Sakramentarz tyniecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Witia (dyskusja | edycje)
Dodany infobox
Linia 1:
{{Manuskrypt infobox
[[Plik:Sakramentarz-Tyniecki-polona pl-p32.jpg|mały|Sakramentarz tyniecki: Przedstawienie Chrystusa]]
|tytuł = Sakramentarz tyniecki
'''Sakramentarz tyniecki''' – jeden z najstarszych zachowanych iluminowanych rękopisów liturgicznych, jakie pojawiły się na ziemiach polskich we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]]. Powstał w latach ok. 1060-1070 r., w diecezji kolońskiej. Do Polski został sprowadzony prawdopodobnie przez biskupa krakowskiego Aarona z Brunwillare (istnieją także przypuszczenia, że ofiarodawcą rękopisu był król Bolesław Śmiały). Swą nazwę zawdzięcza [[Klasztor Benedyktynów w Tyńcu|Opactwu Benedyktynów w Tyńcu]], w którym był przechowywany. W 1656 r., w czasie wojen szwedzkich, księga została zrabowana z Tyńca przez Szwedów, a następnie odkupiona w Krakowie, skąd powróciła do klasztoru. Prawdopodobnie w tym czasie straciła ona swoją pierwotną oprawę, gdyż obecna pochodzi z XVII w.<ref>[http://blog.polona.pl/2015/11/sakramentarz-tyniecki/ Informacja na blogu polona.pl]</ref> W [[1814]] r. sakramentarz został zakupiony za 1000 złotych przez [[Stanisław Kostka Zamoyski|Stanisława Kostkę Zamoyskiego]], który w [[1818]] r. przekazał go do [[Biblioteka Ordynacji Zamojskiej w Warszawie|Biblioteki Ordynacji Zamojskiej]]<ref>{{Cytuj | url=http://polona.pl/item/6825768/6/ | tytuł=Polona<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=polona.pl | data dostępu=2017-12-03}}</ref>. Obecnie ''Sakramentarz tyniecki'' znajduje się w zbiorach [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]]. Jest dostępny on-line w [[Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona|Cyfrowej Bibliotece Narodowej "Polona"]].
|tytuł oryginalny =
|grafika = Sakramentarz-Tyniecki-polona pl-p32.jpg
|opis grafiki = Sakramentarz tyniecki: Przedstawienie Chrystusa
|oznaczenie = Rps BOZ 8
|fundator =
|autor =
|autor iluminacji =
|data powstania = ok. 1060–1070
|miejsce powstania = diecezja kolońska
|rodzaj =
|numer =
|zawartość = modlitwy dla kapłana celebrującego mszę
|język = [[łacina]]
|technika =
|rozmiary = 28,5x22,5&nbsp;cm
|liczba kart = 237
|czcionka =
|data odkrycia =
|odkrywca =
|przechowywany = [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteka Narodowa w Warszawie]]
|commons =
|wikiźródła =
}}
'''Sakramentarz tyniecki''' – jeden z najstarszych zachowanych iluminowanych rękopisów liturgicznych, jakie pojawiły się na ziemiach polskich we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]].
 
'''Sakramentarz tyniecki''' – jeden z najstarszych zachowanych iluminowanych rękopisów liturgicznych, jakie pojawiły się na ziemiach polskich we wczesnym [[średniowiecze|średniowieczu]]. Powstał w latach ok. 1060-1070 r., w diecezji kolońskiej. Do Polski został sprowadzony prawdopodobnie przez biskupa krakowskiego Aarona z Brunwillare (istnieją także przypuszczenia, że ofiarodawcą rękopisu był król Bolesław Śmiały). Swą nazwę zawdzięcza [[Klasztor Benedyktynów w Tyńcu|Opactwu Benedyktynów w Tyńcu]], w którym był przechowywany. W 1656 r., w czasie wojen szwedzkich, księga została zrabowana z Tyńca przez Szwedów, a następnie odkupiona w Krakowie, skąd powróciła do klasztoru. Prawdopodobnie w tym czasie straciła ona swoją pierwotną oprawę, gdyż obecna pochodzi z XVII w.<ref>[http://blog.polona.pl/2015/11/sakramentarz-tyniecki/ Informacja na blogu polona.pl]</ref> W [[1814]] r. sakramentarz został zakupiony za 1000 złotych przez [[Stanisław Kostka Zamoyski|Stanisława Kostkę Zamoyskiego]], który w [[1818]] r. przekazał go do [[Biblioteka Ordynacji Zamojskiej w Warszawie|Biblioteki Ordynacji Zamojskiej]]<ref>{{Cytuj | url=http://polona.pl/item/6825768/6/ | tytuł=Polona<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=polona.pl | data dostępu=2017-12-03}}</ref>. Obecnie ''Sakramentarz tyniecki'' znajduje się w zbiorach [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]]. Jest dostępny on-line w [[Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona|Cyfrowej Bibliotece Narodowej "Polona"]].
 
Zawiera modlitwy przeznaczone dla kapłana celebrującego Mszę świętą oraz najstarszy w [[Polska|Polsce]] (poł. XI w.) zapis muzyczny w postaci cheironomicznej. Wykonaną w XVII w. oprawę stanowi deska pokryta brązową zdobioną skórą, na górnej i dolnej okładzinie zachował się tłoczony złotem owalny [[superekslibris]] z herbem opactwa i inskrypcją: „DIVI TUTELLARES COENOBI TYNECENSIS”.