Historia Paragwaju: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Bot dokonuje drobnych zmian redakcyjnych oraz typograficznych przy użyciu AWB
→‎Do 1864: Poprawiono gramatykę
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej
Linia 2:
 
== Do 1864 ==
Pierwotnie obszar współczesnego Paragwaju zamieszkiwali [[Indianie]], w szczególności [[Guarani]]. W 1. połowie XVI rozpoczęło się osadnictwo europejskie przez [[Hiszpanie|HiszpanHiszpanów]]; w 1537 roku założyli miasto [[Asunción]]. Chrystianizację Indian powierzono [[jezuici|jezuitom]], których misje (''reducciones'') poskutkowały powstaniem [[państwo nieuznawane|quasi-państwa]], zwanego potocznie Republiką Guaranów. Do czasu likwidacji zakonu w 1767 władzę, zarówno duchowną jak i świecką, sprawowali jezuici{{r|ct}}. Zanim do tego doszło, przez blisko 150 lat zarządzali blisko 150 tys. Indian Guarani w około 30 ''reducciones''{{r|brt}}. Po likwidacji zakonu państwo przeszło we władanie ówczesnej Hiszpanii. Do 1776 administracyjnie należało do [[Wicekrólestwo Peru|Wicekrólestwa Peru]], a następnie [[Wicekrólestwo La Platy|Wicekrólestwa La Platy]]. W latach 1717–1735 Paragwaj był objęty antykrólewskim powstaniem comuneros (''Revolución Comunera''). W 1810 doszło do obalenia władzy hiszpańskiej w [[Buenos Aires]], w maju 1811 w Asunción wybuchło powstanie antyhiszpańskie{{r|ct}}; [[11 maja]] 1811 ogłoszono niepodległość{{r|brt}}.
 
Po obaleniu władzy hiszpańskiej szybko wyznaczono [[Dyktatura wojskowa|juntę]] przewodzoną przez [[Fulgencio Yegros]]a, w rzeczywistości jednak większy wpływ miał [[José Gaspar Rodríguez de Francia]]. Kongres zwołany przez Francię 12 października 1813 proklamował utworzenie Republiki Paragwaju, uniezależniając ją od władz w [[Buenos Aires]]{{r|brt}}. Pierwsze pół wieku niepodległości było dla Paragwaju okresem stabilizacji politycznej i rozwoju gospodarczego pod rządami Francii (od 1814 do 1840, kiedy zmarł{{r|brt}}), następnie rodziny Lópezów – [[Carlos Antonio López|Carlosa Antonia]] (1844–1862) i [[Francisco Solano López|Francisca Solana]] (1862–1870). W międzyczasie – w 1842 – zniesiono niewolnictwo, a następnie za rządów Carlosa Antonia zlikwidowano misję kościelną (panowała polityka antyklerykalna). Paragwaj był państwem izolowanym – [[Brazylia]] uznała jego niepodległość w 1844{{r|ct}}, [[Argentyna]] w 1852, kiedy obalono ówczesnego dyktatora ([[Juan Manuel de Rosas]]){{r|brt}}. Paragwaj prowadził politykę samowystarczalności ekonomicznej, stworzono model państwa o [[egalitaryzm|egalitarnym]] społeczeństwie, w znacznym stopniu kontrolującym gospodarkę, dysponującym większością ziemi i posiadającym monopol w handlu zagranicznym{{r|ct}}. Carlos Antonio López starał się w swoich rządach „otworzyć” Paragwaj na pozostałe państwa i postępującą modernizację{{r|brt}}.