Archiwum Akt Nowych: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
daty
drobne techniczne
Linia 24:
|www =
}}
'''Archiwum Akt Nowych''' (AAN) – centralne [[archiwum państwowe]] w Warszawie utworzone w 1919 jako Archiwum Wojskowe przez naczelnika państwa [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]; od 1930 nosi obecną nazwę;. pierwszymPierwszym dyrektorem archiwum był [[Andrzej Wojtkowski (historyk)|Andrzej Wojtkowski]].
 
Jest jednym z trzech polskich [[archiwum państwowe|archiwów państwowych]] o charakterze centralnym obok [[Narodowe Archiwum Cyfrowe|Narodowego Archiwum Cyfrowego]] i [[Archiwum Główne Akt Dawnych|Archiwum Głównego Akt Dawnych]].
 
== Historia ==
Archiwum Akt Nowych powstało na mocy dekretu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 7 lutego 1919 r. "O organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami"<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19190140182 Dekret Naczelnika Państwa o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaljami]</ref> i do 130 lipcaczerwca 1930 roku funkcjonowało pod nazwą Archiwum Wojskowe. Organem, któremu podlegało było [[Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]]. Do zadań Archiwum Akt Nowych należało zabezpieczenie dokumentacji po wojskowych władzach okupacyjnych niemieckich i austriackich z lat 1915-19181915–1918<ref name=H>[http://aan.gov.pl/p,12,historia Historia Archiwum Akt Nowych]</ref>. Archiwum znajdowało się w [[Warszawa|Warszawie]] przy ul. Długiej 13, jednakże jeszcze w 1919 r., gdy zasób liczył 2011 [[metr bieżący|mb]] akt i 146 nie rozpakowanychnierozpakowanych skrzyń z aktami, okazało się, że jego siedziba jest niewystarczająca na potrzeby takiej instytucji.
 
Początkowo na czele Archiwum Wojskowym stał [[Andrzej Wojtkowski (historyk)|Andrzej Wojtkowski]], oddelegowany z [[Wydział Archiwów Państwowych Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego|Wydziału Archiwów Państwowych Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]]. Pod koniec 1919 r. kierownictwo Archiwum objął dr [[Juliusz Rencki]], którego z kolei w poł.połowie 1922 r. zastąpił dr [[Wincenty Łopaciński|Wincenty Franciszek Łopaciński]]. W październiku 1924 r. kierownikiem został dr [[Józef Stojanowski]]. W związku z istnieniem drugiego Archiwum Wojskowego podległego władzom wojskowym, wystąpił on o zmianę statutu i nazwy placówki.
 
Ostatecznie 1 lipca 1930 r. cywilne Archiwum Wojskowe zostało przekształcone w Archiwum Akt Nowych, którego dyrektorem pozostał dr J. Stojanowski. Od lipca 1930 r. AAN zaczął gromadzenie i przechowywanie archiwaliów powstałych w wyniku działalności centralnych polskich urzędów i instytucji{{r|H}}.
 
Archiwum Akt Nowych 28 stycznia 1952 r. na mocy paragrafu 2 zarządzenia nr 9 Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1952 r. w sprawie sieci archiwalnej (M.P. Nr A-9, poz. 87) zostało włączone do państwowej sieci archiwalnej.
 
== Zadania ==
[[Plik:AAN 2018-05-22 002.jpg|mały|Wewnętrzny dziedziniec archiwum.]]
 
W myśl paragrafu 5 Statutu Archiwum Akt Nowych, do działalności podstawowej Archiwum należy gromadzenie i przechowywanie materiałów archiwalnych powstałych od 1918 roku w wyniku działania naczelnych władz i centralnych organów władzy i administracji państwowej oraz innych centralnych jednostek organizacyjnych, a w tym:
[[Plik:AAN 2018-05-22 002.jpg|mały|Wewnętrzny dziedziniec]]
W myśl paragrafu 5 Statutu Archiwum Akt Nowych do działalności podstawowej Archiwum należy gromadzenie i przechowywanie materiałów archiwalnych powstałych od 1918 roku w wyniku działania naczelnych władz i centralnych organów władzy i administracji państwowej oraz innych centralnych jednostek organizacyjnych, a w tym:
* kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym,
* Archiwum może prowadzić działalność usługową polegającą na przechowywaniu, kopiowaniu i konserwacji dokumentacji o czasowym okresie przechowywania, w tym dokumentacji osobowo–płacowej,
* przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych,
* ewidencjonowanie i opracowywanie materiałów archiwalnych,
* udostępnianie materiałów archiwalnych,
* prowadzenie działalności naukowej i wydawniczej,
* prowadzenie działalności informacyjnej i popularyzatorskiej o materiałach archiwalnych i Archiwum,
* prowadzenie rejestru niepaństwowego zasobu archiwalnego,
* wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów i reprodukcji materiałów archiwalnych oraz zaświadczeń wydanych na ich podstawie,
* prowadzenie spraw w zakresie przechowywania dokumentacji o czasowym okresie przechowywania, zlikwidowanych przedsiębiorców i pracodawców.
 
Archiwum Akt Nowych nadzoruje pracę archiwów zakładowych naczelnych organów władzy państwowej i urzędów centralnych. Przejmuje dokumentację archiwalną tych instytucji po odpowiednim okresie przechowywania w archiwach zakładowych. W Archiwum Akt Nowych przechowuje się dokumentację wytworzoną po 1918 roku.
 
== Kierownicy i dyrektorzy ==
* [[Andrzej Wojtkowski (historyk)|Andrzej Wojtkowski]] (kierownik, 1919)
* [[Juliusz Rencki]] (kierownik, 1919-19221919–1922)
* [[Wincenty Łopaciński|Wincenty Franciszek Łopaciński]] (kierownik, 1922-19241922–1924)
* [[Józef Stojanowski]] (kierownik 1924-1930, dyrektor1924–1930; 1930-1944dyrektor, 1948-19501930–1944 i 1948–1950)
* [[Zofia Maria Rejman]] (dyrektor, 1950-19521950–1952)
* [[Zygmunt Kolankowski]] (dyrektor, 1952-19551952–1955)
* [[Bronisława Skrzeszewska]] (dyrektor, 1955-19681955–1968)
* [[Leokadia Gołębiowska]] (p.o. dyrektora, 1968-19691968–1969)
* [[Mieczysław Motas]] (dyrektor, 1969-19791969–1979)
* [[Bogdan Kroll]] (dyrektor, 1979-19931979–1993)
* [[Dariusz Grot]] (p.o. dyrektora, 1993-19941993–1994)
* [[Tadeusz Krawczak]] (dyrektor, 1994-20031994–2003)
* [[Jolanta Louchin]] (dyrektor, 2003-20072003–2007)<ref>[[Edward Kołodziej]] (oprac.): [http://20090209.archiwa.gov.pl/repository/books/AAN_Informator_o_zasobie_archiwalnym.pdf Archiwum Akt Nowych. Informator o zasobie archiwalnym (stan na dzień 31 III 2005 r.)]. Warszawa: 2005. s. 6-10</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20160304132321/http://bip.ap.gov.pl/dokument.php?iddok=664&idmp=866&r=o Dyrektor Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku mgr Jolanta Louchin]</ref>
* [[Tadeusz Krawczak]] (dyrektor, od 2007)
 
== Przypisy ==