Gatunek (biologia): Różnice pomiędzy wersjami

 

=== Grupy mikrogatunków ===

 

<gallery mode="nolines" widths="180px">

== Próby definiowania gatunku ==

Biolodzy i taksonomowie podejmowali liczne starania celem zdefiniowania gatunku, od podstaw [[Morfologia (biologia)|morfologicznych]] po [[genetyka|genetyczne]]. Linneusz i jemu współcześni dawni systematycy mogli jedynie opisywać to, co widzieli: później formalnie określono to mianem gatunku morfologicznego albo typologicznego. Mayr podkreślił rolę izolacji rozrodczej, acz bywa ona trudna lub niemożliwa do wykazania{{r|Zelnio|speciesdfi}}. Późniejsi biolodzy usiłowali udoskonalić definicję Mayra przez tworzenie nowych koncepcji gatunku – kohezyjną (spójności) i „rozpoznawania partnera”{{r|whywe}}. Niektóre z tych pojęć są bardzo zbliżone, niekiedy nakładają się, stąd nie jest łatwo ustalić ich liczbę: biolog R. L. Mayden odnotował około 24 definicji gatunku{{r|Claridge1997}}, zaś filozof nauk John Wilkins już 26{{r|Zelnio}}, a K. Lang 33 – opracowując w 1988 jedno z bardziej kompletnych zestawień{{r|koncepcjepl}}. Wilkins pogrupował owe pojęcia gatunku w kilka grup: (1) „agamogatunki”{{r|koncepcjepl}} dla organizmów rozmnażających się bezpłciowo (2) „gatunki biologiczne” dla organizmów izolowanych rozrodczo (3) „ekogatunki” oparte o nisze ekologiczne (4) gatunki ewolucyjne oparte o linię rozwojową (5) gatunki genetyczne wyodrębnione na podstawie puli genowej (6) gatunki morfologiczne oparte na fenotypach (7) gatunki taksonomiczne, czyli opisane tak, jak uznał to taksonom{{odn|Zachos|2016|s=79}} Natrafić można również na pogląd, wedle którego nie dysponujemy empirycznymi argumentami pomocnymi w odpowiedzi na pytanie o istotę gatunku, stąd też pozostaje ono pytaniem filozoficznym. Niektórzy autorzy próbują odwoływać się do uniwersalnej koncepcji gatunku, która jednak nigdy nie została opracowana i traktowana jest jako nieosiągalny ideał{{r|koncepcjepl}}. W [[filozofia przyrody|filozofii przyrody]] [[nominalizm]] zakłada, że gatunek nie jest rzeczywistym bytem, w odróżnieniu od osobników, a nazwa „gatunek” jedynie służy do określania osobników do siebie podobnych{{r|lastowski}}.

 

=== Gatunek typologiczny i morfologiczny ===

<ref name=libgen>{{cytuj książkę |autor = J. Bryan Nelson |tytuł = Pelicans, Cormorants, and Their Relatives |rok = 2006 |wydawca = Oxford University Press |isbn = 9780198577270 |strony = 556}}</ref>

<ref name=lastowski>{{Cytuj | autor = Krzysztof Łastowski | tytuł = Dwieście lat idei ewolucji w biologii Lamarck — Darwin — Wallace | url = http://kosmos.icm.edu.pl/PDF/2009/257.pdf | czasopismo = Kosmos. Problemy nauk biologicznych | wolumin = 58 | numer = 3–4 (284–285) | data = 2009 | s = 257-271 | język = pl | typ nośnika = pdf}}</ref>

}}