Franciszek Ptak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 60:
Przypatrzyłem mu się bliżej. Był to mężczyzna wysoki, prosty, ładny, dobrej tuszy i postawy, doskonały model dla malarza, rzeźbiarza, czy nawet poety. Z twarzy biła mu zarówno duma, zadowolenie, pewność siebie, jak i lekceważenie dla otoczenia. (...)
Choć z karczmy pana Ptaka wyszedłem trochę rozżalony, nie omieszkałem chodzić tam każdej niedzieli po południu, ażeby sobie gazetkę przeczytać i małą szklankę piwa wypić, asekurując się tym sposobem przed wyrzuceniem za drzwi.<br /><br />[[Wincenty Witos]], ''Moje wspomnienia''<ref>{{cytuj książkę| autor = [[Wincenty Witos]]| tytuł = Moje wspomnienia| rozdział = Karczmarz z Bieńczyc| strony = 177–179| wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza| rok = 1981}}</ref>
}}
=== Epizod z ''Weselem'' ===
W grudniu 1900 Ptak kandydował bez powodzenia do austriackiej [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]]. Nawiązanie do tego wydarzenia znalazło się w jednym z dialogów w ''[[Wesele (dramat)|Weselu]]'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]]<ref group=uwaga>Stanisław Wyspiański, ''Wesele'', Akt I, scena 25. Rozmowa Gospodarza, Poety i Czepca. <br />– GOSPODARZ: ''Toście Ptaka wybierali?''<br /> – CZEPIEC: ''A kiedy ptak, niechta leci''<br /> – POETA: ''macie ta skrzydlate ptaki?''<br />– CZEPIEC: ''Ptok ptakowi nie jednaki, człek człekowi nie dorówna, dusa dusy zajrzy w oczy, nie polezie orzeł w gówna'' (...)<br /> [https://pl.wikisource.org/wiki/Wesele_(Wyspia%C5%84ski)/Akt_I Zobacz tekst w Wikiźródłach]</ref>.
{{cytat|Wyspiański, sportretowawszy go [Czepca] w paru autentycznych sytuacjach owego weseliska, wzmocnił jeszcze jego fizjognomię niektórymi rysami wziętymi z innego znów podkrakowskiego włościanina, Ptaka. Ptak, jeszcze roślejszy od Czepca, chłop olbrzymiej siły, popularny w powiecie, wspaniały w swej białej sukmanie, figurant na wszystkich „szopkach narodowych” (...) też nie dał sobie w kaszę dmuchać; kiedy mu jakiś inteligent próbował nastąpić na honor, Ptak powiedział tylko: „Uważajcie, panie, bo jo jest z tych Ptaków, co w mordę biją”.<br /><br />[[Tadeusz Boy-Żeleński]], ''O Krakowie''<ref>{{cytuj książkę| rozdział = Zmarł Czepiec z ''Wesela'' | autor = Tadeusz Boy-Żeleński| tytuł = O Krakowie| strony = 415| wydawca = Wydawnictwo Literackie| miejsce = Kraków| rok = 1963}}</ref>}}
Wyspiański zaprosił na premierę „Wesela” w [[Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie|Teatrze Miejskim]] Ptaka wraz z żoną, przy czym szczególnie zależało mu właśnie na opinii małżonki, Marianny z Szafrańskich, którą „cenił za praktyczny chłopski rozum”<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.nhpedia.pl/franciszek_ptak.html| tytuł = Franciszek Ptak| opublikowany = nhpedia.pl| język = pl| data dostępu = 27 stycznia 2015}}</ref>.
Ptak współpracował z [[Jan Stapiński|Janem Stapińskim]], współorganizatorem galicyjskiego Stronnictwa Ludowego, który, według S. Szczepańskiego, szachował „w Krakowskiem Wójcika Ptakiem, Ptaka Waligórą, czy innym prezesem wójtów, jak potrzeba było”. W latach 1897–1909 był członkiem Rady Powiatowej w Krakowie z grupy gmin wiejskich i zastępcą członka, a od 1904 – członkiem Wydziału Powiatowego w Krakowie. Od 1904 do 1910 był również członkiem Rady Szkolnej Okręgowej w Krakowie z ramienia Rady Powiatowej. Założył Tow. [[Sokół (organizacja)|„Sokół”]] w Bieńczycach.
Linia 72 ⟶ 77:
W 1908 wraz z [[Władysław Bogacki|Władysławem Bogackim]] byli organizatorami słynnego „wesela krakowskiego”, które defilowało przed cesarzem [[Franciszek Józef I|Franciszkiem Józefem I]] w Wiedniu w 60. rocznicę wstąpienia jego na tron. Jedna z córek Ptaka, Zofia, wraz ze znanym artystą malarzem, [[Henryk Uziembło|Henrykiem Uziembłą]], tworzyli „parę młodych”, a malarz [[Wojciech Kossak]] był starostą. „Wesele” to wywołało wówczas w [[Wiedeń|Wiedniu]] entuzjazm i odbiło się szerokim echem po całym kraju, wywołując również falę krytyk, m.in. i pod adresem Ptaka, jako krakowskiego „Paradebauera” (S. Szczepański). W dniu 8 marca 1908 został ponownie wybrany na członka Rady Nadzorczej PSL. W latach 1913–1914 był członkiem Rady Nadzorczej Krajowej Centralnej Kasy dla Spółek Rolniczych we Lwowie.
===
W wyborach do galicyjskiego Sejmu Krajowego 30 czerwcu 1913 nie został wybrany na posła; w jego miejsce mandat otrzymał [[Józef Serczyk]], również ludowiec. Franciszek Ptak figurował jako członek RS PSL w czasie jej zebrania w [[Tarnów|Tarnowie]] w dniu 13 grudniu 1913, na którym doszło do rozłamu na PSL – Lewica, które skupiło zwolenników [[Jan Stapiński|Jana Stapińskiego]] i PSL „Piast”, któremu przewodzili [[Jakub Bojko]] i [[Wincenty Witos]]. Franciszek Ptak znalazł się w PSL – Lewica, w którym na Kongresie w dniu 5 kwietnia 1914 został wybrany na członka RN. W dniu 28 czerwca 1914 zwrócił się wraz z Franciszkiem Wójcikiem z odezwą do chłopów o finansowe popieranie PSL – Lewica („Przyjaciel Ludu” 1914 nr 26 s. 4).
Linia 79 ⟶ 84:
W 1920 roku Ptak, oburzony koniecznością płacenia kar za nieposyłanie dzieci do szkoły, wraz z [[Franciszek Wójcik|Franciszkiem Wójcikiem]] zorganizował zebranie dla około czterdziestu osób, podczas którego miał przekonywać rodziców, by nie regulowali grzywien nałożonych przez Radę Szkolną Okręgową. Zarząd szkoły w [[Krzesławice (Kraków)|Krzesławicach]] oskarżył ludowca o anarchizm, jednak Ptak nie przyznał się do winy, co więcej odparł zarzuty, stwierdzając że „nie ogłaszał, by dzieci do szkoły nie posyłać i grzywien nie płacić”. Sprawa została umorzona<ref>{{cytuj stronę| tytuł = Buntownik w oświacie| url = http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/162706,buntownik-w-oswiacie,2,id,t,sa.html| data = 16 września 2009| data dostępu = 19 stycznia 2015| autor = Artur Drożdżak| język = pl| opublikowany = [[Gazeta Krakowska]]}}</ref>.
===
W 1924 opuścił szeregi PSL – Lewica i przeszedł do PSL „Piast”. Założył [[Kasa Stefczyka|Kasę Stefczyka]] w Bieńczycach, obsługującą kilkanaście okolicznych wsi, i był jej długoletnim prezesem. W 1932 witał z banderią krakusów Wincentego Witosa jadącego do Pleszowa. Zmarł 29 lipca 1936 w Krakowie w szpitalu OO. Bonifratrów. Pochowany został na cmentarzu w [[Raciborowice (województwo małopolskie)|Raciborowicach]] w dniu 1 sierpnia 1936.
| |||