Hezychazm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linki wewnętrzne i wykonuje drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 3:
[[Plik:Athos dochiariou axb01.jpg|thumb|<center>Monaster Dochiariu na półwyspie Athos.</center>]]
 
Charakterystyczna dla hezychazmu metoda modlitewnego skupienia jest potwierdzona dopiero w dokumentach z końca XIII wieku, choć wypływa z dawniejszej tradycji monastycznej Wschodu. Autorstwo traktatu poświęconego tej metodzie przypisuje się [[Symeon Nowy Teolog|Symeonowi Nowemu Teologowi]] ([[949]]–[[1022]]) lub [[Grzegorz Synaita|Grzegorzowi Synaicie]] ([[1255]]–[[1346]]). Entuzjastami nurtu hezychastycznego byli m.in. [[Atanazy I (patriarcha Konstantynopola)|Atanazy I]], [[Patriarcha Konstantynopola|patriarcha]] [[Konstantynopol]]a ([[1289]]–[[1293]], [[1303]]–[[1309]]); [[Theolēptos]] ([[1250]]–[[1321]]/[[1326]]), metropolita [[Filadelfia (Bizancjum)|Filadelfii]] w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]; cesarz [[Jan VI Kantakuzen]] ([[1341]]–[[1354]]) oraz świecki teolog [[Mikołaj Kabazylas]]. Doktrynę rozwinął jednak w sposób najpełniejszy dopiero [[Grzegorz Palamas]] ([[1296]]–[[1359]]), mnich z góry [[Athos]], od którego nazwiska hezychazm zwano często palamizmem. Jako drogę do stanu mistycznego, w którym oczom człowieka objawia się Światłość Boża (taka, jaką na [[TaborGóra (Izrael)Tabor|górze Tabor]] ujrzeli apostołowie) hezychaści zalecali powtarzanie w duchu krótkiej modlitwy: [[Modlitwa Jezusowa|„Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną”]], przyjęcie pozycji siedzącej z głową skłonioną ku brzuchowi i wstrzymywanie tchu.
 
Przeciwnicy Palamasa krytykowali psychosomatyczny aspekt metody hezychastycznej, oparty na rytuale modlitewno-ascetycznym. Naukę o „wyciszeniu” uznawali za niebezpieczny przesąd wiodący ku herezji. Przewodził im początkowo uczony mnich [[Barlaam z Kalabrii]], a jego stanowisko podzielali m.in. teolog [[Grzegorz Akyndyn]] oraz teolog i kronikarz [[Nicefor Gregoras]]. Złośliwi krytycy określali hezychastów jako ''omphaloskopoi'', „wpatrzonych w pępek”, nawiązując do popularnej wśród mnichów techniki koncentracji.
Linia 19:
 
== Bibliografia ==
# John Meyendorff, ''Introduction à l’étude de Grégoire Palamas'', Du Seuil, Paris 1959, 431 s. (przekład angielski George'aGeorge’a Lawrence’a: ''A Study of Gregory Palamas'', The Faith Press, London 1964, 245 s.).
# John Meyendorff, ''Byzantine Hesychasm: Historical, Theological and Social Problems'', Variorum, London 1974, 296 s., {{ISBN|0-902089-61-7}}.
# John Meyendorff, ''Byzantine Theology. Historical Trends and Doctrinal Themes'', Fordham University Press, New York 1983 (wydanie drugie), VIII + 243 s., {{ISBN|0-8232-0967-9}}.