Operacja Cezary: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m linki zewnętrzne |
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
'''Operacja „Cezary”''' – gra operacyjna przeprowadzona przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego]] PRL, zakończona w 1952 roku kompromitacją wywiadów amerykańskiego ([[Centralna Agencja Wywiadowcza|CIA]]) i brytyjskiego ([[Secret Intelligence Service|SIS]]) oraz ''[[Afera Bergu|aferą Bergu]]'' pogrążającą polską emigrację w chaosie i rozbiciu<ref>[[Sławomir Cenckiewicz]], ''Oczami bezpieki'' Kraków 2006, s.26.</ref>.
'''Operacja „Cezary”''' – utworzenie przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego]] (MBP) fikcyjnej struktury tak zwanej V Komendy lub V Zarządu [[Wolność i Niezawisłość|Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość]], kontrolowanej przez funkcjonariuszy MBP – oznaczało to wzięcie pod kontrolę operacyjną resztek WiN-u. Celem operacji miało być działanie o charakterze [[Prowokacja (zachowanie)|prowokacji]], czyli nakłanianie do popełniania przestępstw i tworzenie fałszywych dowodów, w celu skierowania postępowania karnego przeciwko osobom działającym w ich mniemaniu w niepodległościowej organizacji.▼
== Przebieg operacji ==
▲
Głównym celem [[Gra operacyjna|gry operacyjnej]] była [[dezinformacja]] wywiadów zachodnich [[Centralna Agencja Wywiadowcza|Central Intelligence Agency]] ([[Stany Zjednoczone|USA]]) i [[Secret Intelligence Service]] ([[Wielka Brytania]]), które liczyły, że WiN, oprócz prowadzenia wywiadu, posłuży w przypadku wybuchu wojny do [[sabotaż]]u i [[Dywersja|dywersji]]. W trakcie gry od wiosny 1948 do grudnia 1952 przejęto między innymi 17 przesłanych z zachodu [[Radiostacja|radiostacji]], ponad milion [[Dolar amerykański|dolarów]] i kilkaset kilogramów [[Złoto|złota]]. Przejmowano przerzucanych z zachodu drogą lotniczą, lądową i morską agentów, wysyłając w zamian emisariuszy z fałszywymi meldunkami i ludzi na przeszkolenie dywersyjne i wywiadowcze. Utrzymywano z CIA i SIS łączność radiową. CIA przesłało V komendzie „[[Plan Wulkan]]” – plan zniszczenia węzłów komunikacyjnych i głównych fabryk w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polsce Ludowej]] przez WiN na wypadek wybuchu [[III wojna światowa|III wojny światowej]] oraz „[[Plan X]]” – wytyczne do działania dla podziemia na okres bezpośrednio przedwojenny i na czas wojny. Wielu informacji dostarczyły MBP także delegatury zagraniczne WiN-u. Rezultatem prowokacji było przeprowadzenie procesów karnych w stosunku do domniemanych członków WiN-u i przerzuconych z zachodu agentów, w wyniku których obok kilkudziesięciu zasądzonych kar więzienia zapadło także 15 wyroków śmierci, z czego 6 wykonano. Stracono między innymi [[Stefan Skrzyszowski|Stefana Skrzyszowskiego]] i [[Dionizy Sosnowski|Dionizego Sosnowskiego]], którzy po przejściu kursu radiotelegraficzno-dywersyjnego zostali zrzuceni w listopadzie 1952 na spadochronach do Polski, gdzie złożyli sprawozdanie ze szkolenia. Miesiąc później obu aresztowano.<ref>[[Michał Wenklar]]: [http://gosc.pl/doc/1093694.V-komenda-WiN V komenda WiN].</ref> Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego przerwało na polecenie [[Moskwa|Moskwy]] grę w grudniu 1952, publikując w prasie tzw. „Oświadczenia Kosa i Wiktora” – rzekomych przywódców organizacji, którzy mieli w ten sposób się ujawnić.{{fakt}} Jednocześnie podano, że ujawniający się przywódcy przekazali aparatowi bezpieczeństwa będące w ich posiadaniu dolary i obszerne archiwum WiN.
Linia 7 ⟶ 10:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Cenckiewicz | imię = Sławomir| tytuł = Oczami bezpieki. Szkice i materiały z dziejów aparatu bezpieczeństwa PRL | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo ARCANA| miejsce = Kraków | isbn = 83-89243-76-8 | strony =tak}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||