Ruska Trójca: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
drobne techniczne
Linia 1:
'''Ruska Trójca''' ({{w języku|uk|''Руська Трійця''}}, ''Ruśka Trijcia'') – ukraińskie ugrupowanie społeczno-kulturalne założone w 1832 roku we [[Lwów|Lwowie]] przez [[Markijan Szaszkewycz|Markijana Szaszkewycza]], [[Iwan Wahyłewycz|Iwana Wahyłewycza]] i [[Jakiw Hołowacki|Jakiwa Hołowackiego]].
 
== Chrakterystyka ==
StudiowaliMarkijan oniSzaszkewycz, Iwan Wahyłewycz i Jakiw Hołowacki studiowali w [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|greckokatolickim]] Seminarium Duchownym, mieszczącym się w zabudowaniach cerkwi Św. Ducha we Lwowie. Oprócz działalności badawczej, literackiej i publicystycznej wydali almanach ''[[Rusałka Dnistrowaja]]'', który w 1837 wydrukowany został na [[Węgry|Węgrzech]], aby ominąć [[cenzura|cenzurę]]. Zbiór ten wprowadził do literatury język ludowy Rusinów, zrywając tym samym z tradycją literatury w języku staro-cerkiewno-słowiańskim<ref>{{Cytuj |autor = J. Hrycak | tytuł = Historia Ukrainy 1772–1999 | miejsce = Lublin | data = 2000 | strony = 61 .}}</ref>.
 
Działalność „Ruskiej Trójcy” miała duże znaczenie dla obudzenia i wzrostu ukraińskiej świadomości narodowej i rozwoju [[język ukraiński|języka ukraińskiego]]. Przed Ruską Trójcą takie działania podejmowali, jednak na mniejszą skalę, twórcy tacy jak: [[Iwan Mohylnyckyj]], [[Denys Zubryćkyj]], [[Iwan Snihurśkyj]], [[Mychajło Harasewycz]]<ref>Włodzimierz Mokry, ''Ruska Trójca...'', s. 11</ref>.
Linia 7 ⟶ 8:
Pierwsze działania w tym kierunku podjął Szaszkewycz. Wkrótce zbliżyli się do niego dwaj inni studenci lwowscy, to jest Hołowacki i Wahyłewycz, i wspólnie zaczęli pracę nad stworzeniem języka i literatury ukraińskiej. Weszli też w kontakt z działaczami słowiańskimi innych krajów monarchii, a sami pod ich wpływem zaczęli zbierać pieśni, legendy i dokumenty historyczne.
 
Pierwszym zagadnieniem była sprawa alfabetu. Właśnie wtedy [[Wacław Zaleski (poeta)|Wacław Zaleski]] wydał ''Pieśni polskie i ruskie ludu galicyjskiego'' (1833), w alfabecie łacińskim. Przeciw temu wystąpił Szaszkewycz wydając w 1836 broszurę pt. ''Azbuka i abecadło'', gdzie postulował używanie cyrylicy. Broszura, wydana w [[Przemyśl]]u, była odpowiedzią na artykuł Józefa Łozińskiego, ogłoszony w [[1834]] w „Rozmaitościach Lwowskich" pt. ''O wprowadzeniu abecadła polskiego do piśmiennictwa ruskiego''. Polemika ta ma wielkie znaczenie, ponieważ Szaszkewyczowi wyraźnie szło tu o zachowanie odrębności narodowej, gdyż alfabet łaciński, jak mu się zdawało, groził utonięciem w morzu polskiej kultury, polskiej literatury owego czasu, która skądinąd fascynowała tych młodych Ukraińców.
{{osobny artykuł|Łacinka ukraińska}}