Mykoła Łebed´: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot dokonuje drobnych zmian redakcyjnych oraz typograficznych
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
Linia 18:
 
== Życiorys ==
Syn krawca, absolwent [[Ukraińskie gimnazjum akademickie we Lwowie|ukraińskiego gimnazjum akademickiego]] we Lwowie<ref>[http://ru.tsn.ua/analitika/istoriya-z-grifom-sekretno-tipoviy-revolyucioner-mikola-lebed.html ''В'ятрович В.'' Історія з грифом секретно. Типовий революціонер Микола Лебедь.] {{lang|uk}}</ref>. W latach 1932-1934 łącznik Krajowej Egzekutywy [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] z Prowodem i zagranicą. Jeden z organizatorów [[Zabójstwo Bronisława Pierackiego|zamachu na ministra]] [[Bronisław Pieracki|Bronisława Pierackiego]]. Po zamachu uciekł przez [[Wolne Miasto Gdańsk]] do Niemiec, aresztowany po zejściu ze statku w [[Szczecin]]ie i wydany władzom polskim na osobiste polecenie [[Kanclerze Niemiec|kanclerza Rzeszy]] [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]], bez formalnego wniosku [[ekstradycja|ekstradycyjnego]] ze strony Polski<ref>{{Cytuj|autor = Robert Potocki, ''|tytuł = Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930–1939'', Lublin|data = 2003, Instytut|isbn Europy= Środkowo-Wschodniej, {{ISBN|83-917615-4-1}}, |miejsce = Lublin |wydawca = Instytut Europy Środkowo-Wschodniej |s. = 109. |oclc = 830495161 }}</ref>. Przewieziono go specjalnym samolotem do Warszawy. Po rozpoczętym 18 listopada 1935 procesie Łebed´, obok [[Stepan Bandera|Stepana Bandery]], wyrokiem sądu okręgowego w Warszawie z 13 stycznia 1936 został skazany na karę śmierci, którą na mocy [[amnestia|amnestii]] zamieniono na karę dożywotniego pozbawienia wolności oraz na utratę praw publicznych i obywatelskich honorowych na zawsze<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Wyrok na zabójców ministra Pierackiego | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 3 | data = Nr 9 z 14 stycznia 1936 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=44305}}</ref>.
 
{{osobny artykuł|Zabójstwo Bronisława Pierackiego}}
Linia 32:
W latach 1941-1944 Łebed´ kierował ze strony OUN-B rozmowami z [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegaturą Rządu na Kraj]] i [[Armia Krajowa|Armią Krajową]]. W roku 1944 Łebed´ był współtwórcą UHWR i sekretarzem generalnym do spraw zagranicznych [[Ukraińska Główna Rada Wyzwoleńcza|UHWR]]. W tym charakterze kierował rozmowami z Węgrami i pośredniczył w rozmowach [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]] z Niemcami.
 
Po zakończeniu Wielkiego Zjazdu UHWR (11- 15 lipca 1944 roku) Łebed´ został wysłany na Zachód na czele misji zagranicznej OUN-B i UHWR (pod nazwą [[Zagraniczne Przedstawicielstwo UHWR]]). Jej zadaniem było nawiązanie kontaktów zagranicznych dla uzyskania poparcia międzynarodowego dla podziemia na Ukrainie. Obok Łebedia w skład misji wchodzili o. [[Iwan Hrynioch]], [[Łew Szankowśkyj|Łew Szankowskyj]] i [[Myrosław Prokop]] (oprócz tego dwie radiotelegrafistki i personel pomocniczy. Równolegle do [[Szwajcaria|Szwajcarii]] wysłany został [[Jewhen Wreciona]]<ref>{{Cytuj|autor = Grzegorz Motyka ''|tytuł = Ukraińska partyzantka 1942-1960'', Warszawa|data = 2006, Instytut|isbn Studiów= Politycznych PAN {{ISBN|978-83-88490-58-3}} |miejsce = Warszawa |wydawca = Instytut Studiów Politycznych PAN |s. = 136, 622. |oclc = 838973434 }}</ref>.
 
W 1946 na emigracji we Włoszech próbował wraz z [[Iwan Hrynioch|Iwanem Hryniochem]] nawiązać pierwsze kontakty ze [[Strategic Services Unit]] (wywiadem USA), próby te zakończyły się jednak niepowodzeniem. W tym czasie Łebed´ napisał książkę pt. ''UPA'' (opublikowaną w 1946<ref>Mykoła Łebed ''UPA-Ukraïnska povstanska armiia: ïï heneza, rist i diï u vyzvoliniĭ borotbi ukraïnskoho narodu za ukraïnsku samostiĭnu sobornu derzhavu'', wyd. I 1946, Wyd. Biuro Prasowe UHWR, wyd. II 1987, Suchasnist, {{ISBN|3-89278-003-X}} [http://catalog.loc.gov/cgi-bin/Pwebrecon.cgi?v1=3&ti=1,3&Search_Arg=Lebed&Search_Code=NAME%40&CNT=25&PID=AAH_KXBI8Yq4FWHIEIazenqZEaX50&SEQ=20101203033651&SID=2 opis bibliograficzny] w [[Biblioteka Kongresu|Bibliotece Kongresu USA]]</ref>), uznaną przez m.in. [[Ihor Iljuszyn|Ihora Iljuszyna]] za tendencyjną na rzecz UPA<ref>Ihor Iljuszyn, ''UPA i AK. Konflikt w Zachodniej Ukrainie (1939–1945)'', Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2009, {{ISBN|978-83-928483-0-1}}, s.25-26.</ref>, w której „wybielał” swoją wojenną przeszłość<ref>[http://www.archives.gov/iwg/reports/hitlers-shadow.pdf Richard Breitman, Norman J.W. Goda, ''Hitler's Shadow: Nazi War Criminals, U.S. Intelligence, and the Cold War'']</ref>. W lipcu 1947 [[Counter Intelligence Corps|kontrwywiad Armii Stanów Zjednoczonych (CIC)]] w [[Rzym]]ie przyjął propozycję współpracy Łebedia, który zobowiązał się do informowania o ukraińskich grupach emigracyjnych, sowieckiej działalności w amerykańskiej strefie okupacyjnej i bardziej ogólnych informacji o Sowietach i Ukraińcach. Współpraca została nawiązana mimo zawartych w raporcie CIC opinii źródeł informacji, określających Łebedia jako ''znanego sadystę i niemieckiego kolaboranta''<ref>„A CIC report from July 1947 cited sources that called Lebed a ''well-known sadist and collaborator of the Germans''. Regardless, the CIC in Rome took up Lebed’s offer whereby Lebed provided information on Ukrainian émigré groups, Soviet activities in the U.S. zone, and information on the Soviets and Ukrainians more generally."[http://www.archives.gov/iwg/reports/hitlers-shadow.pdf Richard Breitman, Norman J.W. Goda, ''Hitler's Shadow: Nazi War Criminals, U.S. Intelligence, and the Cold War''] s.86.</ref>. Od grudnia 1947 roku przebywał w [[Monachium]] w [[Okupacja aliancka Niemiec i Austrii#Strefy okupacyjne istniejące do 1949 (teren dzisiejszych Niemiec)|amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec]], przeniesiony tam wraz z rodziną przez CIC, dla uniknięcia możliwości wysunięcia przez ZSRR wobec Włoch żądania [[ekstradycja|ekstradycji]] Łebedia, wobec zakończenia w grudniu 1947 amerykańskiej okupacji Włoch<ref>„In November 1947 Hrinioch requested on behalf of Bandera himself that the U.S. authorities move Lebed from Rome to Munich to protect him from Soviet extradition requests when American military government in Italy ended the following month."[http://www.archives.gov/iwg/reports/hitlers-shadow.pdf Richard Breitman, Norman J.W. Goda, ''Hitler's Shadow: Nazi War Criminals, U.S. Intelligence, and the Cold War''] s.86.</ref>.