Jod: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa przek., WP:SK, źródła/przypisy |
artykuł wymaga uzupełnienia źródeł zgodnych z Wikipedia:Wiarygodne źródła (artykuły o tematyce medycznej), drobne redakcyjne, naprawa martwych linków |
||
Linia 115:
== Występowanie ==
{{fakt|Jod należy do pierwiastków mało rozpowszechnionych w przyrodzie. Większe jego ilości występują w wodzie morskiej i solankach, towarzyszy także pokładom [[Azotan potasu|saletry potasowej]], np. w [[Chile]]. Występuje również w wielu codziennych produktach spożywczych takich jak mleko, jaja, warzywa czy ryby, o ile pochodzą z terenów, gdzie jod występuje w glebie i w wodzie.
== Związki i reaktywność jodu ==
Linia 134:
== Zastosowanie ==
Jod ma zastosowanie w produkcji barwników oraz w fotografii. W medycynie stosowany jest w leczeniu i profilaktyce chorób tarczycy oraz jako [[Dezynfekcja|środek dezynfekujący]] w formie [[jodyna|jodyny]]. [[Izotopy]] promieniotwórcze <sup>123</sup>I oraz <sup>131</sup>I mają zastosowanie w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tarczycy<ref name="Hupf">{{cytuj pismo|autor=Hupf, H.B.|tytuł=Production of Iodine-123 for medical applications|czasopismo=The International Journal of Applied Radiation and Isotopes|wolumin=19|wydanie=4|strony=345–351|rok=1968|autor2=Eldridge, J.S.|autor3=Beaver, J.E|doi=10.1016/0020-708X(68)90178-6|pmid=5650883}}</ref><ref name="Doskocz">{{Cytuj pismo|autor=Marek Doskocz|tytuł=<sup>131</sup>I – nie taki straszny. Wywiad z panem Cyprianem Świętaszczykiem|url=http://web.archive.org/web/20160305023053/http://otwarta-innowacja.pl/index.php/wydania/104-wydanie-2013-3/183-131i-nie-taki-straszny-wywiad-z-panem-cyprianem-swietaszczykiem|czasopismo=Otwarta Innowacja|wolumin=nr 3|strony=9–12|data=2013|data dostępu=2013-11-04}}</ref>. Jod służy też do wykrywania [[skrobia|skrobi]] w analizie chemicznej ([[próba jodowa]]), w formie jodyny bądź [[Płyn Lugola|płynu Lugola]]. Ponadto pary jodu wykorzystywane są do wywoływania płytek do [[TLC (chemia)|chromatografii cienkowarstwowej]].
== [[Biologiczne znaczenie pierwiastków|Znaczenie biologiczne]] ==
{{dopracować|sekcja|więcej przypisów=2018-06}}
Jod jest dla człowieka niezbędnym [[Biologiczne znaczenie pierwiastków|mikroelementem]]. Jest on dostarczany z pożywieniem i wodą. Gleby i woda okolic nadmorskich są najbogatsze w jod, im dalej od morza gleby są coraz uboższe w ten pierwiastek. Najmniej jodu jest w glebie i wodzie okolic górskich i podgórskich. Ciało zdrowego człowieka zawiera 30–50 mg jodu. Najwięcej jodu występuje w [[Tarczyca|tarczycy]], która ma zdolność aktywnego gromadzenia tego pierwiastka. Bez jodu niemożliwa jest produkcja w pęcherzykach tarczycy [[tyroksyna|tyroksyny]] (T4) i [[Trijodotyronina|trójjodotyroniny]] (T3), niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek organizmu.
Linia 143 ⟶ 144:
Niedostatek jodu u dzieci zmniejsza zdolność uczenia się, spowalnia wzrost i rozwój fizyczny w okresie pokwitania. U dorosłych może upośledzać funkcje rozrodcze, utrudniać utrzymanie ciąży, prowadzić do niewydolności tarczycy i w konsekwencji do zahamowania funkcji wielu narządów i procesów życiowych organizmu.
Dobowe zapotrzebowanie na jod jest bardzo małe, ok. 200 [[mikrogram]]ów, w ciągu całego życia potrzeba zatem zaledwie kilka gramów jodu. Niektóre warzywa głównie z rodziny
{| class="wikitable"
Linia 234 ⟶ 235:
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj pismo|autor=K. Przewłocki, K. Ślizowski|tytuł=Występowanie jodu w środowisku naturalnym|url=http://web.archive.org/web/20160310103115/http://www.min-pan.krakow.pl/Wydawnictwa/GSM232/przewlocki-slizowski.pdf|czasopismo=Gospodarka Surowcami Mineralnymi|wydanie=2|wolumin=23|strony=17–26|język=pl|data=2007}}
{{Pierwiastki chemiczne}}
| |||