Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 28:
 
== Życiorys ==
Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium [[Jezuici|jezuickim]] w [[Szkodra|Szkodrze]], a następnie w San Demetrio Korone w [[Kalabria|Kalabrii]]{{r|Elsie}}. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym [[Jeronim De Rada|Jeronima de Radę]]. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne rozpoczął w 1901 w [[Neapol]]u, ale je przerwał by przenieść się na studia z zakresu fizyki{{r|Dervishi}}. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone [[językJęzyk albański|językowi albańskiemu]], w tym słownik francusko-albański.
 
Po wybuchu rewolucji młodoosmańskiej w Turcji powrócił do kraju{{r|Elsie}}. W listopadzie 1908 jako przedstawiciel Szkodry wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla [[Rząd Ismaila Qemala|rządu we Wlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[językJęzyk albański|alb.]]''Lidhja Kombetare''). W 1915 po zajęciu Szkodry przez oddziały czarnogórskie został uwięziony. Więzienie opuścił po przejęciu miasta przez armię austro-węgierską{{r|Elsie}}.
 
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]].
 
W 1957 jego szczątki powróciły do Albanii{{r|Dervishi}}. Imię Gurakuqiego nosi [[Uniwersytet w Szkodrze|uniwersytet w Szkodrze]].
 
== Dzieła ==