Rada królewska: Różnice pomiędzy wersjami

W Polsce we wczesnym średniowieczu skład Rady zależał wyłącznie od woli monarchy -– powoływał on do niej ludzi, których darzył swym zaufaniem.

Z czasem zaczęto przyjmować, że niektórzy najwyżsi urzędnicy wchodzą do niej z racji sprawowanych funkcji, zaś król ma prawo powoływać do rady nowych dodatkowych członków wedle swego uznania.

* [[kanclerz wielki koronny]]

* [[podskarbi wielki koronny]]

* [[urzędy ziemskie|dygnitarze ziemscy]]

* [[arcybiskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]]

* [[Arcybiskupi lwowscy obrządku łacińskiego|arcybiskup lwowski]]

Rada zajmowała się decydowaniem o najważniejszych sprawach państwa. Jej prawa nie były prawnie ustalone -– określał je zwyczaj i praktyka. Jedyna prawna regulacja kompetencji Rady pochodzi z [[1422]] r., gdy postanowiono, iż król musi uzyskać zgodę rady w sprawach dotyczących bicia monety. W czasach panowania Władysława III Warneńczyka wzrosła jej rola na skutek małoletniości króla, a później jego nieobecności w Królestwie Polskim po 1440 r.

Na mocy postanowień [[Pokójpokój toruński (1466)|II Pokojupokoju toruńskiego]] z 1466 roku [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielki mistrz zakonu krzyżackiego]] był na wezwanie króla Polski zobowiązany do uczestnictwa w radzie królewskiej z prawem udziału w elekcji nowego władcy włącznie.

[[Parlament (Ancien Régime)|Parlament]] orzekał w 3 rodzajach spraw -– w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych.

Jednym z uprawnień [[Parlament (Ancien Régime)|parlamentu]] jako najwyższej władzy sądowniczej było również rejestrowanie uchwał królewskich. Parlament mógł jednak nie wyrazić zgody na zarejestrowanie ustawy wydanej przez króla, a taki przypadek nazywano wetem kieszonkowym. Od tego systemu istniał jednak wyjątek. Było nim pojawienie się króla w parlamencie. Król zasiadał wtedy w [[Łoże sprawiedliwości (Ancien Régime)|łożu sprawiedliwości]] -– tym samym Parlament stawał się na powrót częścią Rady Królewskiej i musiał zaakceptować wszystkie decyzje króla.