Jacek Kuroń: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, drobne techniczne |
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka |
||
Linia 35:
==== Działalność w ZMP i ZHP ====
W 1949 został działaczem [[Związek Młodzieży Polskiej|Związku Młodzieży Polskiej]]. Od 1952 pracował jako etatowy instruktor w wydziale harcerskim stołecznego ZMP, wstąpił wówczas do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]]. W 1953 został przewodniczącym zarządu uczelnianego ZMP na [[Politechnika Warszawska|Politechnice Warszawskiej]]. W listopadzie 1953 usunięto go z tej organizacji, jak i z PZPR za krytykę koncepcji ideowej związku. Od 1955 studiował na [[Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziale Historycznym]] [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]], w 1956 ponownie został przyjęty do PZPR (pracę magisterską ''Elementy faszyzmu w ideologii Obozu Narodowej Demokracji (1919–1926)'', napisaną pod kierunkiem [[Żanna Kormanowa|Żanny Kormanowej]], obronił w 1964<ref name="ih">{{Cytuj książkę | autor = Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk | tytuł = Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945–2000 | wydawca = Wydawnictwo Arkadiusz Wingert | miejsce = Kraków | data = 2010 | strony = 220}}</ref>). Uczestniczył w ruchu studenckim dążącym do powstania aktywnych politycznie organizacji młodzieży studenckiej i robotniczej (takich jak [[Rewolucyjny Związek Młodzieży]], [[Związek Młodzieży Socjalistycznej (1957–1976)|Związek Młodzieży Socjalistycznej
W grudniu 1956 uczestniczył w zjeździe łódzkim, na którym odbudowano [[Związek Harcerstwa Polskiego]]. Wybrany do Naczelnej Rady Harcerskiej oraz do komisji prawa i przyrzeczenia harcerskiego, która opracowała nową deklarację, treść przyrzeczenia i prawa, przyjęte w 1957. W latach 1956–1957 współorganizował drużynę [[Walterowcy|walterowską]], a w 1958 Hufiec Walterowski, którego do 1961 był komendantem. Opowiadał się za systemem wychowawczym nastawionym na współdziałanie w małych grupach, zespołowość, aktywność społeczną, osiąganie przez zespoły dziecięce konkretnych coraz trudniejszych celów. Krytycznie odnosił się do nadrzędnego autorytetu drużynowych, licząc na rozwój samorządności zespołów dziecięcych. W latach 1961–1964 pracował w [[Główna Kwatera ZHP|Głównej Kwaterze ZHP]], gdzie pełnił m.in. funkcję kierownika wydziału pracy nad systemem, następnie zastępcy kierownika działu harcerskiego, a w okresie 1961–1963 członka Głównej Kwatery ZHP. Był aktywny jako publicysta w pismach „[[Drużyna (czasopismo)|Drużyna]]” (gdzie pracował jako redaktor 1957–1961), „[[Na Przełaj]]”, „[[Harcerstwo (czasopismo)|Harcerstwo]]”<ref>{{Cytuj książkę|autor=Andrzej Friszke|tytuł=Związek Harcerstwa Polskiego 1956–1963. Społeczna organizacja wychowawcza w systemie politycznym PRL|opublikowany=Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Krytyki Politycznej|miejsce=Warszawa|rok=2016}}</ref>.
Linia 61:
Od 1978 wchodził w skład redakcji niezależnego kwartalnika „[[Krytyka (kwartalnik)|Krytyka]]”. W 1978 uczestniczył w spotkaniach na granicy z przedstawicielami opozycji w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] – [[Karta 77|Karty 77]]. Od 1978 wykładał w ramach [[Towarzystwo Kursów Naukowych|Towarzystwa Kursów Naukowych]]<ref name="kuron.pl">{{Cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20131031125942/http://www.kuron.pl/biogram.html|tytuł=Jacek Kuroń – biogram|autor=Bożena Janiszewska|data=10 grudnia 2007|opublikowany=kuron.pl|data dostępu=2017-01-02}}</ref>. W pierwszych miesiącach 1979 prowadzono przeciw niemu akcje „bojówek” tworzonych przez [[Federacja Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej|Federację Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej]], podczas których posuwano się do przemocy fizycznej i psychicznej, co zakończyło się pobiciem członków jego rodziny 21 marca 1979<ref name="gracze32" /><ref>{{Cytuj książkę|autor=Andrzej Friszke|tytuł=Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności|wydawca=Znak, ISP PAN|miejsce=Kraków|rok=2011|strony=375–387}}</ref>.
Należał do organizatorów i doradców niezależnego ruchu robotniczego, współpracował z pismem „[[Robotnik (dwutygodnik KOR)|Robotnik]]” i [[Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża|Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża]]. W lipcu i sierpniu 1980 organizował sieć informacji o ruchu strajkowym. Zatrzymany 20 sierpnia 1980 podczas narady w jego mieszkaniu, 28 sierpnia zarzucono mu „udział w związku posługującym się nazwą <Komitet Samoobrony Społecznej KOR>, którego działanie jest przestępcze polegające m.in. na rozpowszechnianiu wydawnictw pozbawionych debitu komunikacyjnego”. Zwolniony po podpisaniu [[
==== Od sierpnia 1980 do stanu wojennego ====
Linia 84:
Od 1991 do 2001 sprawował mandat posła na Sejm [[Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1991–1993)|I]], [[Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji (1993–1997)|II]] i [[Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej III kadencji (1997–2001)|III]] kadencji. Należał do założycieli [[Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna|Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna]], [[Unia Demokratyczna|Unii Demokratycznej]] i [[Unia Wolności|Unii Wolności]]<ref>{{Cytuj książkę|autor=Katarzyna Chimiak|tytuł=ROAD. Polityka czasu przełomu. Ruch Obywatelski-Akcja Demokratyczna 1990–1991|wydawca=Fundacja Lorga|miejsce=Warszawa|rok=2010}}</ref>. Był zwolennikiem podtrzymania ewolucyjnych przemian, budowania możliwie szerokiej jedności na rzecz demokracji, samorządności społecznej, sprzeciwiał się hasłom dekomunizacji i lustracji, m.in. w czasie kryzysu politycznego w czerwcu 1992<ref>{{Cytuj książkę|autor=Arkadiusz Nyzio|tytuł=Rządzić znaczy służyć? Historia Unii Demokratycznej (1991–1994)|wydawca=PiT|miejsce=Kraków|rok=2014}}</ref>.
W [[
W 2000 wraz z drugą żoną [[Danuta Kuroń|Danutą Kuroń]] założył [[Uniwersytet powszechny|Uniwersytet Powszechny]] im. Jana Józefa Lipskiego w [[Teremiski|Teremiskach]], którego został pierwszym rektorem<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.teremiski.edu.pl/o-nas|tytuł=O nas|opublikowany=teremiski.edu.p|data dostępu=2017-01-02}}</ref>.
Linia 91:
== Poglądy ==
W publikacjach o charakterze ideotwórczym (m.in. ''Zasady ideowe'' z 1978) określał się jako zwolennik lewicy antytotalitarnej i antykomunistycznej. Celem politycznym była niepodległa Polska o ustroju demokratyczno-parlamentarnym z wielopartyjnością, rozwiniętymi samorządami różnych szczebli i specjalności, aktywnością małych grup, skupionych na rozwiązywaniu konkretnych problemów. Deklarował się jako [[
Podobnie myślał po 1989 o stosunkach z sąsiadami. Tragiczne doświadczenia z przeszłości radził pozostawić historykom, nie powinny one według niego utrudniać współczesnych stosunków i budowania pokojowej przyszłości oraz przyjaźni między narodami<ref>{{Cytuj pismo|autor=Jacek Kuroń|tytuł=„Wyznanie” – do ludzi ruchu G.A.N.|czasopismo=Nigdy Więcej|data=1996|issn=1428-0884|wolumin=nr 3|url=http://www.nigdywiecej.org/pdf/pl/pismo/03/10_Wyznanie.pdf|data dostępu=2017-02-14}}</ref>. Opowiadał się zawsze za szukaniem dialogu i porozumienia, przeciwko przymuszaniu innych do wyznawania win. Wskazywał, że należy mówić o winach własnych, licząc na stworzenie sytuacji dialogu. W 2002 był jednym z inicjatorów i uczestników modlitwy polskich polityków i dziennikarzy na [[Cmentarz Łyczakowski we Lwowie|cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie]] nad grobami polskich i ukraińskich żołnierzy poległych w [[Bitwa o Lwów (1918–1919)|bitwie o Lwów]] w 1918<ref name=":1" /><ref name="wcowierzył" />. Publicznie występował także przeciwko łamaniu praw człowieka w [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]] i [[Tybetański Region Autonomiczny|Tybecie]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,3626057.html|tytuł=Jacek Kuroń, 1934–2004|autor=Anna Bikont, Joanna Szczęsna|data=18 września 2006|opublikowany=wyborcza.pl|data dostępu=2017-01-02}}</ref>.
Pod koniec życia miał poczucie porażki transformacji ekonomiczno-społecznej, związanych z tym barier społecznych, zbyt wielkiego marginesu biedy, pozostawienia dużych grup poza aktywnością społeczną, udziałem w kulturze, słabości ruchów samorządowych. Wiązał to z dominacją jednej ideologii – [[
== Odznaczenia i wyróżnienia ==
| |||