Różaniec (województwo lubelskie): Różnice pomiędzy wersjami

{{Wieś infobox

|nazwa = Różaniec

|dopełniacz wsi = Różańca

|zdjęcie = Różaniec - znak.jpg

|powiat = [[Powiat biłgorajski|biłgorajski]]

|gmina = [[Tarnogród (gmina)|Tarnogród]]

|liczba ludności = 1479<ref name=GUS>[http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.]</ref>

|rok = 2011

|tablice rejestracyjne = LBL

|SIMC = 0901335

|stopniN = 50 |minutN = 20 |sekundN = 02

|stopniE = 22 |minutE = 50 |sekundE = 02

|commons = Category:Różaniec, Lublin Voivodeship

}}

[[Plik:Różaniec Kościół.jpg|thumb|Kościół w Różańcu]]

[[Plik:Kamień pamięci cerkwi i cmentarza.jpg|200px|right|thumb|Kamień na miejscu dawnej cerkwi i cmentarza]]

'''Różaniec''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] na [[Płaskowyż Tarnogrodzki|Płaskowyżu Tarnogrodzkim]], położona w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[powiat biłgorajski|powiecie biłgorajskim]], w [[Tarnogród (gmina)|gminie Tarnogród]].

 

W miejscowości istnieje klub sportowy „Grom” Różaniec, który obecnie gra w [[Klasa okręgowa (grupa zamojska)|klasie okręgowej (grupa zamojska)]]. W Różańcu Pierwszym znajduje się także boisko wielofunkcyjne „Orlik”. z którego mogą korzystać mieszkańcy całej gminy.

 

 

== Części wsi ==

Wieś założona w roku [[1550]] przez Jana Dymitra Kuźmę, [[Akt erekcyjny|aktem erekcyjnym]] króla [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]], który nadał przywilej osadniczy z prawem karczowania puszczy nad rzeką [[Lubienia (dopływ Tanwi)|Lubienią]]. Królewską wieś Różaniec zamieszkiwało pierwotnie dwudziestu kmieci z których każdy posiadał pół [[Łan (miara powierzchni)|łana]] pola, oraz [[bartnictwo|bartnicy]]. We wsi znajdował się także [[młyn wodny]]. W 1588 roku Różaniec razem z całym starostwem zamechskim znalazł się w posiadaniu [[Kanclerz wielki koronny|kanclerza]] [[Jan Zamoyski|Jana Zamojskiego]], który w [[1589]] włączył wieś do [[Ordynacja Zamojska|Ordynacji Zamojskiej]]. W 1591 pierwszy raz wzmiankowana jest prawosławna [[cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Różańcu]], która prawdopodobnie krótko po zawarciu aktu [[Unia brzeska|unii brzeskiej]] przeszła do Kościoła katolickiego obrządku bizantyjskiego<ref name=":0">Kawałko D.,&nbsp;''Cmentarze województwa zamojskiego'', Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 220.</ref>. W [[1624]] wieś została doszczętnie spalona i zniszczona podczas [[Bitwa pod Martynowem#Najazd tatarski|najazdu tatarskiego]]. W wyniku najazdu około pięciuset osób zabito lub zabrano do [[jasyr|niewoli]]. Wieś jednak szybko się odbudowała i już w 1629 roku stał nowy [[folwark]] ordynacki. W początkach [[XVII wiek|XVII w.]] we wsi istniał też dwu łanowy folwark wójtowski, który był w posiadaniu rodziny Jamińskich – wnuków założyciela wsi. Podczas [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] różaniecki folwark został ponownie zniszczony, ale już w [[1664]] roku odbudowano zabudowania dworskie i odnowiono ogród. Na początku osiemnastego stulecia w folwarku znajdował się budynek czeladni z którego korzystał [[podstarości]], a także [[staw rybny]]. W [[1705]] zbudowano w Różańcu [[browar]], a w [[1707]] roku na rzece Lubieni odbudowano młyn z [[Folusz (budynek)|foluszem]]. Przemarsze wojsk w czasie [[III wojna północna|wojny północnej]] sprawiły, że wieś znowu została wyniszczona. W roku 1739 wzniesiono nową cerkiew drewnianą na miejscu poprzedniej (według innego źródła nastąpiło to dopiero w 1811<ref name=":0" />). W drugiej połowie XVIII wieku Różaniec zaczął pełnić funkcję ''klucza dóbr'' ordynacji, do którego należały [[Płusy (województwo lubelskie)|Płusy]] i [[Wola Różaniecka]]. Podczas zaboru austriackiego w [[1784]] roku [[Andrzej Hieronim Zamoyski|ówczesny ordynat]] osadził w Różańcu 12 rodzin [[Niemcy|niemieckich]]. W [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Polskim]] po [[1815]] Różaniec stał się wsią graniczną. Podczas [[Powstanie styczniowe|powstania w 1863]] roku miejscowi chłopi rekrutowali się do oddziałów powstańczych a dwór zaangażowany był w przemyt broni z [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]]. W [[XIX wiek|XIX]] wieku miejscowość była przejściowo siedzibą [[gmina Wola Różaniecka|gminy Wola Różaniecka]]. W 1875 na mocy [[Likwidacja unickiej diecezji chełmskiej|likwidacji unickiej diecezji chełmskiej]] cerkiew w Różańcu ponownie stała się świątynią prawosławną<ref name=":0" />.

 

{{osobny artykuł|Pacyfikacja Różańca}}

 

 

<ref name=poczta>{{cytuj stronę|url=http://kody.poczta-polska.pl/|tytuł=Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę|opublikowany = Poczta Polska S.A.|data = styczeń 2013 | data dostępu = 2015-03-26}}</ref>

}}