Wikipedia

Osocznik: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Kenraiz (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
104 184 edycje
m drobne redakcyjne
Linia 1:
Zarządca'''Osocznik''' – zarządca królewski od [[XVI wiek|XVI]] do [[XVIII wiek|XVIII]] w. Obławnik biorący udział w osaczaniu zwierza.
 
== Pochodzenie nazwy ==
Według Gieorgija Karcowa<ref>[http://www.encyklopedia.puszcza-bialowieska.eu/index.php?dzial=haslo&id=300]</ref> termin osocznik pochodzi od słowa „sok”, oznaczającego śledzenie, chodzenie po śladach.
 
== Zakres czynności ==
Linia 11:
 
== W Puszczy Białowieskiej ==
O bytności osoczników na terenie [[Puszcza Białowieska|Puszczy Białowieskiej]] świadczy ustawa z roku [[1529]]. Wspomina o nich też „Ustawa na wołoki” z [[1557]] r.
 
''„Rewizor z leśniczym mają osoczników obierać, a nie więcej niż ich trzeba przy Puszczach i łowach naszych ustanowić i to nam hospodarowi, oznajmić, a na służbę dawać im po 2 [[Włóka (miara powierzchni)|włóki]] wolne od czynszu i wszelkich podatków”.''
 
Ordynacja Puszczy [[Król|JKM-ci]] leśnictwa Białowieskiego z roku [[1639]] omawia „powinności osoczników białowieskich”. Ustawa mówi o 277 osocznikach, którzy wraz z dziesiętnikami mają pilnować Puszczy, dokonywać napraw mostów i dróg do ostępów oraz uczestniczyć w łowach. Obowiązani byli (4 osoczników) zaopatrywać dwór królewski w [[Białowieża|Białowieży]], dozorować prac polowych oraz strzeżenia granic tych pól. Ustawa zwalnia osoczników od [[czynsz]]ów i [[podatek|podatków]].
Osocznicy podobnie jak strażnicy i strzelcy podlegali wyłącznie urzędowi łowieckiemu. W porównaniu z innymi poddanymi byli w znacznym stopniu uprzywilejowani.
Utrwalonym zwyczajem było utrzymywanie stanowisk osockich z ojca na syna. Dobrze zorganizowane i uposażone służby Puszczy Białowieskiej wielokrotnie wykazywały się oddaniem dla jej ochrony.
 
Osocznicy w Puszczy Białowieskiej byli rozmieszczeni nierównomiernie. W kwaterze [[Orzeszkowo (województwo podlaskie)|Orzeszkowskiej]] było ich – 122, w Dmitrowskiej – 101, Fałowskiej – 54. W [[1795]] r. Puszczy strzegło 16 osoczników.
Pod koniec XVIII w. stopniowo zastępowali ich strzelcy i gajowi dozorujący przyznane im tereny leśne.
 
Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze]] Rzeczypospolitej zarząd lasów objął Departament leśny „Adminirałtejstw kolegii” ([[1798]] r).) Zapoczątkowano wówczas zapoczątkowano rosyjski system gospodarki w lasach.
 
== Zobacz też ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Osocznik”