Stefan Korboński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
ujednol. w bibl., przywr. popr. ort., popr. lz, WP:SK
Linia 17:
 
== Życiorys ==
Od śmierci ojca w 1908 mieszkał z rodziną w [[Częstochowa|Częstochowie]], gdzie uczył się w miejscowym [[gimnazjum]] (obecnie liceum im. Henryka Sienkiewicza). Jako uczeń brał od stycznia do maja 1919 udział w [[Lwów#Obrona Lwowa (1918-1920)|obronie Lwowa]], dla udziału w której porzucił szkołę. Do wojska zgłosił się ponownie w lipcu 1920, podczas [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. Walczył w [[29 Pułk Strzelców Kaniowskich|29 pułkuPułku Strzelców Kaniowskich]]. Po zakończeniu wojny powrócił do częstochowskiego gimnazjum. W 1921 brał udział w [[III powstanie śląskie|III powstaniu śląskim]]. Po 15 dniach pobytu na froncie został odesłany jednak do Częstochowy, w celu zdania matury. Za udział w powstaniu został odznaczony [[Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi|Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi]]<ref name="często">{{cytuj stronę | url = http://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/1,35271,12583429,Absolwent__Sienkiewicza__spocznie_w_Panteonie_Wielkich.html | tytuł = Absolwent „Sienkiewicza” spocznie w Panteonie Wielkich Polaków | autor = Tadeusz Piersiak | data = 1 października 2012 | opublikowany = gazeta.pl | data dostępu = 1 października 2012}}</ref>.
 
W latach 20. mieszkał w [[Słupca|Słupcy]]; pracował jako nauczyciel w [[Pyzdry|Pyzdrach]].
Linia 25:
W 1925 związał się z ruchem ludowym. Wstąpił do [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”|PSL „Wyzwolenie”]], a od 1931 działał w [[Stronnictwo Ludowe|Stronnictwie Ludowym]]. W 1930 brał udział w Kongresie [[Centrolew]]u (Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu) w [[Kraków|Krakowie]]. Od 1936 był przewodniczącym SL w województwie [[Białystok|białostockim]].
 
Został awansowany do stopnia [[Podporucznik|podporucznikapodporucznik]]a pospolitego ruszenia ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 lipca 1925 i w 1934 zweryfikowany ze 185. lokatą w korpusie oficerów piechoty<ref>{{cytuj stronę|url=http://archive.is/5MP7u|tytuł=Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Stefan Korboński|opublikowany=officersdatabase.appspot.com|data dostępu=27 lutego 2017}}</ref>.
 
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] służył w [[57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej|57 pułku piechoty]] w stopniu [[Porucznik|porucznikaporucznik]]a. Jego oddział znalazł się na tej części terytorium Rzeczypospolitej, która po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939]] była okupowana przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Korboński dostał się do niewoli sowieckiej, jednak udało mu się uciec i wkrótce powrócił do okupowanej przez [[Niemcy|Niemców]] [[Warszawa|Warszawy]], gdzie podjął działalność konspiracyjną w ramach [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]] i [[Armia Krajowa|AK]]. Jednocześnie działał w podziemnym [[Stronnictwo Ludowe „Roch”|Stronnictwie Ludowym „Roch”]]. Stefan Korboński wraz z żoną [[Zofia Korbońska|Zofią]] kierował radiostacją, która z terenu okupowanego kraju codziennie przekazywała do Londynu bieżące informacje, retransmitowane następnie do Polski przez rozgłośnię „[[Świt (radiostacja)|Świt]]”. Do 1944 rozgłośnia ta, umiejscowiona w Anglii, skutecznie sprawiała wrażenie rozgłośni fonicznej, nadającej z terenu kraju (dzięki szybkiemu serwisowi Korbońskich)<ref>[[Jan Nowak-Jeziorański]], „Kurier z Warszawy”, Warszawa 1989, Stefan Korboński: ''W imieniu Rzeczypospolitej'', Warszawa 1990.</ref>.
 
Członek [[Główna Rada Polityczna|Głównej Rady Politycznej]]<ref>Stanisław Dzięciołowski, ''Parlament Polski Podziemnej 1939–1945'', Warszawa 2004, s. 12.</ref>.
Linia 33:
Od 1940 był członkiem [[Polityczny Komitet Porozumiewawczy|Politycznego Komitetu Porozumiewawczego]], a w kwietniu 1941 objął funkcję szefa [[Kierownictwo Walki Cywilnej|Kierownictwa Walki Cywilnej]]. Na tym stanowisku zajmował się organizowaniem cywilnego ruchu oporu, a także kierował działalnością sądów podziemnych. Od lipca 1943 był szefem Oporu Społecznego w [[Kierownictwo Walki Podziemnej|Kierownictwie Walki Podziemnej]].
 
Po wybuchu [[powstanie warszawskie|Powstaniapowstania Warszawskiegowarszawskiego]] w sierpniu 1944 objął stanowisko dyrektora Departamentu Spraw Wewnętrznych w [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegaturze Rządu RP na Kraj]]. Za udział w powstaniu został odznaczony przez dowódcę AK [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari]]<ref name=WIEPW>{{cytuj książkę | tytuł = Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego | wydawca = Ars Print Production | miejsce = Warszawa | data = 1997 | strony = 96, 163 | isbn = 83-87-22401-4 | inni = [[Jan Kreusch]] (red.), [[Beata Balcerzak]] (oprac.) | tom = 4}}</ref>. Po aresztowaniu przez [[NKWD]] [[Jan Stanisław Jankowski|Jana Stanisława Jankowskiego]] w marcu 1945, objął funkcję [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegata Rządu RP na Kraj]] i sprawował ją do aresztowania przez NKWD w czerwcu 1945. Pełnił też ''de facto'' obowiązki przewodniczącego [[Rada Jedności Narodowej|Rady Jedności Narodowej.]]
 
Z więzienia został zwolniony po utworzeniu [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej]]. Po uwolnieniu powrócił do praktyki adwokackiej i działalności w ruchu ludowym, został członkiem ścisłego kierownictwa [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1945–1949)|Polskiego Stronnictwa Ludowego]], największego politycznego ugrupowania opozycyjnego wobec władz [[komunizm|komunistycznych]]. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1947 roku|wyborach ze stycznia 1947]] został wybrany na posła na [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] z okręgu [[Warszawa|warszawskiego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.monitorpolski.gov.pl/MP/1947/s/10/19/1|tytuł=Protokół z posiedzenia Państwowej Komisji Wyborczej w dniu 27 stycznia 1947 r. dla ogłoszenia rezultatu wyborów w całym Państwie|opublikowany=monitorpolski.gov.pl|data dostępu=5 lipca 2014}}</ref>.
Linia 76:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | autor = Piotr Stanek |tytuł = Stefan Korboński (1901–1989). Działalność polityczna i społeczna |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-602-9 |miejsce = Warszawa |wydawca = Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu |s = 398 |oclc = 883560364 }}
* {{cytuj książkę | autor =[[Grzegorz Mazur]] | tytuł =Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945| wydawca =Instytut Wydawniczy „Pax”| miejsce =Warszawa | rok =1987 | strony =391 | isbn =83-211-0892-X}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [httphttps://www.korbonski.ipn.gov.pl/ Serwis o Stefanie Korbońskim w portalu IPN]
* [http://washington.polemb.net/index.php?document=639 Uroczystości 20. rocznicy śmierci Stefana Korbońskiego w Amerykańskiej Częstochowie (Doylestown, PA)]
* [http://www.korbonscy.stosunki.pl/ Komitet wmurowania tablicy pamięci Stefana i Zofii Korbońskich w Warszawie]
 
{{Delegaci Rządu na Kraj}}
Linia 115 ⟶ 113:
[[Kategoria:Pochowani w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie]]
[[Kategoria:Podporucznicy II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni 1939-45 Star‎Star]]
[[Kategoria:Politycy emigracyjni]]
[[Kategoria:Politycy Polskiego Stronnictwa Ludowego (1945–1949)]]
Linia 132 ⟶ 131:
[[Kategoria:Zmarli w 1989]]
[[Kategoria:Żołnierze i działacze podziemia antykomunistycznego (1944–1956)]]
[[Kategoria:Polacy odznaczeni 1939-45 Star‎]]