Małorosja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
merytoryczne
drobne uściślające
Linia 1:
[[Plik:Pechat Malorossiyskogo prikaza (silver, 1686, GIM) by shakko.jpg|mały|Srebrna pieczęć Prikazu Małorosyjskiego z 1696 r. Państwowe Muzeum Historyczne w Moskwie]]
 
'''Małorosja,''' '''Małoruś''' (również ''Ruś Mała'', ''Mała Rosja'') – obszar historyczny; termin utrwalony w [[XIV wiek]]u w [[Nazewnictwo|nomenklaturze]] państwowej i [[Cerkiew prawosławna|cerkiewnej]] dla nazwania południowo-zachodnich ziem [[Ruś Kijowska|Rusi]], w przeciwieństwie do [[Wielkorosja|Wielkorusi]], czyli północno-wschodnich ziem ruskich. Nazwa wprowadzona pierwotnie dla oznaczenia [[Księstwo halicko-wołyńskie|księstwa halicko-wołyńskiego]] i [[Prawosławie|prawosławnej]] Metropolii Małoruskiej, następnie ruskich ziem [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Królestwa Polskiego]] i południowych ziem [[wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Po [[ugoda perejasławska|ugodzie perejasławskiej]] (1654) i [[rozejm andruszowski|rozejmie andruszowskim]] (1667) oficjalna nazwa podległego [[Carstwo Rosyjskie|Rosji]] [[Hetmanat]]u lewobrzeżnego (przekształconego następnie w [[Gubernia małorosyjska|gubernię małorosyjską]]), po [[II rozbiór Polski|II rozbiorze Polski (1793)]] również [[gubernia podolska|guberni podolskiej]], [[Gubernia wołyńska|wołyńskiej]] i [[Gubernia kijowska|kijowskiej]], a po 1832 całego [[Generał-gubernatorstwo kijowskie|Kraju Południowo-Zachodniego (generał-gubernatorstwa kijowskiego)]] Imperium Rosyjskiego. Nazwa przestała być używana oficjalnie w Rosji po [[Rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] i obaleniu [[samodzierżawie|caratu]]<ref>''Мала Русь, Мала Росія'' w: '' Енциклопедія українознавства'', Lwów 2000, {{ISBN|5-7707-4048-5}}, t. 4, s. 1447.</ref>. Dowódcy ''[[Biali (Rosja)|Białych]]'' (jak [[Anton Denikin]]<ref>[http://www.hai-nyzhnyk.in.ua/doc2/1919%2808%29.denikin.php ''Обращение генерала Деникина к населению Малороссии'' Август 1919 г.]</ref>) stosowali ją do końca [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej w Rosji]] (1920).
 
Nazwy „Mała Ruś” i „Małorusini” były nazwami własnymi, stosowanymi pierwotnie przez Ukraińców, m.in. przez kniaziów i metropolitów halickich i wołyńskich<ref name="Rusyna274" />, hetmana [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]]<ref name=":0">[[Aleksander Brückner]] (1903):