Hanušovická vrchovina: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RadLes (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
RadLes (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 15:
'''Hanušovická vrchovina''' (332.64) ([[Język niemiecki|niem.]] '' Hannsdorfer Bergland'') – [[mikroregion]] w północno-wschodnich [[Czechy|Czechach]], w [[Sudety Wschodnie|Sudetach Wschodnich]], w północno-zachodniej części [[Kraj ołomuniecki|kraju ołomunieckiego]] i północno-zachodniej części [[Kraj pardubicki|kraju pardubickiego]]. Według podziału fizycznogeograficznego [[Jerzy Kondracki|Jerzego Kondrackiego]] i [[Wojciech Walczak|Wojciecha Walczaka]] [[mikroregion]] wchodzący w skład [[Sudety Wschodnie|Sudetów Wschodnich]]<ref>[https://mapy.cz/turisticka?x=16.9459196&y=49.9728727&z=10&l=0&source=area&id=26344 Hanušovická vrchovina mapa]</ref>.
[[File:Hynčice nad moravou.jpg|250px|thumb|right|Hanušovická vrchovina w okloicy Hynčice pod Sušinou]]
 
==Fizjografia==
Hanušovická vrchovina to pasmo górskie złożone zez wzniesień o wysokości odpomiędzy 350 do 1003(350–1003) m n.p.m. [[m n.p.m.]], położone w [[Dorzecze|dorzeczu]] [[Morawa (lewy dopływ Dunaju)|Morawy]] i [[Desná (rzeka)|Desny]] ''([[Język czeski|czes.]] Desná )'' w północno-wschodniej części [[Czechy|Czech]]. Pasmo ciągnie się na długości ponad 50 km, o przebiegu [[północny zachód|NW]] – [[południowy wschód|SE]], od miejscowości [[Staré Město pod Sněžníkem|Staré Město]] na północnym-zachodzie za okolice miejscowości [[Uničov]] na południowym-wschodzie. Pasmo podzielone jest na części dolinami rzek i potoków. Od północy graniczy z [[Masyw Śnieżnika|Masywem Śnieżnika]] ''(czes. Králický Sněžník)'', od którego oddzielone jest doliną rzeki [[Morawa (lewy dopływ Dunaju)|Morawy]], od północnego-wschodu z [[Góry Złote|Górami Złotymi]] ''([[Język czeski|czes.]] Rychlebské hory)'', od wschodu z [[Wysoki Jesionik|Wysokim Jesonikiem]] ''(czes. Hrubý Jeseník)'' i [[Niski Jesionik|Niskim Jesonikiem]] ''(czes. Nízký Jeseník)'', od południa z [[Obniżenie Górnomorawskie|Obniżeniem Górnomorawskim]] ''(czes.Hornomoravský úval)'' a od zachodu z [[Wyżyna Zabrzeska|Wyżyną Zabrzeską]] ''(Czesczes. Zábřežská vrchovina)'', ''(czes. Mohelnická brázda)'' i [[Kotlina Kłodzka|Kotliną Kłodzką]] ''(czes. Kladská kotlina)'', która jest naturalną granicą oddzielającą masyw od [[Góry Orlickie|Gór Orlickich]]<ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Czech_Republic_geomorphological_division_map_level3_colour_level4_number.png Geomorfologia Czech]</ref>. Pasmo zajmuje powierzchnię 793 km² a średnia wysokość wzniesień wynosi 527,2 m. Część północno-zachodnia ma charakter grzbietu z kulminacją [[Jeřáb (Hanušovická vrchovina)|JerabJeřáb]], najwyższym wzniesieniem masywu. Hanušovicką vrchovinę tworzy ciąg, kopulastych wzniesień o różnorodnej morfologii, urozmaiconeurozmaiconych dolinami potoków. Teren ten jest niezwykle atrakcyjny krajobrazowo, a jego walory estetyczne podnoszą dobrze zachowane kompleksy leśne.
 
==Budowa geologiczna ==
Linia 22 ⟶ 23:
== Wody ==
Przez HanušovickáHanušovicką vrchovinavrchovinę przebiega [[Wielki Europejski Dział Wodny|główny europejski dział wodny]] między [[Morze Północne|Morzem Północnym]] a [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]]. Północna część, odwadniana jest przez [[Cicha Orlica|Cichą Orlicę]] i jej dopływy, należącą do [[dorzecze|dorzecza]] [[Łaba|Łaby]] w [[zlewisko|zlewisku]] [[Morze Północne|Morza Północnego]], wody z pozostałego obszaru odprowadzane są przez [[Morawa (lewy dopływ Dunaju)|Morawę]] do [[Dunaj]]u i należą do zlewiska [[Morze Czarne|Morza Czarnego]]. Głównymi rzekami są [[Morawa (lewy dopływ Dunaju)|Morawa]] i [[Desná (rzeka)|Desná]]. Ponadto sieć rzeczną tworzą rzeki i potoki: Kamenný potok, Malá Morava, Krupá, Branná, Staříč, Rejchartický potok, Merta, [[Cicha Orlica]] ''(czes. Tichá Orlice)'' i [[Oskava (rzeka)|Oskava]].
 
==Rzeźba==
Cały obszar pasma jest górzysty poprzecinany w poprzek głębokimi dolinami rzek górskich na segmenty z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami, o zalesionych szczytach. Na wzniesieniach występują formacje skalne. Przeważnie są to pojedyncze skały, ściany skalne. Najwyższym szczytem jest JerabJeřáb (1003 m n.p.m.).
==Krajobraz ==
Krajobraz gór średnich regla dolnego silnie rozciętych głębokimi wciosowymi dolinami rzek. [[szczyt (geografia)|Szczyty]] kopulaste z wyraźnym podkreśleniem stromych [[zbocze|zboczy]]. Obszar dość gęsto zaludniony. [[las|Lasy]] występują głównie na wyższych grzbietach górskich, doliny i śródgórskie zrównania zajmują osady ludzkie i uprawy rolne. Krajobraz częściowo przeobrażony, [[krajobraz naturalny|pierwotny górski]] charakter krajobrazu w większości został zachowany.
 
==Świat zwierzęcy i roślinny==
W wyniku osadnictwa lasy w większości zostały wycięte na potrzeby rolnictwa, obecnie większość terenu pokrywają pola uprawne i obszary zabudowane. Większe zwarte kompleksy leśne zachowały się powyżej wysokości 800 m n.p.m., które też częściowo zostały przeobrażone w wyniku gospodarki człowieka. Zachowany jest charakterystyczny dla gór [[piętra roślinności|piętrowy układ roślinności]], ale występują tylko dwa piętra: [[piętro pogórza]] i [[regiel dolny]]. Skład gatunkowy roślin jest nieco uboższy od sąsiedniego [[Masyw Śnieżnika|Masywu Śnieżnika]] i [[Wysoki Jesionik|Wysokiego Jesionika]] z powodu braku regla górnego oraz mniejszej wysokości szczytów. Występuje tu jednak jeszcze wiele gatunków górskich. Świat zwierząt jest stosunkowo skromny, a związane jest to z niewielką powierzchnią przy dużym stopniu penetracji terenów przez ludzi. Z większych ssaków w lasach występuje [[jeleń szlachetny|jeleń]], [[sarna]], [[borsuk]], [[Dzik euroazjatycki|dzik]]. Z rzadszych płazów występuje [[salamandra plamista]]. Do rejonów o bogatszej faunie należą obszary chronionego krajobrazu [[Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki|CHKO Jeseníky]], [[Obszar Chronionego Krajobrazu Litovelské Pomoraví|CHKO Litovelské Pomoraví]] oraz w szczytowych partiach wzniesienia JerabJeřáb.
 
==Wzniesienia==
Lista szczytów według wysokości obejmuje wszystkie szczyty o wysokości powyżej 800 m. W sumie jestJest ich 27, a najwyższy to JerabJeřáb (1003 m n.p.m.), jedyny tysiącznik.
{| class=wikitable cellspacing="1" cellpadding="3" style="border:1px solid #AAAAAA;font-size:100%"
|-
Linia 111 ⟶ 114:
|}
|}
 
==Miejscowości==
{{układ wielokolumnowy|liczba=3|
Linia 139 ⟶ 143:
 
==Ciekawostki==
Na obszarze pasma Hanušovická vrchovina, na północny zachód od miejscowości [[Rapotín]] położony jest punkt przecięcia się [[południk|południka]] 17°00″ z [[równoleżnik|równoleżnikiem]] 50°00″<ref>[https://mapy.cz/turisticka?x=16.9907303&y=49.9991035&z=14&l=0&source=coor&id=17%2C50&q=50%C2%B00%270.000%22N%2C%2017%C2%B00%270.000%22E Punkt na mapie]</ref>.
 
==Przypisy==