Wikipedia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Przypisy: akt., linki zewnętrzne
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{Uczelnia infobox
|nazwa uczelni = Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
|nazwa łacińska = ''Universitas Studiorum Mickiewicziana Posnaniensis'' (nazwa łacińska tradycyjna: ''Alma Mater Posnaniensis'')
|nazwa angielska = Adam Mickiewicz University in Poznań
|kod języka =
Linia 15:
|adres = ul. Wieniawskiego 1<br />61-712 Poznań
|godło =
|liczba pracowników = 5 1755175<ref name="stan">{{Cytuj stronę | url = https://bip.amu.edu.pl/stan-zatrudnienia-i-liczba-studiujcych-w-uam/stan-zatrudnienia-i-liczba-studiujacych-uam | tytuł = Stan zatrudnienia i liczba studiujących w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | opublikowany = Biuletyn Informacji Publicznej | język = pl | data dostępu = 2018-07-03}}</ref> (31.12.2017)
|liczba pracowników naukowych = 2 9952995<ref name="stan" />(31.12.2017)
|drużyna sportowa =
|liczba studentów = 40 358<ref name="stan" /> (31.12.2017)
|rektor = prof. dr hab. [[Andrzej Lesicki]]
|członkostwo = [[Socrates-Erasmus]]
|kod mapy = Poznań
|stopniN = 52 |minutN = 24 |sekundN = 5227
|stopniE = 16 |minutE = 54 |sekundE = 56
|minutN = 24
|sekundN = 27
|stopniE = 16
|minutE = 54
|sekundE = 56
|współrzędne =
|opis miejsca = Rektorat UAM
Linia 37 ⟶ 33:
[[Plik:Poznańskie słowiki.jpg|mały|upright=1.2|Wnętrze Auli Uniwersyteckiej]]
 
'''Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu''' (UAM) – powołany w 1919 roku państwowy uniwersytet z siedzibą w [[Poznań|Poznaniu]], sięgający korzeniami roku 1611. Jest trzecim uniwersytetem w Polsce<ref>[http://www.perspektywy.pl/RSW2018/ranking-uczelni-akademickich Ranking Uczelni Akademickich 2018].</ref>.
 
== Nazwa ==
Pierwszą nazwą uczelni pojawiającą się w dokumentach jest '''''Uniwersytet Polski w Poznaniu''''', użytą w obwieszczeniu Komisariatu [[Naczelna Rada Ludowa|Naczelnej Rady Ludowej]] z dnia 30 stycznia 1919 r., powołującym z dniem 1 kwietnia 1919 Wydział Filozoficzny jako zaczątek Uniwersytetu<ref>[http://old.amu.edu.pl/images/bip/full_size/Obwieszczenie_01.html Obwieszczenie Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 30 stycznia 1919 roku, powołujące Wydział Filozoficzny jako zaczątek Uniwersytetu Polskiego w Poznaniu z dniem 1 kwietnia 1919 roku].</ref>. Rozporządzeniem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 10 maja 1919 uczelnia otrzymała nazwę '''''Wszechnica [[Piastowie|Piastowska]]'''''<ref name="old.amu.edu.pl">[http://old.amu.edu.pl/images/bip/full_size/DziennikUrzedowy.html Rozporządzenie o zmianie nazwy uniwersytetu w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 1920 r. (Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej z dnia 26 maja 2019 r., nr 24, poz. 219)].</ref>. Na wniosek senatu uczelni, [[Premierzy i szefowie resortów II Rzeczypospolitej#Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej|minister byłej Dzielnicy Pruskiej]] [[Władysław Seyda]], rozporządzeniem z dnia 10 kwietnia 1920 postanowił, że urzędowa nazwa uczelni brzmieć będzie '''''Uniwersytet Poznański'''''<ref name="old.amu.edu.pl" />. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w latach 1940–1944, Uniwersytet Poznański działał w [[Warszawa|Warszawie]] jako [[Tajne nauczanie|tajny]] '''''Uniwersytet Ziem Zachodnich'''''. 24 grudnia 1955 patronem Uniwersytetu został [[Adam Mickiewicz]] – uczelnia otrzymała nazwę w brzmieniu '''''Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu'''''<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WMP19560010001&type=2 Uchwała Nr 1037 Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1955 r. w sprawie nadania Uniwersytetowi Poznańskiemu nazwy „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu”].</ref>. Oficjalnie stosowano jednak nazwę '''''Uniwersytet im. Adama Mickiewicza''''', która uchwałą senatu uczelni w dniu 25 stycznia 2010 uzupełniona została o słowa '''''w Poznaniu'''''<ref>[http://pracownicy.amu.edu.pl/dokumenty-uam/statut-uam/uchwaa-nr-1252010-senatu-uam-z-dnia-25-stycznia-2010-r.-o-zmianie-uchway-senatu-uam-nr-592006-z-dnia-19-czerwca-2006-r.-w-sprawie-statutu-uam § 2 ust. 1 uchwały nr 125/2010 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2010 r. o zmianie uchwały Senatu UAM nr 59/2006 z dnia 19 czerwca 2006 r. w sprawie statutu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu].</ref>.
 
== Historia ==
* '''28 października 1611''' – na mocy przywileju królewskiego [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] [[Kolegium jezuickie w Poznaniu|Kolegium Jezuickie]] zaistniało jako pierwszy w [[Poznań|Poznaniu]] [[uniwersytet]]. [[Przywilej]] króla Zygmunta III Wazy został potwierdzony przez króla [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] w 1650 i króla [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] w 1678. Na podstawie tych przywilejów nadawano w Poznaniu stopnie i tytuły magistra oraz doktoraty.
* '''29 marca 1851''' – polski radny Salkowski przedłożył w Radzie Miejskiej Poznania petycję w sprawie założenia w mieście uniwersytetu. Wszyscy radni obecni na sali (8 Polaków i 11 Niemców) podpisało się pod tym projektem, który następnie wysłano do [[Berlin]]a, celem zatwierdzenia przez władze pruskie. Władze centralne nie tylko nie wyraziły zgody, ale jeszcze udzieliły surowej nagany Radzie za przekraczanie swoich kompetencji. Istniała poważna obawa, że uczelnia mogłaby ożywić polskie życie intelektualne w mieście<ref>[[Zygmunt Boras]], [[Lech Trzeciakowski]], ''W dawnym Poznaniu'', [[Wydawnictwo Poznańskie]], Poznań, 1971, s.297-298 297–298.</ref>.
* '''30 stycznia 1919''' – Komisariat Naczelnej Rady Ludowej wydaje obwieszczenie o powołaniu z dniem 1 kwietnia 1919 Wydziału Filozoficznego, „jako zaczątku Uniwersytetu Polskiego w Poznaniu”.
* '''5 kwietnia 1919''' – na pierwszym posiedzeniu wielokierunkowego Wydziału Filozoficznego, spośród profesorów wybrano rektora uczelni, którym został prof. [[Heliodor Święcicki]]. Młodą Wszechnicę Piastowską wsparli profesorowie z Krakowa, Lwowa, Wilna i Warszawy. Za założycieli uczelni uznaje się lekarza [[Heliodor Święcicki|Heliodora Święcickiego]], [[archeologia|archeologa]] [[Józef Kostrzewski|Józefa Kostrzewskiego]], historyka i językoznawcę [[Stanisław Kozierowski|Stanisława Kozierowskiego]] i [[filozofia|filozofa]] i [[Krytyka teatralna|krytyka teatralnego]] [[Michał Sobeski|Michała Sobeskiego]].
* '''7 maja 1919''' – 308 lat po formalnym powołaniu do życia uniwersytetu w Poznaniu, odbyła się uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego nowo powstałej Wszechnicy Piastowskiej. Inauguracyjny wykład pt. „Z dziejów uniwersytetów w Polsce” wygłosił prof. [[Kazimierz Tymieniecki]].
* '''23 września 1925''' – utworzono Wydział Matematyczno-Przyrodniczy i Wydział Humanistyczny, w miejsce [[Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Poznańskiego|Wydziału Filozoficznego]].
* '''1919-1939''' – uczelnia przez cały okres międzywojenny rozwijała się, kształcąc studentów na pięciu wydziałach w zakresie: prawa i ekonomii, medycyny, humanistyki, matematyki i nauk przyrodniczych oraz rolnictwa i leśnictwa. Dyplom Uniwersytetu Poznańskiego otrzymywał co dziesiąty absolwent szkół wyższych w Polsce. W latach 1937-391937–1939 stosowano na uniwersytecie zasadę nie przyjmowania żadnych studentów pochodzenia żydowskiego<ref>{{cytuj książkę|imię=Ronald |nazwisko= Modras |imię=Ronald |tytuł=Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933-19391933–1939|wydawca=Homini |miejsce=Kraków |data=2014 |strony=308}}</ref>.
* '''21 września 1939''' – Gestapo rozwiązało Radę Uniwersytetu bezpośrednio po zakończeniu jej pierwszego podczas okupacji posiedzenia. W ten sposób władze hitlerowskie przerwały legalną działalność uniwersytetu<ref>Czesław Łuczak: ''Dzień po dniu w okupowanej Wielkopolce i Ziemi Łódzkiej (Kraj Warty). Kalendarium wydarzeń 1939-1945.'' Urząd Wojewódzki w Poznaniu, Poznań 1993, s. 16.</ref>.
* '''1939-1945''' – w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wielu profesorów i pracowników naukowych uniwersytetu uwięziono i poddano [[ludobójstwo|eksterminacji]] w obozie zagłady w [[Fort VII w Poznaniu (obóz zagłady)|Forcie VII]], na terenie [[Twierdza Poznań|Twierdzy Poznań]]. W 1940 w Warszawie byli wykładowcy i studenci utworzyli tajny [[Uniwersytet Ziem Zachodnich]], podczas gdy Niemcy w 1941 utworzyli własny [[Reichsuniversität Posen]] z nowym, niemieckim personelem.
* '''1945''' – wznowienie działalności zaraz po ustaniu działań wojennych w Poznaniu.
* '''28 sierpnia 1945''' – pierwsza po II wojnie promocja doktorska: [[Bohdan Kiełczewski]], ''Rola tasików jako żywicieli pasożytniczych [[muchówki|muchówek]] i [[błonkoskrzydłe|błonkówek]] w lesie'' (promotor – prof. [[Ludwik Sitowski]])<ref>{{Cytuj|autor = Tadeusz Świtała |tytuł = Poznań 1945. Kronika Wydarzeń |data = 1986 |isbn = 83-210-0607-8 |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo Poznańskie |s = 271 |oclc = 830203088 }}</ref>.
* '''13-14 maja 1946''' – protesty solidarnościowe studentów Uniwersytetu w związku z wydarzeniami 3 maja w Krakowie. Demonstrujących studentów władze rozpędziły 13 maja z pomocą konnej milicji, aresztowano wówczas od 600 do 1000 akademików, których zwalniano później w skutekwskutek interwencji rektora Stefana Dąbrowskiego.
* '''1950''' – przekształcenie wydziału lekarskiego i farmaceutycznego w Akademię Medyczną (obecnie [[Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu]]).
* '''1950''' – w ramach stalinowskiej rekonstrukcji ruchu studenckiego władze rozwiązały większość organizacji studenckich o charakterze samopomocowym, regionalnym lub/i/lub ideowym w tym: Bratnią Pomoc, [[Koło Akademików Częstochowian]], [[Koło Akademików Opolan]], [[Koło Akademików Pomorzan,]] [[Akademicki Związek Przyjaciół Łużyc „Prołuż”]] i inne. Majątek likwidowanych organizacji w większości wypadków przejęło [[Zrzeszenie Studentów Polskich]].
* '''1 września 1951''' – utworzono Wydział Biologii i Nauk o Ziemi oraz Wydział Matematyczno-Fizyczno-Chemiczny, w miejsce Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego.
* '''1955''' – zmiana nazwy na ''Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu''.
Linia 147 ⟶ 143:
| prorektor ds. studenckich: prof. dr hab. [[Bogumiła Kaniewska]] || zastępca kanclerza ds. technicznych: Marek Sobczak
|-
| prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej: prof. dr hab. [[Ryszard Naskręcki]] || rowspan=1| |zastępca kanclerza ds. ekonomicznych: Marcin Wysocki
|}
 
Linia 182 ⟶ 178:
 
=== Jednostki ogólnouczelniane ===
Powstało* Archiwum UAM – powstało 7 października 1957 r. jako jednostka ogólnouczelniana, w celu gromadzenia, przechowywania i udostępniania dokumentów wytworzonych przez uczelnię. Od 1977 r. do końca lat 80. za prowadzenie sekretariatu odpowiedzialny był Instytut Historii UAM, następnie była to jednostka międzywydziałowa, od lat 90. jponownie ogólnouczelniana. W przeszłości jednostką kierowali: kurator [[Zdzisław Grot]] (1957–1965), kierownicy: [[Franciszek Paprocki (1911-1978)|Franciszek Paprocki]] (1965–1969 i 1973–1978), [[Maria Banasiewicz]] (1969–1973), kurator [[Irena Radtke]] (1978–1988), [[Anna Ryfa]] (1988-?), [[Ilona Czamańska]] i [[Grzegorz Łukomski]] (?). Obecnym kierownikiem jest [[Anna Domalanus]].▼
 
* [[Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu|Biblioteka Uniwersytecka]]▼
* Archiwum UAM
 
▲Powstało 7 października 1957 r. jako jednostka ogólnouczelniana, w celu gromadzenia, przechowywania i udostępniania dokumentów wytworzonych przez uczelnię. Od 1977 r. do końca lat 80. za prowadzenie sekretariatu odpowiedzialny był Instytut Historii UAM, następnie była to jednostka międzywydziałowa, od lat 90. jponownie ogólnouczelniana. W przeszłości jednostką kierowali: kurator [[Zdzisław Grot]] (1957–1965), kierownicy: [[Franciszek Paprocki (1911-1978)|Franciszek Paprocki]] (1965–1969 i 1973–1978), [[Maria Banasiewicz]] (1969–1973), kurator [[Irena Radtke]] (1978–1988), [[Anna Ryfa]] (1988-?), [[Ilona Czamańska]] i [[Grzegorz Łukomski]] (?). Obecnym kierownikiem jest [[Anna Domalanus]].
 
▲*[[Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu|Biblioteka Uniwersytecka]]
* Centrum Zaawansowanych Technologii
* Centrum Zarządzania Infrastrukturą i Projektami Informatycznymi
* Kolegium Języków Obcych
* [[Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Ogród Botaniczny]]
* Szkoła Tłumaczy i Języków Obcych UAM
* [[Wydawnictwo Naukowe UAM]]
* Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM
 
Linia 232 ⟶ 225:
* [[Chrobria]]
* [[Amur (repozytorium)]]
* [[UAM.TV]]
 
== Przypisy ==
Linia 239 ⟶ 231:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.amu.edu.pl/ Oficjalna strona UAM]
* [http://zycie.amu.edu.pl/ Strona miesięcznika "Życie„Życie Uniwersyteckie"Uniwersyteckie”]
* [https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.emsi.uam Aplikacja mobilna UAM]
 
{{Uniwersytety w Polsce}}
Linia 246 ⟶ 238:
{{Uczelnie w Poznaniu}}
{{Collegia uczelni w Poznaniu}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Uniwersytet_im._Adama_Mickiewicza_w_Poznaniu”