Dzieje Rusi Kijowskiej są przedmiotem zasadniczego sporu między historiografią ukraińską i rosyjską. W obu przypadkach Ruś Kijowska uważana jest za początek odpowiednio państwa ukraińskiego i rosyjskiego<ref>{{Cytuj |autor = Andreas Kappeler |tytuł = Russland und die Ukraine. Verflochtene Biographien und Geschichten |data = 2012 |isbn = 978-3-205-78775-4 |miejsce = Wien/Köln/Weimar}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Anna Reid |rozdział = Chapter Ten Europe or Little Russia? Ukraina |tytuł = Borderland. A Journey Through the History of Ukraine |data = 2000 |isbn = 0-8133-3792-5 }}</ref>.
Historiografia rosyjska stara się wykazać, że Ruś Kijowska stanowi początek państwowości rosyjskiej. Wyakcentowuje się początek państwa w Nowogrodzie Wielkim. Podkreśla się upadek Kijowa w XII wieku, koniec jedności politycznej Rusi po 1132 roku, oddzielenie przez [[Andrzej Bogolubski|Andrzeja Bogolubskiego]] roli wielkiego księcia (seniora) od miejsca jego rezydowania w roku 1169. Następnie podkreśla się przetrwanie księstw Rusi Północno-Wschodniej i zanik księstw Rusi Południowo-Zachodniej, które zostały podbitewchłoniętych przez Litwę i Polskę. Dalej wskazuje się na władzę zwierzchnią [[Ruś Włodzimiersko-Suzdalska|wielkich książąt włodzimierskich]] na pozostałymi księstwami ruskimi, szczególnie rządy [[Aleksander Newski|Aleksandra Newskiego]] i początek gałęzi dynastii Rurykowiczów, która następnie rządzić będzie w [[WielkieCarstwo Księstwo MoskiewskieRosyjskie|państwieCarstwie moskiewskimRosyjskim]] aż do połowy1610 roku (z przerwą w XVIlatach wieku1598–1606). Stwierdza się, że ''od upadku w XII wieku Kijów i ziemie ukrainne nie odgrywały żadnej decydującej roli w sztuce ruskiej. Dawne, wielkie świątynie kijowskie uległy jeszcze przed najazdem tatarskim zaniedbaniu, następnie popadły w ruinę i były opuszczane przez duchowieństwo''<ref name=":50">{{Cytuj |autor = [[Vojeslav Molè|Wojsław Mole]] |tytuł = Sztuka rosyjska do roku 1914 |data = 1955 |miejsce = Wrocław, Kraków |wydawca = Zakład imienia Ossolińskich – Wydawnictwo |url = http://otworzksiazke.pl/images/ksiazki/sztuka_rosyjska/sztuka_rosyjska.pdf}}</ref>.
Zdaniem historiografii ukraińskiej to przede wszystkim terytorium współczesnej Ukrainy, związanejzwiązane w średniowieczu z Bizancjum, jest miejscem dziejów Rusi Kijowskiej, co czyni ją też początkiem państwowości ukraińskiej, a pretensje Rosji do dopatrywania się w Rusi Kijowskiej początków państwa moskiewskiego uważa się za produkt długotrwałej rosyjskiej dominacji politycznej<ref>{{Cytuj |autor = Tadeusz Stryjek |tytuł = Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość? Interpretacje dziejów narodowych w historiografii i debacie publicznej na Ukrainie 1991 – 2004 |data = 2004 |miejsce = Warszawa}}</ref>. Zarówno postać Ruryka jak i przeniesienie stolicy z Nowogrodu do Kijowa uważane bywają za wpół legendarne<ref>{{Cytuj |autor = Władysław A.Serczyk |tytuł = Historia Ukrainy |data = Wrocław 2009 |isbn = 978-83-04-04938-3 |s = s.20-21}}</ref>. Podkreśla się, że wiele najstarszych zabytków Rusi Kijowskiej i ją symbolizujące, takie jak Sobór Mądrości Bożej czy Ławra Pieczerska znajdują się w Kijowie. W historiografii ukraińskiej, a także polskiej i niemieckiej panuje pogląd, że dziedzictwo Rusi Kijowskiej przejęło [[Księstwo halicko-wołyńskie|księstwo halicko-włodzimierskie]]<ref>{{Cytuj |autor = Władysław A.Serczyk |rozdział = Rozdział Ziemia Halicka i Wołyńska |tytuł = Historia Ukrainy |data = 2009 |isbn = 978-8304-04938-3}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Andreas Kappeler |rozdział = Galizien-Wolhynien-Litauen-Pole: Die Ukraine im 13. bis 16 Jahrhundert |tytuł = Kleine Geschichte der Ukraine |data = 1994 |isbn = 3-406-37449-2 |miejsce = München}}</ref>. Twórca nowoczesnej historiografii ukraińskiej [[Mychajło Hruszewski]] uznał Ruś Kijowską za początek ukraińskich dziejów.
Przez długi czas brak niepodległego państwa ukraińskiego dawał ogromną przewagę historiografii rosyjskiej. Od roku 1991 sytuacja ulega zmianie i historycy ukraińscy związani z amerykańsko i kanadyjsko-ukraińską szkołą historyczną prowadzą samodzielne i szeroko zakrojone badania<ref>{{Cytuj |autor = Serhii Plokhy |tytuł = The Gates of Europe. A History of Ukraine. |data = 2017 |isbn = 978-0-465-05091}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Orest Subtelny |tytuł = Ukraine. A History |data = 1988 |miejsce = Toronto}}</ref>.
