Wersja z 09:49, 1 lip 2018 edytuj Jacek555 (dyskusja \| edycje) Członkowie Komitetu Arbitrażowego, Redaktorzy 39 288 edycji m lit. ← poprzednia edycja		Wersja z 10:52, 1 lip 2018 edytuj anuluj edycję Jacek555 (dyskusja \| edycje) Członkowie Komitetu Arbitrażowego, Redaktorzy 39 288 edycji m drobne merytoryczne, źródła/przypisy następna edycja →
Linia 1: '''Wiorsta''' ({{w języku\|ru\|Верста}} [''wiersta'']) – dawna ([[Układ SI\|niemetryczna]]) [[Rosja\|rosyjska]] miara długości. Wielkość tej jednostki miary była zróżnicowana, bowiem zależała od długości [[sążeń\|sążnia]]. Prawo [[Imperium Rosyjskie\|Imperium Rosyjskiego]] ustanowiło system miar w 1835{{r\|pwn_miary}} i wiorsta (liczona jako 500 sążni) stanowiła równowartość 1,0668 [[kilometr\|km]]. Wiorsta była stosowana także na części [[Systemy miar stosowane na ziemiach polskich\|ziem polskich]] – w [[Królestwo Polskie (kongresowe)\|Królestwie Polskim]] (''Kongresówce'') od 1849{{r\|pwn}} do wprowadzenia systemu metrycznego w 1918{{r\|pwn_miary}}. „[[s:M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego\|Słownik ilustrowany języka polskiego]]” [[Michał Arct\|Michała Arcta]] (1916) określał wielkość wiorsty jako 1064,5 metra{{r\|Arct}}. Wzdłuż dróg Kongresówki ustawiano drewniane słupy wiorstowe, które zostały wprowadzone „Postanowieniem Namiestnika Królestwa z 28. września 1825 o zaprowadzeniu słupów werstowych przy wszystkich traktach pocztowych”. Postanowienie nakazywało, by na każdym słupie „''wyrażona być powinna na tablicy liczba wierst między jedną a drugą stacją, a na dole liczba wierst całego traktu, rachując od Warszawy do głównego jakiego punktu. Pod tablicą ma być wypisane miasto lub wieś, na którego gruncie słup się znajduje. Wszystkie napisy mają być wyrażone na polu białym kolorem czarnym, a na polu czarnym kolorem białym''”{{#tag:ref\|Objaśnienie planszy pt. „Wzór na słupy werstowe i znaki setkowe i mostkowe, sygnowanej 20 kwietnia 1833 przez Dyrekcję Komunikacji Lądowych w Warszawie”. AGAD. Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych{{r\|Majdowski}}.\|group=uwaga\|name=uwaga1}}. Z kolei oznaczenia setkowe i mostowe wykonywano z kamiennych, w formie lekko obrobionych prostopadłościanów. Odpowiednie oznaczenie miało być nanoszone czarną farbą na białej apli. W zależności od rodzaju znaku, apla była owalna lub prostokątna. Postanowienie zostało jednak szybko (w dwa dni) zmienione postanowieniem Rady Administracyjnej{{#tag:ref\|Postanowienie Rady Administracyjnej z 22 kwietnia/4 maja 1833{{r\|Majdowski}}.\|group=uwaga\|name=uwaga2}}, która zdecydowała „o przemalowaniu na kolory w państwie rosyjskim używane: słupów, szlabanów, latarń i celbud”{{#tag:ref\|Celbuda – pomieszczenie, w którym pobierano myto drogowe{{r\|Majdowski}}.\|group=uwaga\|name=uwaga3}}. Oznaczenia drogowe – także te stare – miały, w terminie do końca 1834 roku, został przemalowane na kolorystykę trójbarwną, w kolorach: czarnym, pomarańczowym i białym na ukośnych pasach. Po dziesięciu latach namiestnik nakazał, by drogowskazy uzupełnić o napisy w języku rosyjskim{{r\|Majdowski}}. 7 wiorst, czyli 7146 [[metr]]ów, stanowiło 1 [[Mila polska\|milę polską]] (''mila 7-wiorstowa''){{r\|Gloger}}. Linia 10 ⟶ 12: == Zobacz też == * [[Miary rosyjskie]] == Uwagi == {{Uwagi\| }} == Przypisy == Linia 19 ⟶ 25: <ref name="Arct">{{Cytuj książkę \| autor = [[Michał Arct]] \| tytuł = Słownik ilustrowany języka polskiego \| wydawca = M. Arcta \| miejsce = Warszawa \| data = 1916 \| seria = \| url https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_ilustrowany_j%C4%99zyka_polskiego/Wiorsta}}</ref> <ref name="Czerny">{{Cytuj książkę \| autor = Andrzej Czerny (red.) \| tytuł = Powstanie i etapy rozwoju map topograficznych do końca XIX wieku [w:] Dawne mapy topograficzne w badaniach geograficzno-historycznych \| wydawca = Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej \| miejsce = Lublin \| data = 2015 \| seria = \| url = http://phavi.umcs.pl/at/attachments/2016/0708/103742-czerny-dawne-mapy-07-07-low-res.pdf \| strony = 11-84 \| isbn = 978-83-939172-2-8}}</ref> <ref name="Majdowski">{{Cytuj pismo \| autor = Andrzej Majdowski \| tytuł = O znakach drogowych w Królestwie Polskim \| czasopismo = Ochrona Zabytków \| wydanie = 185 \| wolumin = 47/2 \| strony = 211-214 \| język = pl \| data = 1994 \| url = http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1994-t47-n2_(185)/Ochrona_Zabytkow-r1994-t47-n2_(185)-s211-214/Ochrona_Zabytkow-r1994-t47-n2_(185)-s211-214.pdf}}</ref> }}

Wiorsta: Różnice pomiędzy wersjami