Drążek sterowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
usunąłem dopracować, kategoria, linki, zobacz tez |
Przepisane od nowa |
||
Linia 1:
[[Image:Spitifire controls.jpg|right|thumb|300px|Drążek sterowy typu brytyjskiego w [[Supermarine Spitfire]].]]
[[Image:MiG-21 cockpit.jpg|right|thumb|300px|Drążek sterowy [[MiG-21|MiGa-21]].]]
'''Drążek sterowy''' — element sterowniczy zainstalowany w kabinie [[statek powietrzny|statku powietrznego]], służący do sterowania poprzecznego i podłużnego płatowca. Dolny koniec drążka jest zamocowany przegubowo i połączony cięgnami z [[powierzchnie sterowe|powierzchniami sterowymi]]. Wychylenie drążka do przodu, inaczej ''od siebie'' lub do tyłu, czyli ''na siebie'' powoduje odpowiedni ruch [[ster wysokości|sterów wysokości]] zależny od konfiguracji samolotu. W konfiguracji klasycznej ściągnięcie drążka na siebie powoduje uniesienie sterów wysokości, a w konfiguracji [[kaczka (lotnictwo)|kaczki]] opuszczenie ich, w konsekwencji powodując [[Pikowanie (manewr lotniczy)|pikowanie]] maszyny. Odepchnięcie drążka od siebie powoduje reakcję odwrotną.<br>
Ruch drążka na boki powoduje uruchomienie [[Lotka (lotnictwo)|lotek]] lub klapolotek i przechylenie maszyny na boki w kierunku zgodnym z ruchem drążka.
W [[samolot]]ach w konfiguracji bezogonowej takich jak [[Dassault Mirage 2000]], te same powierzchnie sterowe muszą zapewnić manewrowanie samolotem zarówno w osi poprzecznej jak i podłużnej, co znacznie komplikuje układ sterowania tego typu maszynami. Podobnie jest w przypadku sterowania samolotami i [[szybowiec|szybowcami]] z [[usterzenie motylkowe|usterzeniem motylkowym]] takich jak [[Fouga CM.170 Magister|Fouga Magister]] z tym, że w tym przypadku ukośne stery wysokości pełnią również rolę [[ster kierunku|steru kierunku]].
Na górnym końcu drążka znajduje się uchwyt, na którym zainstalowane są dodatkowe urządzenia takie jak dźwignie do uruchamiania hamulców, uzbrojenia pokładowego, sterowania radiostacją pokładową itp. Samoloty sportowe i szybowce zazwyczaj nie posiadają dodatkowych urządzeń na drążku sterowym.
Używane podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] [[Wielka Brytania|brytyjskie]] [[samolot myśliwski|myśliwce]] posiadały drążek sterowy zakończony charakterystyczną obręczą umożliwiającą sterowanie jedną lub dwiema rękami. W samolotach myśliwskich innych państw stosowano drążek sterowy zakończony pojedynczym prostym uchwytem podobnie jak w używanych obecnie maszynach. W najnowocześniejszych samolotach wojskowych wykorzystujących technologię ''[[fly by wire]]'', gdzie impulsy sterujące są przekazywane do powierzchni sterowych za pomocą impulsów elektrycznych z komputera pokładowego, stosuje się drążki sterowe w postaci [[joystick]]a zainstalowane na prawym bocznym panelu sterowniczym w kabinie. Takie umiejscowienie drążka pozwala na skuteczniejsze sterowanie maszyną także podczas manewrów wykonywanych z dużymi [[przeciążenie|przeciążeniami]], gdyż ruch samej dłoni w takich warunkach jest łatwiejszy i precyzyjniejszy niż całego ramienia. Dodatkowo zlokalizowanie większości przełączników na joysticku i zainstalowanej na przeciwległym lewym panelu dźwigni sterowania silnikiem zgodnie z technologią [[HOTAS]], prawie całkowicie eliminuje konieczność odrywania rąk od obu elementów sterowniczych ułatwiając pracę pilota, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach walki powietrznej.
W dużych samolotach cywilnych i wojskowych, także tych sterowanych przy pomocy technologii ''fly by wire'' nie stosuje się drążków sterowych, ale sterownice w postaci [[wolant (lotnictwo)|wolantu]].
=====Zobacz też:=====
| |||