14 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Jednostka wojskowa infobox
|nazwa = 14 Pułk Artylerii Lekkiej
|nazwa oryginalna = 14 Pułk Artylerii Polowej Wielkopolskiej
|znak =
|kategoria wojska = lądowe
Linia 22:
|numer =
|dyslokacja = [[Poznań]]{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=249}}
|rodzaj sił zbrojnych = [[Wojska lądowe|wojsko]]
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[Artyleria w II Rzeczypospolitej|artyleria]]
|podległość = [[14 Wielkopolska Dywizja Piechoty]]{{odn|Satora|1990|s=286}}
|skład =
Linia 31:
|www =
}}
'''14 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej''' (14 pal) – [[
== Historia pułku ==
28 maja 1919 w [[Wągrowiec|Wągrowcu]] ppłk Lucjan Kędzierski rozpoczął organizować
W lipcu 1919 w [[Biedrusko|Biedrusku]] sformowano III dywizjon. W sierpniu 1919 po wyjeździe pułku na front litewsko-białoruski utworzono baterię zapasową. Zadaniem baterii było szkolenie rezerw i uzupełnianie nimi pułku walczącego na froncie. Na bazie baterii zorganizowano nowe pododdziały: 10 baterię, IV dywizjon i II dywizjon 214 Pułku Artylerii Polowej. 9 bateria pułku powstała 1 grudnia 1919. W styczniu 1920 został przemianowany na 14 Pułk Artylerii Polowej Wielkopolskiej.
Linia 53:
== Żołnierze pułku ==
* płk art. [[Lucjan Kędzierski]] (do 8 VIII 1919, kiedy to pod [[Zasław (Białoruś)|Zasławiem]] został śmiertelnie ranny)
* ppłk art. [[Leon Dębski]] (p.o. od 8 VIII 1919)
Linia 59:
* ppłk art. [[Erwin Mehlem]] (od 25 V 1920)
* ppłk art. Kazimierz Abdank-Kozubski (od 9 XI 1920, b. dowódca I/14 pac)
* ppłk
* ppłk / płk art. inż. Tadeusz Kierski (1924 – 1928)
* płk [[Michał Gałązka]] (I 1930 – V 1936)
* ppłk art. Jan Franciszek Teuchmann
* ppłk art. mgr [[Michał Terlecki (oficer artylerii)|Michał Terlecki]] (1939) ;Zastępca dowódcy pułku (od 1938 roku – I zastępca dowódcy)
* ppłk art. Tadeusz Bogdanowicz (1928)
* ppłk art. Karol Błaszkowicz (do VIII 1931 → szef Szefostwa Uzbrojenia OK V{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 236}})
* mjr / ppłk art. [[Jerzy Wiktor Zaniewski]] (VIII 1931{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 236}} – VI 1934 → rejonowy inspektor koni Gródek Jagielloński{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 163}})
* ppłk art. [[Antoni Wereszczyński (oficer)|Antoni Wereszczyński]] (VI 1934{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 149}} – XII 1937 → dowódca [[11 Dywizjon Artylerii Konnej (II RP)|11 dak]])
* ppłk art. mgr [[Michał Terlecki (oficer artylerii)|Michał Terlecki]] (do VIII 1939 → dowódca pułku)
;Kwatermistrzowie (od 1938 roku – II zastępca dowódcy)
* mjr art. Leon August Jan Rzepecki (1928)
* mjr art. Stanisław Jerzy Ostapowicz (do VI 1934 → dowódca dyonu{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 150}})
* mjr art. Józef Bocianowski (od VI 1934{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 175}})
* mjr art. Jan Szwed (do VIII 1939 → dowódca III dyonu)
;Oficerowie pułku
* [[Zygmunt Kapsa]]
* [[Andrzej Kopa]]
* kpt [[Feliks Wróbel]] (dowódca baterii)
;Dowództwo
* dowódca pułku – ppłk art. mgr [[Michał Terlecki (oficer artylerii)|Michał Terlecki]]
* adiutant - por. Mikołaj Ignatowicz
* oficer zwiadowczy - ppor. Witold Lipiński
* oficer łączności - por. Jerzy Kulik
* oficer broni - ppor. inż. Józef Franciszek Ksawery Zoll
*
;I dywizjon
* dowódca I dywizjonu – mjr Jan Kowalski
* dowódca 1 baterii - por. Jan Bronikowski
* dowódca 2 baterii - kpt. Zygmunt Lisowski
* dowódca 3 baterii - kpt. Zygmunt Piechocki
;II dywizjon
* dowódca II dywizjonu – mjr Leszek Lubicz-Nycz
* dowódca 4 baterii - kpt. Marian Żuliński
* dowódca 5 baterii - kpt. Aleksander Lichoń
* dowódca 6 baterii - kpt. Stanisław Morawski
;III dywizjon
* dowódca III dywizjonu – mjr art. Jan Szwed
* dowódca 7 baterii - kpt. Mieczysław Hrabowski
* dowódca 8 baterii - por. Wojciech Nieciengiewicz
* dowódca 9 baterii - kpt. Franciszek Oleszczuk
=== Kawalerowie Virtuti Militari ===
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari{{odn|Uziembło|1928|s=30-31}}:
[[Plik:Ag virtuti.jpg|35px|left|Order Virtuti Militari]]
{{Układ wielokolumnowy|liczba=3|
# st. ogn. Stanisław Bobkiewicz
# ogn. Józef Bodył
# kpr. Franciszek Boroch
# mjr Edward Brzeski
# plut. Józef Buczkowski
# ppłk [[Leon Dębski]]
# ppor. Wacław Gadomski
# kan. Aleksander Gawroński
# por. Karol Grocholski
# plut. Józef Grzesiak
# kpt. [[Karol Hauke]]
# plut. Marcin Ignasiak
# kpr. Bronisław Jędrzejewski
# ppor. Marian Jasiński
# bomb. Lech Kozielski
# kpr. Stanisław Majewski
# kpt. Zdzisław Orłowski
# ogn. Józef Ostrowski
# por. Jan Pałubicki
# ppor. Ryszard Sypniewski
# ogn. Franciszek Schoener
# kpr. Józef Sikora
# bomb. Jan Szymański
# kpt. Wacław Świeciński
}}
== Symbole pułkowe ==
Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dodatku Tajnym nr 6 do Dziennika Rozkazów MSWojsk. z 5 maja 1938, nr 6, poz. 68.
Linia 140 ⟶ 153:
Tego samego dnia sztandary otrzymały także: [[17 Pułk Artylerii Lekkiej|17 pal]], [[25 Pułk Artylerii Lekkiej|25 pal]], [[7 Pułk Artylerii Ciężkiej (II RP)|7 pac]], [[7 Dywizjon Artylerii Konnej|7 dak]] i 7 daplot. Wszystkie sztandary poświęcone zostały przez biskupa polowego [[Józef Gawlina|Józefa Gawlinę]]. Ceremonia zakończona została defiladą, którą prowadził dowódca 7 Grupy Artylerii, płk art. Michał Jancewicz.
Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 21, poz. 313 z 27 maja 1924 roku. Posiada kształt [[Krzyż maltański|krzyża maltańskiego]] z ramionami pokrytymi emalią ciemnozieloną i czarną ze złoconymi krawędziami. W środku, na siedmiobocznej tarczy emaliowanej w kolorze białym numer i inicjały 14 PAP. Między ramionami krzyża lufy armatnie z wizerunkiem orłów na dolnych częściach.
Jednoczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana i złocona. Wymiary: 36x36 mm. Projekt: [[Piotr Dunin-Borkowski (oficer)|Piotr Dunin-Borkowski]]. Wykonanie: Józef Pendowski - Poznań{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=249}}.
Linia 149 ⟶ 161:
== Bibliografia ==
* Piotr Bauer, Bogusław Polak "Armia Poznań w wojnie obronnej 1939",Wydawnictwo Poznańskie 1983
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Galster| imię=Karol Lucjan| tytuł=Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914 - 1939| data=1975 | wydawca=| miejsce=Londyn|odn=tak}}
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Łoś | imię=Roman| tytuł=Artyleria polska 1914-1939 | data=1991 | wydawca=Wydawnictwo "Bellona" | miejsce=Warszawa | isbn=83-11-07772-X|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Satora | imię=Kazimierz | tytuł= Opowieści wrześniowych sztandarów | data=1990 | wydawca=Instytut Wydawniczy Pax | miejsce=Warszawa | isbn=83-211-1104-1 |odn=tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Sawicki | imię=Zdzisław | nazwisko2 = Wielechowski|imię2 = Adam| tytuł=Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie | data=2007 | wydawca=Pantera Books| miejsce=Warszawa | isbn=978-83-204-3299-2|odn=tak}}
* {{Cytuj książkę|imię=Stanisław|nazwisko=Uziembło|autor link=Stanisław Uziembło|tytuł=Zarys historii wojennej 14-go Pułku Artylerii Polowej Wielkopolskiej|seria=[[Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920]]|wydawca=Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”|miejsce=Warszawa|rok=1928|odn=tak}}
{{Artyleria II RP}}
| |||