojnie roku 1920 przeciwko RosjiWojnę Sowieckiej1918-1921]]{{r|mp2009}}
* [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]]{{r|mp2009}}
* [[Krzyż Armii Krajowej]] (1969)